เรื่องย่อการโพนช้าง (คล้องช้าง) ของชาวกวยจังหวัดสุรินทร์ เรียบเรียงโดย กฤตพล (เชียงนวง) ศาลางาม เลขานุการกรมช้างไทย (เอกสารประกอบการบรรยายขอขึ้นทะเบียนมรดกแห่งชาติ ณ โรงแรมสุนีย์แกรด์ จ.อุบลราชธานี)

พบเครื่องถ้วยชามลายน้ำทอง มีพระบรมฉายาลักษณ์ ร.5 ที่กาน้ำ และจาน ไม่ทราบว่ามีจริงหรือไม่ เนื่องจากไม่เคยเห็นในหนังสือ รวมทั้งภาพใน Internet ขอทราบรายละเอียดด้วยครับ

วัสดุ ดินเผา แบบศิลปะ ศิลปะเขมรในประเทศไทย อายุสมัย อายุราวพุทธศตวรรษที่ 17-18 สถานที่พบ ขุดได้บริเวณ ปรางค์กู่ อำเภอธวัชบุรี จังหวัดร้อยเอ็ด โรงเรียนชุมชนบ้านยางกู่ มอบให้เมื่อ พ.ศ.2538 ไหทรงกลมเป็นกระเปาะคล้ายผลน้ำเต้า ขอบปากแคบ ส่วนบนทำเป็นหน้าคน มีคิ้วเป็นรูปปีกกาต่อกับจมูก ตาเป็นรูปวงรี จมูกโด่ง ปากหนา ปากบนทำเป็นขีดเรียงกันคล้ายหนวด มีเครายาว หูยาว ลำตัวป่อง กลางลำตัวมีเส้นโค้งบรรจบกัน ส่วนล่างสอบ เคลือบสีน้ำตาลเข้ม

"ลำ" สามารถมองออกได้ในสองลักษณะเพื่อหาความหมายคือ แสดงออกเป็นกิริยา หมายถึงการขับร้อง คือ การนำเอาเรื่องราวในวรรณคดีมาขับร้องเป็น บทกลอนทำนองทีเป็นภาษาอีสาน แสดงออกเป็นคำนาม หมายถึง ชื่อเรื่องของการขับร้องหรือการแสดงที่เป็นเรื่องราว"หมอลำ" หมายถึง ผู้ที่มีความชำนาญในการขับร้องวรรณคดีอีสาน โดยการท่องจำเอากลอน มาขับร้อง หรือผู้ที่ชำนาญในการเล่านิทานเรื่องนั้น เรื่องนี้ หลาย ๆ เรื่อง   วิวัฒนาการของหมอลำ             เดิมทีสมัยโบราณในภาคอีสานเวลาค่ำเสร็จจากกิจธุรการงานมักจะมาจับกลุ่มพูดคุยกัน กับผู้เฒ่าผู้แก่เพื่อคุยปัญหาสารทุกข์สุกดิบและผู้เฒ่าผู้แก่นิยมเล่านิทานให้ลูกหลานฟัง นิทานที่นำมาเล่าเกี่ยวกับจารีตประเพณีและศีลธรรม ทีแรกนั่งเล่าเมื่อลูกหลานมาฟังกัน มากจะนั่งเล่าไม่เหมาะ ต้องยืนขึ้นเล่า เรื่องที่นำมาเล่าต้องเป็นเรื่องที่มีในวรรณคดี เช่นเรื่องกาฬเกษ สินชัย เป็นต้น ผู้เล่าเพียงแต่เล่า ไม่ออกท่าออกทางก็ไม่สนุกผู้เล่าจึงจำเป็นต้องยกไม้ยกมือแสดงท่าทางเป็น พระเอก นางเอก เป็นนักรบ เป็นต้น เพียงแต่เล่าอย่างเดียวไม่สนุก จึงจำเป็นต้องใช้สำเนียงสั้นยาว ใช้เสียงสูงต่ำ ประกอบ และหาเครื่องดนตร ีประกอบ เช่น ซุง ซอ ปี่ แคน เพื่อให้เกิดความสนุกครึกครื้น ผู้แสดงมีเพียงแต่ผู้ชายอย่างเดียวดูไม่มีรสชาติเผ็ดมัน จึงจำเป็นต้องหา ผู้หญิงมาแสดงประกอบ เมื่อ ผู้หญิงมาแสดงประกอบจึงเป็นการลำแบบสมบูรณ์ เมื่อผู้หญิงเข้ามาเกี่ยวข้องเรื่องต่าง ๆ ก็ตามมา เช่น เรื่องเกี้ยวพาราสี เรื่องชิงดีชิงเด่นยาด (แย่ง) ชู้ยาดผัวกัน เรื่องโจทย์ เรื่องแก้ เรื่องประชัน ขันท้า เรื่องตลกโปกฮาก็ตามมา จึงเป็นการลำสมบูรณ์แบบ จากการมีหมอลำชายเพียงคนเดียวค่อย ๆ พัฒนาต่อมาจนมีหมอลำฝ่ายหญิง มีเครื่อง ดนตรีประกอบจังหวะเพื่อความสนุกสนาน จนกระทั่งเพิ่มผู้แสดงให้มีจำนวนเท่ากับตัวละครใน เรื่อง มีพระเอก นางเอก ตัวโกงตัวตลก เสนา ครบถ้วน   หมอลำกลอน             หมอลำกลอน เป็นศิลปะการแสดงที่เก่าแก่อันหนึ่งของอีสานลักษณะเป็นการลำ ที่มีหมอลำชายหญิงสองคนลำสลับกันมีเครื่องดนตรีประกอบเพียงชนิดเดียว คือแคน การลำมีทั้งลำเรื่องนิทานโบราณคดีอีสาน เรียกว่า ลำเรื่องต่อกลอนลำทวย (ทายโจทย์) ปัญหา ซึ่งผู้ลำจะต้องมีปฏิภาณไหวพริบที่ดีสามารถตอบโต้ ยกเหตุผลมาหักล้างฝ่ายตรงข้ามได้ ต่อมามีการเพิ่มผู้ลำขึ้นอีกหนึ่งคนอาจเป็นชายหรือหญิงก็ได้ การลำจะเปลี่ยนเป็นเรื่อง ชิง รักหักสวาท ยาดชู้ยาดผัว เรียกว่า ลำชิงชู้ปัจจุบันกลอนนั้นหาดูได้ยากเพราะขาดความนิยมลงไปมากแต่ว่าปัจจุบัน ได้วิวัฒนการมาเป็นหมอลำซิ่งเพื่อความอยู่รอดและผลก็คือได้รับความนิยมใน ปัจจุบัน   หมอลำกลอนซิ่ง หมอลำกลอนซิ่งเป็นศิลปะการแสดงของชาวอีสานโดยได้นำเอาศิลปะ ที่มีมาตั้งแต่เดิมมาดัดแปลงประยุกต์ให้ทันสมัยคือนำเอาหมอลำกลอนซึ่งแต่ เดิมนั้นเป็นการลำประกอบ แคนเพียงอย่างเดียวมาประยุกต์เข้าดนตรีชิ้นอื่น ๆ เช่น พิณ เบส และกลองชุด จนได้รับความนิยมปัจจุบันได้มีการนำเอาเครื่องดนตรีสากลเช่น ออร์แกนคีย์บอร์ดมาประยุกต์เล่นเป็นทำนองหมอลำ ทำให้จังหวะสนุกคึกครื้น ประกอบกับการนำเพลงสากลเพลงสตริงเพลงลูกทุ่งที่กำลังฮิตมาประยุกต์เข้าด้วยลำซิ่ง เป็นวิวัฒนาการของลำคู่ (เพราะใช้หมอลำ 2-3 คน) ใช้เครื่องดนตรี สากลเข้าร่วมให้จังหวะเหมือนลำเพลิน มีหางเครื่องเหมือนดนตรีลูกทุ่ง กลอน ลำสนุกสนานมีจังหวะอันเร้าใจ ทำให้ได้รับความนิยมอย่างรวดเร็ว หมอลำกลอนซิ่งในปัจจุบันได้กลายเป็นธุรกิจความความบันเทิงที่ได้รับความนิยม อีกแขนงหนึ่ง ที่ชาวอีสานนิยมจ้างไปเป็นมหรสพสมโภชน์งานที่ได้จัดขึ้นในโอกาสต่าง ๆรูปแบบการแสดง จะเป็นการร้องรำทำนองหมอลำประยุกต์กับเพลงที่สนุก โดยมีหมอลำฝ่ายชายคอยร้องแก้กับ หมอลำฝ่ายหญิง พร้อมกับ การ โชว์ลีลา การร่ายรำที่อ่อนช้อยงดงามและมีหมอแคนเป่าแคนประกบอยู่ข้าง ๆเพื่อคอยคลอแคนให้หมอลำไม่หลงคีย์เสียงของตนเองซึ่งหมอลำแต่ละคนจะมีหมอแคนประจำตัวของตัวเองปัจจุบัน วงหมอลำซิ่งใหญ่ ๆ จะมีหางเครื่องเพื่อเพิ่มสีสันอีกด้วย การว่าจ้าง เจ้าภาพจะเป็นคนจับคู่หมอลำเอง เพื่อจะได้เห็นการร้องแก้กันด้วยความสนุกสนานและมีไหวพริบ หมอลำหมู่ หมอลำเพลิน เป็นการลำที่มีผู้แสดงครบหรือเกือบจะครบตามจำนวนตัวละครในเรื่องที่ดำเนินการแสดงมีอุปกรณ์ประกอบทั้งฉาก เสื้อผ้าสมจริงสมจังและยังมี.เครื่องดนตรีประกอบ แต่เดิมทีมีหลัก ๆคือ พิณ (ซุง หรือ ซึง) แคน กลอง การลำจะมี 2 แนวทาง คือ ลำเวียง จะเป็นการลำแบบลำกลอนหมอลำแสดงเป็นตัวละครตามบทบาทในเรื่อง การดำเนินเรื่อง ค่อนข้างช้า แต่ก็ได้ อรรถรสของละครพื้นบ้าน หมอลำได้ใช้พรสวรรค์ของตัวเองในการลำ ทั้งทางด้านเสียงร้อง ปฏิภาณไหวพริบ และความจำ เป็นที่นิยมในหมู่ผู้สูงอายุ ต่อมาเมื่อดนตรีลูกทุ่งมีอิทธิพลมากขึ้นจึงเกิดวิวัฒนาการของ ลำหมู่อีกครั้งหนึ่ง โดยได้ประยุกต์ กลายเป็น ลำเพลิน ซึ่งจะมีจังหวะที่เร้าใจชวนให้สนุกสนาน ก่อนการลำเรื่องในช่วงหัวค่ำจะมีการนำเอารูปแบบของ วงดนตรีลูกทุ่งมาใช้เรียกคนดู กล่าวคือ จะมีนักร้อง(หมอลำ) มาร้องเพลงลูกทุ่งหรือบางคณะหมอลำได้นำเพลงสตริง ที่กำลังฮิตในขณะนั้น มีหางเครื่องเต้นประกอบ นำเอาเครื่อง ดนตรีสมัยใหม่มาประยุกต์ใช้ เช่น กีตาร์ คีย์บอร์ด แซ็กโซโฟน ทรัมเปต และกลองชุด โดยนำมาผสมผสานเข้ากับเครื่องดนตรีเดิมได้แก่ พิณ แคน ทำให้ได้รสชาติของดนตรีที่แปลกออกไป ยุคนี้นับว่า หมอลำเฟื่องฟู มากที่สุดคณะหมอลำดัง ๆ ส่วนใหญ่จะอยู่ในแถบจังหวัดขอนแก่น มหาสารคามอุบลราชธานี หมอลำหมู่สามารถแบ่งตามทำนองของบทกลอนลำได้อีกซึ่งแต่ละทำนองจะออกเสียงสูงต่ำ ไม่เหมือนกัน ได้แก่ ทำนองขอนแก่น ทำนองกาฬสินธิ์ มหาสารคาม ทำนองอุบล เป็นต้น http://student.swu.ac.th/hm471010389/isan.htm

เป็นอาคารก่ออิฐถือปูน ทรงปั้นหยาชั้นเดียว หลังคามุงกระเบื้อง ขนาด 11.20 เมตร x 20.00 เมตร ตั้งอยู่ด้านหลังพระที่นั่งพิมานรัตยา สร้างขึ้นในสมัยรัชกาล พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ใช้สำหรับเป็นที่ชุมนุมกองเสือป่าของมณฑลกรุงเก่า ภายหลังเป็นที่ตั้ง "สำนักงานหอสมุดแห่งชาติ"

***บรรณานุกรม*** หนังสือหายาก แฉล้ม อุศุภรัตน์.  เรื่องธรรมะกับสงคราม  เล่ม ๑.  พระนคร : ร.พ.ไทยพณิชการ, ๒๔๙๙.

           วัดอรุณราชวราราม ราชวรมหาวิหาร เป็นวัดที่มีความสำคัญระดับชาติ ด้วยพระมหากษัตริย์ในราชวงศ์จักรีทรงสร้าง ปฏิสังขรณ์ ฟื้นฟู บำรุงรักษาสิ่งก่อสร้างในวัดนี้ตลอดมา อีกทั้งเป็นสถานที่ประกอบพระราชกรณียกิจในวาระต่าง ๆ และเป็นแหล่งรวบรวมงานศิลปะและสถาปัตยกรรมที่สำคัญตั้งแต่สมัยปลายกรุงศรีอยุธยา กรุงธนบุรี สืบเนื่องมาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ โดยเฉพาะพระปรางค์นั้นแสดงให้เห็นถึงพัฒนาการด้านการออกแบบขั้นสูงสุดเกิดเป็นเอกลักษณ์ทางศิลปกรรมของยุคสมัยนับเป็นสถาปัตยกรรมที่มีความงดงามอย่างยิ่ง            เนื่องด้วยปัจจัยด้านสภาพแวดล้อม และความเสื่อมสภาพตามกาลเวลา ทำให้พระปรางค์วัดอรุณราชวราราม ราชวรมหาวิหาร หม่นหมอง ชำรุดทรุดโทรมลง กรมศิลปากร โดยกองโบราณคดี ได้ดำเนินการบูรณะพระปรางค์ เพื่อให้มรดกทางวัฒนธรรมของชาติมีความมั่นคงสง่างามสืบไป โครงการนี้มีระยะเวลาดำเนินการตั้งแต่พุทธศักราช ๒๕๕๖ แล้วเสร็จในพุทธศักราช ๒๕๖๐ รวมระยะเวลา ๕ ปี            กองโบราณคดี ได้จัดเก็บรวบรวมข้อมูลการดำเนินงานบูรณะ มาจัดพิมพ์เป็นหนังสือ “การบูรณะพระปรางค์วัดอรุณราชวราราม ราชวรมหาวิหาร” ออกเผยแพร่แก่ผู้สนใจ โดยมีเนื้อหาแบ่งเป็น ๓ หัวข้อใหญ่ๆ ได้แก่ ข้อมูลความเป็นมาและความสำคัญของพื้นที่ ลักษณะทางสถาปัตยกรรมและคติความหมายเชิงสัญลักษณ์ของกลุ่มพระปรางค์ และการดำเนินการบูรณะพระปรางค์ จัดพิมพ์สี่สีทั้งเล่ม ขนาด ๐.๖ x ๑๐.๒ x ๑๔.๕ จำนวน ๒๐๐ หน้า           ผู้สนใจสามารถติดต่อซื้อหนังสือผ่านระบบขายหนังสือกรมศิลปากรออนไลน์ ทางเว็บไซต์ http://bookshop.finearts.go.th จำหน่ายเล่มละ ๕๙๐ บาท (ไม่รวมค่าจัดส่ง) หรือซื้อได้ที่ร้านหนังสือกรมศิลปากร ชั้น ๑ ภายในอาคารกรมศิลปากร (เทเวศร์) เขตดุสิต กรุงเทพฯ (ในวันเวลาราชการ) สอบถามเพิ่มเติม โทร. ๐๘ ๑๖๕๙ ๕๓๕๙ (คุณคูณ)

1. ชื่อโครงการ       The 7th Meeting of ASEAN Puppetry Association (APA),  Its 10th Anniversary & ASEAN Puppetry Festival 2. วัตถุประสงค์                                2.1 เพื่อส่งเสริมความสัมพันธ์ระหว่างประเทศในแถบภูมิภาคอาเซียน                                2.2 เพือเป็นการเผยแพร่วัฒนธรรมไทย ด้านการแสดงโขน และหนังใหญ่                                2.3 เพื่อเป็นการส่งเสริมการสร้างเครือข่ายของศิลปินในภูมิภาค และเสริมสร้างการทำงานร่วมกันของศิลปินกลุ่มประเทศอาเซียน  3. กำหนดเวลา                  ระหว่างวันที่ 30 พฤศจิกายน – 6 ธันวาคม 2559 4. สถานที่              4.1   Pendopo  Mojokerto              4.2   Astoria Hall   Mojokerto              4.3   Tebu Ireng Islamic center  Jombang 5.  หน่วยงานผู้จัด   ASEAN Puppetry Association 6. หน่วยงานสนับสนุน -       East Java Provincial Government -       District Government of Mojokerto -       Sanggar Gubug Wayang Yensen Project Indonesia (SGWYPI) -       Sena Wangi (National Secretariat of Wayang Indonesia) -       PT Bank Central ASIA TBK -       TRI Ardhika Production -       PT Indofood Sukses Makmur TBK -       Kertagama Foundation -       Kertosono Water Park -       Tebuireng Islamic School 7.  กิจกรรม  วันที่ 29 พฤศจิกายน 2559       16.30น.                          เดินทางถึงท่าอากาศยานดอนเมือง       19.15น.                          ออกเดินทางจากท่าอากาศยานดอนเมือง โดยสายการบิน Thai Lion Air เที่ยวบินที่ SL118       23.10น. (เวลาท้องถิ่น)   เดินทางถึงท่าอากาศยาน Soekarno Hatta  กรุงจาการ์ตา วันที่ 30 พฤศจิกายน 2559       04.30 น.                          ออกเดินทางจากท่าอากาศยานSoekarno Hatta  กรุงจาการ์ตา สู่ ท่าอากาศยาน Juanda เมืองสุราบายา                                                                      โดยสายการบิน Batik Air เที่ยวบินที่ ID6596       06.00 น.                           เดินทางถึงท่าอากาศยาน Juanda เมืองสุราบายา และผ่านพิธีการตรวจคนเข้าเมือง       09.00 น.                           เดินทางสู่เมืองโมโจเคอร์โต โดยรถยนต์ พร้อมกับตัวแทนจากประเทศสิงคโปร์        12.00 น.                           เดินทางถึงเมือง โมโจเคอร์โต และเข้าพัก ณ.โรงแรม Sun Palace Hotel       19.00-20.00 น.                 อาหารค่ำ  ณ.โรงแรมที่พัก       20.00-23.00 น.                 การประชุมและนัดหมายอย่างไม่เป็นทางการ ณ.โรงแรมที่พัก วันที่ 1 ธันวาคม  2559       06.00-08.00 น.                อาหารเช้า ณ.โรงแรมที่พัก       09.00-11.00 น.                เข้าร่วมขบวนพาเหรด และร่วมชมการแสดงทางวัฒนธรรม ณ. Front Hall of Mojokerto Regency       12.00-13.00 น.                อาหารกลางวัน ณ.โรงแรมที่พัก       15.00-17.00 น.                ซ้อมการแสดง ณ.Wringin Lawang Hall – Sun palace hotel       18.30-19.30น.                อาหารค่ำ  ณ.โรงแรมที่พัก       20.00-23.00น.                ซ้อมการแสดง ณ.Wringin Lawang Hall – Sun palace hotel วันที่ 2 ธันวาคม 2559       06.00-08.00 น.                อาหารเช้า ณ.โรงแรมที่พัก       09.00-12.00 น.                เยี่ยมชม Sanggar Gubug Wayang YPI และชมการแสดงทางวัฒนธรรม       12.00-13.30 น.                อาหารกลางวัน ณ.โรงแรมที่พัก       13.30-16.00 น.                ซ้อมการแสดง ณ.Wringin Lawang Hall – Sun palace hotel       19.00-22.00น.                ร่วมพิธีเปิดงาน ASEAN Pupetry Festival and the 10th Anniversary of APA                                                การแสดงร่วมชุด รามายณะ  ณ. Pendopo/Front Hall of Mojokerto Regency       22.00น.                          เดินทางกลับที่พัก วันที่ 3 ธันวาคม 2559       06.00-08.00 น.                อาหารเช้า ณ.โรงแรมที่พัก       08.00-12.00 น.                เยี่ยมชม Jolotundo Archaeological sites                                               เยี่ยมชม แหล่งงานฝีมือ และแหล่งอาหารท้องถิ่น ของเมืองโมโจเคอร์โต        12.00-13.00 น.                อาหารกลางวัน ณ.โรงแรมที่พัก       15.00-16.00 น.                ซ้อมการแสดง ณ.Wringin Lawang Hall – Sun palace hotel       18.00-19.00น.                อาหารค่ำ ณ.โรงแรมที่พัก       19.00-22.00น.                ชมการแสดง ASEAN Puppet Festival ณ. Pendopo/Front Hall of Trowulan                                               การแสดงจากประเทศ พม่า ลาว และ อินโดนีเซีย       22.00น.                          เดินทางกลับที่พัก วันที่ 4 ธันวาคม 2559       06.00-08.00 น.                อาหารเช้า ณ.โรงแรมที่พัก       08.00-15.00 น.                เยี่ยมชม Trowulan Archaeological sites -       Wringin lawang gate -       Sleeping Budha -       Brahu temple -       Kolam Segaran sites -       Tikus temple -       Bajangratu temple -       Front Hall of Majapahit Kingdom -       Trowulan Museum                                               (อาหารกลางวันเป็นอาหารกล่อง)       15.00-16.00 น.                ซ้อมการแสดง ณ.Astoria Hall       18.00-19.00น.                อาหารค่ำ ณ.Astoria Hall  (อาหารกล่อง)       19.00-24.00น.                การแสดง ASEAN Puppet Festival ณ. Astoria Hall                                               การแสดงจากประเทศ เวียดนาม สิงคโปร์ บรูไน ฟิลิปปินส์ กัมพูชา อินโดนีเซีย และการแสดงหนังใหญ่                                               จากประเทศไทย               24.00น.                          เดินทางกลับที่พัก วันที่ 5 ธันวาคม 2559       06.00-07.30 น.                อาหารเช้า ณ.โรงแรมที่พัก       07.30-10.00 น.                เดินทางสู่ Tebu Ireng Isamic Center        12.00-15.00 น.                อาหารกลางวัน ณ.Tebu Ireng Isamic Center                                               ซ้อมการแสดงร่วม ชุดรามายณะ                                               การแสดงร่วม ชุดรามายณะ ณ.Tebu Ireng Isamic Center        15.00-16.00 น.                เดินทางกลับที่พัก       19.00-22.00น.               ร่วมงานพิธีปิด และเลี้ยงส่ง พร้องทั้งชมการแสดงทางวัฒนธรรม ณ.Youth, Sport, Cultural&Tourism                                               Office Hall of Mojokerto       22.00น.                          เดินทางกลับที่พัก วันที่ 6 ธันวาคม 2559       02.30น.                              ออกเดินทางจากโรงแรมที่พัก โดยรถยนต์ สู่ท่าอากาศยานเมืองสุราบายา       04.00 น.                              เดินทางถึงท่าอากาศยาน Juanda เมืองสุราบายา       06.15น.                              ออกเดินทางจากท่าอากาศยาน Juanda โดยสายการบิน Batik Air เที่ยวบินที่ ID 6597       07.45น.                              เดินทางถึงท่าอากาศยาน Soekarno Hatta  กรุงจาการ์ตา       10.30น.                              ออกเดินทางจากท่าอากาศยานSoekarno Hatta  กรุงจาการ์ตา สู่ ท่าอากาศยานดอนเมืองโดย                                                   สายการบิน Thai Lion Air เที่ยวบินที่ SL 119       14.20น. (เวลาท้องถิ่น)      เดินทางถึงท่าอากาศยานดอนเมือง โดยสวัสดิภาพ 8. คณะผู้แทนไทย               นายอนุชา   สุมามาลย์    นาฏศิลปินชำนาญงาน  สำนักการสังคีต กรมศิลปากร  9.  สรุปสาระของกิจกรรม                 ASEAN Puppetry Association ได้จัดงาน  The 7th Meeting of ASEAN Puppetry Association (APA) และ Its 10th Anniversary & ASEAN Puppetry Festival ขึ้น ณ.เมืองโมโจเคอร์โต ชวาตะวันออก ประเทศสาธารณรัฐอินโดนีเซีย ระหว่างวันที่ 30 พฤศจิกายน – 6 ธันวาคม  2559 เพื่อนเป็นการเผยแพร่และแลกเปลี่ยนด้านศิลปวัฒนธรรมการแสดงหุ่นของประเทศต่างๆในแถบภูมิภาคอาเซียน โดยประเทศไทยนำการแสดงหนังใหญ่ชุด หนุมานรบวิรุณจำบัง เข้าร่วมแสดงในกิจกรรมนี้  นอกจากนี้ยังมีกิจกรรมการแสดงหลัก เรื่องรามายณะ ที่จัดทำขึ้นเป็นพิเศษสำหรับโอกาสนี้ ซึ่งเป็นการแสดงที่นำเอาศิลปินและหุ่นจากประเทศต่างๆมาสร้างสรรการแสดงร่วมกัน ประกอบกับวงดนตรีกาเมลัน ของอินโดนีเซีย และมีการเชิดหุ่นเงาดำเนินเรื่องเป็นฉากหลัง  จับตอนตั้งแต่ พระรามตามกวาง ทศกัณฐ์รบสดายุ พระรามพบหนุมาน หนุมานถวายแหวน หนุมานเผาลงกา หนุมานรบอินทรชิต และทศกัณฐ์รบพระราม  โดยประเทศไทย ได้รับบท ทศกัณฐ์ ในการแสดงชุดนี้ นอกจากนี้ทางคณะผู้จัดยังได้นำตัวแทนแต่ละประเทศเดินทางไปเยี่ยมชมสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม ภายในเมืองโมโจเคอร์โต อีกด้วย 10.  ข้อเสนอแนะจากการจัดกิจกรรม                จากการเข้าร่วมกิจกรรมดังกล่าว ทำให้เห็นถึงความสัมพันธ์อันดีของประเทศในแถบภูมิภาคอาเซี่ยน ได้มีการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและการทำงานร่วมกันในหมู่ของศิลปินนักแสดง ทั้งนักแสดงด้านการเต้นรำ และนักแสดงด้านการเชิดหุ่น ศิลปินที่เข้าร่วมกินจกรรมนี้ทำงานร่วมกันได้อย่างไม่มีอุปสรรคหรือปัญหาใดๆ ถึงแม้จะมีระยะเวลาในการซ้อมการแสดงเพียงแค่สองวัน แต่การติดต่อสื่อสารกันด้วยภาษาทางศิลปะ ก้ทำให้การแสดงที่เกิดขึ้นสำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี ซึ่งน่าจะเป็นตัวอย่างที่ดีในการจัดกิจกรรมในลักษณะนี้ในโอกาสต่อไป                                                                                                                                           (นายอนุชา   สุมามาลย์)                                                                                                                                          นาฎศิลปินชำนาญงาน  

ประวัติโบราณสถาน : วัดมหาธาตุ ตั้งอยู่หมู่ที่ 8 ตำบลแพรกศรีราชา อำเภอสรรคบุรี จังหวัดชัยนาท เป็นวัดที่ตั้งอยู่กลางเมืองสรรคบุรี ริมฝั่งแม่น้ำน้อย มีพื้นที่ประมาณ 19 ไร่ 2 งาน 47 ตารางวา โฉนดที่ดินเลขที่ 7465 ทิศเหนือยาว 120 เมตร ติดวัดพระยาแพรก(ร้าง) และหมู่บ้าน ทิศใต้ยาว 110 เมตร ติดอาคารพาณิชย์ 2 ชั้น มีทางสาธารณะคั่นกลาง ทิศตะวันออกยาว 63 เมตร ติดแม่น้ำน้อย ทิศตะวันตกยาว 75 เมตร ติดถนนสายสรรคบุรี – สรรพยา ถัดจากถนนทางวัดได้สร้างพระเมรุไว้ ตำแหน่งที่ตั้งของวัดมหาธาตุ พิกัดที่ 47 PPS 253638 ตำแหน่งที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ที่ละติจูด 15 องศา 2 ลิปดา 1 ฟิลิปดา เหนือ ลองติจูดที่ 100 องศา 9 ลิปดา ตะวันออก (อ่านตำแหน่งที่ตั้งจากแผนที่ลำดับชุด L 7617 ระวางแผนที่ 5039 III มาตราส่วน 1 : 50000)           ตามประวัติวัดมหาธาตุสร้างขึ้นในสมัยใดหรือใครเป็นผู้ก่อสร้างนั้น ยังไม่ปรากฏหลักฐานที่แน่ชัด จากที่สังเกตุพิจารณาจากรูปแบบสถาปัตยกรรมที่อยู่ภายในวัด น่าจะสร้างในสมัยอยุธยาตอนต้น ประกอบกับวัดหลักคู่บ้านคู่เมือง สันนิษฐานว่าผู้ครองเมืองในสมัยนั้นเป็นผู้ก่อสร้างขึ้น วัดมหาธาตุเป็นวัดที่มีความสำคัญเพราะปรากฏลักษณะทางสถาปัตยกรรมภาพ : ผังบริเวณวัดมหาธาตุ           วัดมหาธาตุ เป็นโบราณสถานที่ยังมีการแบ่งพื้นที่ใช้งานอยู่ โดยมีกลุ่มโบราณสถานอยู่ด้านหน้าวัดทางทิศตะวันออก ส่วนด้านทิศตะวันตกของวัดเป็นลานอเนกประสงค์ใช้เป็นตลาดนัดในวันพระ ศาลา อาคารพิพิธภัณฑ์ของวัด โบราณสถานที่ตั้งอยู่ภายในวัดประกอบด้วย เจดีย์ฐานสี่เหลี่ยมขนาดใหญ่ถูกทับด้วยอิฐหักขนาดต่างๆ จำนวนมาก ไม่สามารถเห็นลักษณะรูปทรงส่วนของเจดีย์ว่าเป็นทรงอะไร ด้านหน้าเจดีย์ประธานทางด้านทิศตะวันออก เป็นที่ตั้งของอุโบสถหันหน้าไปทางทิศตะวันออกสู่แม่น้ำน้อย ถัดจากอุโบสถทางทิศเหนือเป็นที่ตั้งของวิหารหลวง ตั้งอยู่คู่ขนานกัน โดยช่วงท้ายวิหารทางด้านทิศตะวันตกมีระเบียงคตล้อมรอบเจดีย์ประธาน ด้านท้ายระเบียงคตทางด้านทิศตะวันตกเป็นที่ตั้งของพระพุทธรูปปางมารวิชัย หรือที่ชาวอำเภอสรรคบุรีให้ความเคารพนับถือเรียกกันว่าหลวงพ่อหมอหรือหลวงพ่อหลักเมือง          ถัดจากวิหารทางด้านทิศเหนือเป็นที่ตั้งของเจดีย์รายจำนวน 2 แถว โดยแถวที่ 1 เป็นเจดีย์ฐาน 8 เหลี่ยมตั้งอยู่ในแนวเดียวกัน 7 องค์ วางตัวตามแนวแกนทิศตะวันออก – ตะวันตก ถัดขึ้นไปทางด้านทิศเหนือเป็นเจดีย์แถวที่ 2 โดยมีเจดีย์ 3 องค์ วางตัวตามแนวแกนทิศตะวันออก – ตะวันตก องค์แรกเป็นเจดีย์ทรงกลีบมะเฟือง องค์ที่ 2 และ 3 เป็นแกนของเจดีย์ 8 เหลี่ยม นอกจากนี้ยังมีซากของโบราณสถานลักษณะเป็นกองอิฐอยู่ถัดจากเจดีย์องค์ที่ 3 มา ทางด้านทิศตะวันตกในแนวแกนเดียวกัน ซึ่งสันนิษฐานว่าน่าจะเป็นฐานของเจดีย์รายเช่นเดียวกัน           โบราณสถานวัดมหาธาตุ กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถาน ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 52 ตอนที่ 75 วันที่ 8 มีนาคม พ.ศ.2478 ภาพ : วิหาร วัดมหาธาตุ ภาพ : เจดีย์ประธาน วัดมหาธาตุ ภาพ : ปรางค์กลีบมะเฟือง ก่อด้วยอิฐ มีการตกแต่งด้วยปูนปั้น ที่มา : รายการประกอบแบบโครงการอนุรักษ์และพัฒนาโบราณสถานวัดมหาธาตุ ตำบลแพรกศรีราชา อำเภอสรรคบุรี จังหวัดชัยนาท กลุ่มอนุรักษ์โบราณสถาน สำนักศิลปากรที่ ๔ ลพบุรี