ค้นหา
รายการที่พบทั้งหมด 48,796 รายการ
ชิ้นส่วนพระพิมพ์ดินเผา สมัยทวารวดี
ชิ้นส่วนพระพิมพ์ดินเผา จัดแสดง ณ อาคารจัดแสดง ๒ ชั้น ๒ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อู่ทอง
ชิ้นส่วนพระพิมพ์ดินเผา มีขนาดกว้าง ๑๐ เซนติเมตร สูง ๘.๒ เซนติเมตร พบเฉพาะส่วนเศียร ส่วนองค์พระชำรุดหักหายไป ชิ้นส่วนที่ปรากฏเป็นภาพพระเศียรของพระพุทธเจ้า ด้านหลังมีกรอบประภามณฑลรอบล้อมพระเศียร โดยพระพักตร์แสดงเอกลักษณ์ของพระพุทธรูปที่สร้างขึ้นในสมัยทวารวดี ได้แก่ อุษณีษะนูน พระเกศาขมวดเป็นเม็ดกลม พระพักตร์กลม พระนลาฏแคบ พระขนงทั้ง ๒ เชื่อมต่อกันเป็นเส้นปีกกา พระเนตรเหลือบต่ำและเปลือกพระเนตรโปลน พระนาสิกค่อนข้างใหญ่ ริมพระโอษฐ์หนา มุมพระโอษฐ์ทั้งสองข้างยกขึ้นแย้มพระสรวล ปลายพระกรรณทั้งสองยาว
รอบพระเศียรมีกรอบประภามณฑลรูปครึ่งวงกลม ภายในกรอบประภามณฑลมีการลงสีแดงอมส้ม ซึ่งพบพระพิมพ์ที่มีการลงสีลักษณะดังกล่าวที่เมืองฟ้าแดงสงยาง จังหวัดกาฬสินธุ์ กรอบประภามณฑลมีลวดลายกนกสามเหลี่ยม น่าจะหมายถึงเปลวไฟ การทำกรอบประภามณฑลมีลวดลายเปลวไฟรอบพระเศียรของพระพุทธเจ้าในสมัยทวารวดี สันนิษฐานว่าได้รับอิทธิพลมาจากศิลปะอินเดียสมัยปาละ ด้วยพระพักตร์ที่มีรูปแบบเฉพาะของศิลปะทวารวดี ประกอบกับอิทธิพลจากศิลปะอินเดียที่ปรากฏ จึงกำหนดอายุในสมัยทวารวดี ช่วงพุทธศตวรรษที่ ๑๔ - ๑๕ หรือประมาณ ๑,๑๐๐ – ๑,๒๐๐ ปีมาแล้ว
นอกจากนี้ยังพบพระพิมพ์ที่มีลักษณะคล้ายคลึงกันที่เมืองคันธารวิสัย อำเภอกันทรวิชัย จังหวัดมหาสารคาม เมืองฟ้าแดดสงยาง อำเภอกมลาไสย จังหวัดกาฬสินธุ์ และบริเวณเมืองลพบุรี เป็นต้น พระพิมพ์ดังกล่าวหากมีสภาพสมบูรณ์ สันนิษฐานว่าเป็นภาพพระพุทธเจ้านั่งขัดสมาธิราบแบบหลวมๆ มีกลีบบัวมารองรับ และรอบพระเศียรมีประภามณฑลเปลวไฟ เป็นลักษณะพิมพ์ที่พบมากในเมืองโบราณแถบลุ่มแม่น้ำชี การพบพระพิมพ์รูปแบบคล้ายกันกระจายในเมืองโบราณที่ร่วมสมัยวัฒนธรรมทวารวดี น่าจะเกิดจากการเดินทางติดต่อระหว่างชุมชนในช่วงเวลาดังกล่าว
เอกสารอ้างอิง
รุ่งโรจน์ ธรรมรุ่งเรือง. “พระพุทธรูปและพระพิมพ์ทวารวดีภาคตะวันออกเฉียงเหนือ”. วิทยานิพนธ์ตามหลักสูตรปริญญาปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์ไทย บัณฑิตวิทยาลัย ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ มหาวิทยาลัยศิลปากร, ๒๕๕๒.
วิริยา อุทธิเสน. “การศึกษาคติความเชื่อของชุมชนโบราณสมัยทวารวดีในลุ่มแม่น้ำชีตอนกลาง กรณีศึกษาจากพระพิมพ์ดินเผา”. วิทยานิพนธ์ตามหลักสูตรปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาโบราณคดีก่อนประวัติศาสตร์ บันฑิตวิทยาลัย ภาควิชาโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร, ๒๕๔๖.
ศักดิ์ชัย สายสิงห์. ศิลปะทวารวดี : วัฒนธรรมทางศาสนายุคแรกเริ่มในดินแดนไทย. นนทบุรี : เมืองโบราณ, ๒๕๖๒.
สุภาพสตรี (หม่อมปริม บุนนุค)
ผลงาน : สุภาพสตรี (หม่อมปริม บุนนุค)
ศิลปิน : พิมาน มูลประมุข
เทคนิค : ประติมากรรมสำริด
ขนาด : สูง 74 เซนติเมตร
ปีที่สร้างสรรค์ : พ.ศ.2470 - 2480
ประวัติ : พิมาน มูลประมุข สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนประณีตศิลปกรรม เป็นศิษย์รุ่นแรกของศาสตราจารย์ศิลป์ พีระศรี ต่อมาเข้ารับราชการในแผนกหัตถศิลป์ กรมศิลปากร ได้รับมอบหมายให้ช่วยงานศาสตราจารย์สิลป์ ในการออกแบบอนุสาวรีย์ที่สำคัญหลายแห่ง พิมานมีความเชี่ยวชาญในการปั้นรูปเหมือนตัวอย่างงานประเภทนี้ได้แก่รูปเหมือนหม่อมปริม บุนนาค เป็นรูปหญิงสาวที่ดูสงบแฝงไว้ด้วยความสุภาพเรียบร้อย (สุธี 2545 : 53) จากผลงานอันเป้นที่ประจักษ์ พิมานจึงได้รับการยกย่องให้เป็นศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ (ประติมากรรม) เมื่อปี พ.ศ.2531 (ขนิษฐา และคณะ 2535 : 46)
อ้างอิง : หนังสือนำชมพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หอศิลป (Guide to The National Gallery, Bangkok)
ที่มา: http://www.virtualmuseum.finearts.go.th/nationalgallery/
สำนักศิลปากรที่ ๕ ปราจีนบุรี ขอเชิญชวนผู้สนใจเข้าร่วมรับฟังการเสวนาทางวิชาการ ทศวรรษแห่งการค้นพบใหม่ของกรมศิลปากร เนื่องในสัปดาห์วันอนุรักษ์มรดกไทย พ.ศ. ๒๕๖๗ ขอเสนอการค้นพบลวดลายที่ถูกลืมเลือนจากประวัติศาสตร์กว่าเกือบ ๑๐ ทศวรรษ เรื่อง "ภาพ Stencil ลวดลายที่พบใหม่ ณ ตึกเจ้าพระยาอภัยภูเบศร" ในวันเสาร์ที่ ๖ เมษายน ๒๕๖๗ เวลา ๑๕.๓๐ - ๑๗.๓๐ น. พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร วิทยากรโดย นางสาววรรัก นวลวิไลลักษณ์ นายช่างศิลปกรรมอาวุโส สำนักศิลปากรที่ ๕ ปราจีนบุรี ดร. ศศิพันธุ์ คะวีรัตน์ สถาบันเทคโนโลยีนิวเคลียร์แห่งชาติ ดำเนินรายการโดยนางสาวสุภาวดี อินทรประเสริฐ นักโบราณคดีชำนาญการ สำนักศิลปากรที่ ๕ ปราจีนบุรี
ผู้สนใจสามารถลงทะเบียนเข้าร่วมงานรับฟังการเสวนาโดยแสกน QR Code หรือกรอกแบบฟอร์ม https://forms.gle/XkgbXpfUL5a5GKGA6 ตั้งแต่บัดนี้ ถึงวันอาทิตย์ที่ 31 มีนาคม 2567 หรือจนกว่าจะเต็ม รับจำนวนจำกัดเพียง 100 ท่าน (โปรดรีบสำรองที่นั่ง มีลุ้นตอบคำถามชิงรางวัล)
สำนักหอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม โดย กลุ่มงานสำรวจเอกสารโบราณ กลุ่มหนังสือตัวเขียนและจารึก ได้ดำเนินโครงการสำรวจเอกสารโบราณ ประจำปีงบประมาณ 2567 ครั้งที่ 2 จังหวัดอุดรธานี และนครราชสีมา ระหว่างวันที่ 14-23 มีนาคม 2567 มีผู้ไปปฏิบัติงานตามโครงการจำนวน 6 ราย ดังนี้
1. นางสาววชรพร อังกูรชัชชัย นักภาษาโบราณชำนาญการ (หัวหน้ากลุ่มงานสำรวจเอกสารโบราณ)
2. นายสันติ วงศ์จรูญลักษณ์ นักภาษาโบราณชำนาญการ
3. นายจามีกร ชูทรัพย์ นักภาษาโบราณชำนาญการ
4. นายนรวิชญ์ มีชัย นักภาษาโบราณ
5. นางสาวกุลริศา รัชตะวุฒิ นักภาษาโบราณ (หอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ ร.๙ จังหวัดนครราชสีมา)
6. นายธน ซึมไพศาล พนักงานขับรถยนต์
คณะทำงานเข้าไปปฏิบัติงาน จำนวน 2 พื้นที่ ดังนี้
1. วัดป่าดงหนองตาล (โนนตูมสราราม) อำเภอเมือง จังหวัดอุดรธานี ได้รับความเมตตาจากพระอธิการพิศนุ สนฺตมโน เจ้าอาวาส อนุญาตให้เข้าไปปฏิบัติงาน และมอบหมายให้พระมานะ อชฺชริโย และนายรัฐสิทธิ์ ชุมแสง คอยอำนวยความสะดวกแก่คณะทำงาน
ขอขอบพระคุณ อาจารย์ ดร.ชัชพิสิฐ ปาชะนี ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร ที่กรุณาช่วยอ่านชื่อคัมภีร์ใบลานภาษาเขมร
ผลการดำเนินการลงทะเบียนและจัดเก็บเอกสารโบราณ ประเภทคัมภีร์ใบลาน อักษรธรรมอีสาน อักษรไทยน้อย และอักษรธรรมล้านนา ภาษาไทย บาลี และเขมร
อ่านและลงทะเบียนเสร็จเรียบร้อยแล้ว
- คัมภีร์ใบลาน เส้นจาร ขนาดยาว จำนวน 573 รายการ จัดกลุ่มลงทะเบียนได้ 66 เลขที่ จัดมัดได้ 35 มัด
- จารึกฐานพระพุทธรูป จำนวน 3 รายการ
อ่านชื่อเรื่องแล้ว รอการลงทะเบียน
- คัมภีร์ใบลาน เส้นจาร ขนาดสั้น จำนวน 350 รายการ
รออ่านชื่อเรื่องและทำทะเบียน
- คัมภีร์ใบลาน จำนวน 200 รายการ
- หนังสือสมุดไทย จำนวน 10 รายการ
- จารึกฐานพระพุทธรูป จำนวน 16 รายการ
2. วัดบึง (พระอารามหลวง) อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา ปฏิบัติงานสำรวจและจัดเก็บเอกสารโบราณประเภทคัมภีร์ใบลาน (ต่อเนื่องครั้งที่ 6) โดยได้รับความเมตตาจาก พระเทพสีมาภรณ์ เจ้าอาวาส อนุญาตให้เข้าไปปฏิบัติงานภายในวัด และมอบหมายให้นายไพฑูรย์ คงจันทร์ ไวยาวัจกร เป็นผู้ประสานงานและอำนวยความสะดวกแก่คณะทำงาน
และขอขอบพระคุณ นางสาวอิสรีย์ นวกุลย์ชัย ผู้มีจิตศรัทธาภาคประชาชน เป็นผู้สนับสนุนการอนุรักษ์มรดกไทยดีเด่น ประจำปี 2563 และคณะได้บริจาคผ้าห่อคัมภีร์ใบลาน และไม้ประกับ เพื่อการอนุรักษ์เอกสารโบราณ ให้วัดบึง (พระอารามหลวง) จังหวัดนครราชสีมา
ผลการดำเนินงาน
- จัดเก็บคัมภีร์ใบลาน เส้นจาร แตกผูก จำนวน 18 ห่อ
การดำเนินการสำเร็จลงได้ด้วยดี จึงขอขอบพระคุณและขอบคุณทุกท่านที่ได้เมตตาและอำนวยความสะดวกเป็นอย่างดี โดยเฉพาะพระเทพสีมาภรณ์ เจ้าอาวาสวัดบึง จังหวัดนครราชสีมา พระอธิการพิศนุ สนฺตมโน เจ้าอาวาสวัดป่าดงหนองตาล จังหวัดอุดรธานี ท่านอธิบดีกรมศิลปากร ท่านผู้อำนวยการหอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ ร.9 จังหวัดนครราชสีมา ท่านผู้บริหารตามสายงาน หวังว่าจะได้รับความเมตตาอนุเคราะห์ ในโอกาสต่อไป
สำนักศิลปากรที่ ๔ ลพบุรี ขอเชิญร่วมฟังการเสวนาทางวิชาการ "สุดยอดการค้นพบใหม่" ในทศวรรษที่ผ่านมาของกรมศิลปากร เนื่องในงานสัปดาห์วันอนุรักษ์มรดกไทย พุทธศักราช ๒๕๖๗ หัวข้อ "การค้นพบภาพเขียนสีและแหล่งฝังศพยุคก่อนประวัติศาสตร์ครั้งแรกในภาคกลางของประเทศไทย ถ้ำเลียงผา เขาผาแรต อำเภอลานสัก จังหวัดอุทัยธานี" วิทยากรโดย นายเดชา สุดสวาท นักโบราณคดีชำนาญการพิเศษ นายเจตน์กมล วงษ์ท้าว นักโบราณคดีชำนาญการ และนายปริวรรษ เจียมจิตต์ นักโบราณคดีปฏิบัติการ ในวันพฤหัสบดีที่ ๔ เมษายน ๒๕๖๗ เวลา ๑๓.๓๐ - ๑๕.๐๐ น. ณ ห้องประชุมอาคารดำรงราชานุภาพ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร
ผู้สนใจสามารถลงทะเบียนเข้าร่วมฟังการเสวนา ผ่านการสแกน QR Code หรือตามลิงก์นี้ https://shorturl.at/alrNO รวมทั้งยังสามารถติดตามชมการถ่ายทอดสดได้ทาง Facebook Live : กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม
ชื่อเรื่อง เทวทูตสุตฺต (เทวทูตสูตร)
สพ.บ. 436/3ประเภทวัสดุมีเดีย คัมภีร์ใบลานหมวดหมู่ พุทธศาสนาลักษณะวัสดุ 72 หน้า กว้าง 5 ซม. ยาว 40 ซม.หัวเรื่อง พระสูตร
บทคัดย่อ/บันทึก เป็นคัมภีร์ใบลาน อักษรธรรมอีสาน ภาษาบาลี-ไทยอีสาน เส้นจาร ฉบับลานดิบ-ทองทึบ ได้รับบริจาคมาจากวัดลานคา ต.โคกคราม อ.บางปลาม้า จ.สุพรรณบุรี
พระเจดีย์จุฬามณี
ลักษณะ : เจดีย์ทรงเครื่องตั้งอยู่บนฐานไพทีแปดเหลี่ยมมีพนักราวลูกกรงล้อมรอบประดับเสาเม็ด เว้นช่องเปิด 4 ด้าน ส่วนฐานรองรับองค์ระฆังเป็นฐานหน้ากระดาน และฐานสิงห์ย่อมุมไม้สิบสอง ต่อด้วยชั้นเชิงบาตร และฐานบัวคลุ่มรองรับองค์ระฆัง ประดับด้วยทับทรวงและสังวาล ถัดขึ้นไปเป็นบัลลังก์ ก้านฉัตร บัวฝาละมี บัวคลุ่มเถา ปลียอดและลูกแก้ว เจดีย์ถอดประกอบได้ 3 ส่วน คือ ส่วนฐานไพที องค์ระฆัง และส่วนก้านฉัตร ฐานหน้ากระดานด้านหนึ่งลงรักปิดทองเป็นแผ่นหนา สำหรับจารอักษรไทย ภาษาไทยระบุปีที่สร้าง วัตถุประสงค์การสร้าง แต่ชำรุดแตกกะเทาะ ใจความสำคัญหายไป แต่สามารถกำหนดอายุจากรูปแบบศิลปกรรมได้ว่าเป็นงานช่างในช่วงพุทธศตวรรษที่ 24 ที่สืบทอดมาจากสมัยอยุธยาตอนปลาย มีการพัฒนาทั้งรูปแบบและลวดลายตกแต่งให้งดงามวิจิตรยิ่งขึ้น
คติการบูชาพระเจดีย์จุฬามณีมีมาช้านานแล้ว ด้วยเชื่อว่าเป็นสถานที่บรรจุพระเกศโมลีและพระบรมธาตุเขี้ยวแก้วของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ชาวพุทธล้วนปรารถนาจะได้ขึ้นไปสักการะบูชาพระเจดีย์จุฬามณีบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ ดังนั้น ผู้มีกำลังทรัพย์จึงนิยมสร้างเจดีย์จำลองอุทิศถวายเป็นพุทธบูชาแทนเจดีย์จุฬามณี ถือว่าเป็นบุญกุศลอันยิ่งใหญ่ ส่วนผู้มีกำลังทรัพย์น้อย หากปรารถนาจะได้สักการะพระเจดีย์จุฬามณี ให้ตั้งจิตอธิษฐานก่อนสิ้นลม ญาติจะแต่งกรวยดอกไม้ธูปเทียนใส่ในมือผู้ตายไว้ เพื่อนำไปนมัสการพระเจดีย์จุฬามณีเมื่อล่วงลับไปแล้ว
ขนาด : กว้าง 44.5 เซนติเมตร ยาว 47 เซนติเมตร สูงรวมฐาน 94 เซนติเมตร
ชนิด : โลหะผสม ลงรักปิดทอง
อายุ/สมัย : รัตนโกสินทร์พุทธศตวรรษที่ 24 (ประมาณ 200 - 220 ปีมาแล้ว)
ประวัติ/ตำนาน : คุณทิพย์สุดา ลัดพลี และนางสาวพลิพร ลัดพลี ทายาทของศาสตราจารย์ธรรมนูญ ลัดพลี มอบให้กรมศิลปากร เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ พุทธศักราช 2553
แสดงภาพวัตถุหมุน คลิกที่นี่ https://smartmuseum-v2.finearts.go.th/3d_object/?obj=52868
ที่มา: https://smartmuseum.finearts.go.th
ชื่อเรื่อง : สมุดพระรูปในการเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฏรภาคเหนือ พุทธศักราช ๒๕๐๑ผู้แต่ง : ศรีสัปดาห์ปีที่พิมพ์ : ๒๕๐๑สถานที่พิมพ์ : พระนคร สำนักพิมพ์ : โรงพิมพ์ศรีศตวรรษจำนวนหน้า : ๘๐ หน้าเนื้อหา : หนังสือ สมุดพระรูปในการเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฏรภาคเหนือ พุทธศักราช ๒๕๐๑ จัดพิมพ์โดย ศรีสัปดาห์ เนื้อหาประกอบด้วย พระราชกรณียกิจและพระบรมฉายาลักษณ์ ขณะเสด็จพระราชดำเนินสู่จังหวัดพิษณุโลก ศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย จังหวัดตาก ดอยสุเทพ ค่ายกาวิละ วัดสวนดอก อำเภอหางดง อำเภอสันป่าตอง อำเภอสารภี โรงเรียนปรินส์รอยแยลวิทยาลัย โรงเรียนดาราวิทยาลัย โรงพยาบาลแมคคอร์มิค ถ้ำเชียงดาวอำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ อำเภอแม่สรวย อำเภอเชียงแสน อำเภอแม่สาย อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย วัดพระธาตุหริภุญไชย จังหวัดลำพูน โรงเรียนบุญวาทย์ จังหวัดลำปาง อำเภอสอง พระธาตุช่อแฮ จังหวัดแพร่ อำเภอเวียงสา จังหวัดน่าน เลขทะเบียนหนังสือหายาก : ๒๕๑๕เลขทะเบียนหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ : E-book_๒๕๖๗_๐๐๒๘หมายเหตุ :โครงการจัดเก็บและอนุรักษ์หนังสือ วารสาร หนังสือพิมพ์ สื่อโสตทัศนวัสดุ และเอกสารโบราณ หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ ประจำปีงบประมาณ ๒๕๖๗ (ไฟล์ดิจิทัลเพื่อการอนุรักษ์เท่านั้น)
