ประยูร จรรยาวงษ์ นักเขียนการ์ตูนไทยที่มีชื่อเสียง มีผลงานหลากหลาย เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๘๒ หนังสือพิมพ์สุภาพบุรุษประชามิตร ลงพิมพ์การ์ตูนเรื่อง จันทโครพ ที่ใช้บทลิเกบรรยายเรื่อง ฉาก และคำพูดของตัวละคร จึงเป็นจุดเริ่มต้นของการ์ตูนเรื่องแรก หนังสือพิมพ์สุภาพบุรุษประชามิตร เป็นแหล่งกำเนิดของตัวการ์ตูนสำคัญ ซึ่งในชีวิตของ ประยูร จรรยาวงษ์ นั่นก็คือ “ศุขเล็ก”พระเอกลิเก (การ์ตูน) ที่มีชื่อเสียงโด่งดัง แสดงออกถึงการใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายให้สอดคล้องกับธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นการทำอาหาร การปลูกต้นไม้ หรือการเลี้ยงสัตว์ ซึ่งเป็นองค์ความรู้ที่เป็นภูมิปัญญาดั้งเดิมของคนไทย ทั้งการพึ่งตนเอง อยู่กับธรรมชาติ ใช้วัสดุอย่างคุ้มค่า ผ่านการ์ตูนชุดขบวนการแก้จน เริ่มตั้งแต่ปี ๒๕๑๔ - ๒๕๒๑ ซึ่งการ์ตูนชุดนี้ได้รับความนิยมจากผู้อ่านอย่างมากในหนังสือพิมพ์ไทยรัฐมายาวนานกว่า ๒๐ ปี
นอกจากนี้ ยังได้รับรางวัลชนะเลิศการประกวดเขียนภาพการ์ตูนของโลกที่กรุงนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐฯ เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๐๓ เป็นภาพการทดลองระเบิดปรมาณูลูกสุดท้ายและในปี พ.ศ. ๒๕๑๔ ได้รับรางวัลแมกไซไซ รวมถึงได้รับคัดเลือกให้เป็นหนังสือดี ๑๐๐ เล่มที่ คนไทยควรจะได้อ่าน (พ.ศ. ๒๔๐๘ - ๒๕๑๙) อีกด้วย
เรียบเรียงโดย : นาย ธนกฤต แสงวิจิตร นักศึกษาฝึกประสบการณ์วิชาชีพสาขาวิชาสารสนเทศศึกษาคณะมนุษย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ควบคุมโดย : นายธีรบูลย์ มิตรมโนชัย นักวิชาการโสตทัศนศึกษาชำนาญการหอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ สำนักศิลปากรที่ ๗ เชียงใหม่ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม
แหล่งอ้างอิง :
ไปรษณีย์ไทย. แสตมป์ ๑๐๐ ปี ผู้สร้างตำนานการ์ตูนไทย “ประยูร จรรยาวงษ์”. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๓ พฤษภาคม ๒๕๖๗, จาก: https://www.thailandpost.co.th/un/article_detail/article/11/1956
ยอดมนุษย์..คนธรรมดา. ประยูร จรรยาวงษ์ : นักเขียนการ์ตูน ‘ขบวนการแก้จน’. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๓ พฤษภาคม ๒๕๖๗, จาก: https://www.thenormalhero.co/prayoon-chanyavongs/, ๒๕๖๔.
ศุขเล็ก โดย ประยูร จรรยาวงษ์. การทดลองระเบิดปรมาณูลูกสุดท้าย. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๓ พฤษภาคม ๒๕๖๗, จาก: https://www.facebook.com/photo?fbid=886334652876134, ๒๕๖๖.
ศุขเล็ก โดย ประยูร จรรยาวงษ์. ข้าวแช่ (อาหารแห่งความรัก). [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๓ พฤษภาคม ๒๕๖๗, จาก: https://www.facebook.com/photo/?fbid=4680525725386507&set=pb.100044988228985.-2207520000, ๒๕๖๕.
ศุขเล็ก โดย ประยูร จรรยาวงษ์. ประยูร จรรยาวงษ์. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๓ พฤษภาคม ๒๕๖๗, จาก: https://www.facebook.com/photo/?fbid=5282672651838475&set=pcb.5282722105166863, ๒๕๖๕.
ศุขเล็ก โดย ประยูร จรรยาวงษ์. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๓ พฤษภาคม ๒๕๖๗, จาก: https://www.facebook.com/SookLekCartoon/?locale=th_TH
สำนักพิมพ์บ้านและสวน. หนังสือในตำนาน ๒. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๓ พฤษภาคม ๒๕๖๗, จาก: https://www.facebook.com/Baanlaesuanbooks/photos/a.205569129477179/1086113068089443/?type=3&locale=th_TH, ๒๕๕๘.
Sooklek Channel. ขบวนการแก้จน. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๓ พฤษภาคม ๒๕๖๗, จาก: https://www.youtube.com/channel/UCzk66OopWhNQaPv_xVuY3PQ