ค้นหา
รายการที่พบทั้งหมด 41,347 รายการ
การค้าขายและเงินตราที่ใช้ในล้านนา ตอนที่ ๓
เงินเจียง
เงินตราที่มีการผลิตขึ้นเพื่อใช้เป็นสื่อกลางในการค้าขายแลกเปลี่ยนสินค้าในดินแดนล้านนาในอดีต มีหลายชนิดมีชื่อเรียกต่างกันไปตามรูปร่างและวัสดุที่ใช้ผลิต นอกจากเงินท๊อกที่เคยกล่าวถึงไปแล้วยังมีเงินเจียง ซึ่งเป็นเงินตราที่ผลิตจากเงินบริสุทธิ์ ลักษณะคล้ายเกือกม้าสองวงที่มีปลายต่อกัน สามารถหักแยกออกจากกันได้เมื่อต้องการลดค่าน้ำหนักของเงินออกครึ่งหนึ่ง ที่ขาทั้งสองข้างประทับตราของผู้มีอำนาจผลิตเงินตรา ประกอบด้วย ตราจักรประจำเมือง ชื่อเมืองที่ผลิต และเลขบอกพิกัดราคา โดยตัวอักษรที่ตอกประทับลงบนเงินเจียงนั้นใช้อักษรสุโขทัย ซึ่งน่าจะเกิดขึ้นในสมัยของพญากือนาเนื่องจากมีการรับพุทธศาสนาเข้ามาพร้อมกับการนำตัวอักษรสุโขทัยมาใช้ในล้านนา แต่ต่อมาในสมัยหลังใช้อักษรฝักขามซึ่งใช้กันแพร่หลายในล้านนาประทับลงบนเงินเจียงแทน
สำหรับชื่อเมืองที่ปรากฏบนเงินเจียงนั้น พบว่ามีมากกว่า ๖๐ เมือง เช่น แสน(เชียงแสน) หม (เชียงใหม่) กก หาง สบฝางหรือฝาง นาน (น่าน) คอนหรือดอน (ลำปาง) แพร (แพร่) เป็นต้น เงินเจียงที่พบมากเป็นเงินเจียงจากเมืองที่มีขนาดใหญ่มีการค้าขายกับต่างถิ่นมาก เช่น เมืองเชียงใหม่ เมืองเชียงแสน
เอกสารอ้างอิง
เงินตราล้านนา : นวรัตน์ เลขะกุล/ธนาคารแห่งประเทศไทย นพบุรีการพิมพ์ เชียงใหม่, ๒๕๕๕
เงินตราล้านนาและผ้าไท : ธนาคารแห่งประเทศไทย อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), ๒๕๔๓
เบี้ย บาท กษาปณ์ แบงค์ : นวรัตน์ เลขะกุล สนพ.สารคดี, ๒๕๔๗
เงินเจียง เป็นเงินตราที่ผลิตจากเงินบริสุทธิ์ ลักษณะคล้ายเกือกม้าสองวงที่มีปลายต่อกัน สามารถหักแยกออกจากกันได้เมื่อต้องการลดค่าน้ำหนักของเงินออกครึ่งหนึ่ง
สำหรับชื่อเมืองที่ปรากฏบนเงินเจียงนั้น พบว่ามีมากกว่า ๖๐ เมือง เช่น แสน(เชียงแสน) หม (เชียงใหม่) กก หาง สบฝางหรือฝาง นาน (น่าน) คอนหรือดอน (ลำปาง) แพร (แพร่) เป็นต้น เงินเจียงที่พบมากเป็นเงินเจียงจากเมืองที่มีขนาดใหญ่มีการค้าขายกับต่างถิ่นมาก เช่น เมืองเชียงใหม่ เมืองเชียงแสน
ที่ขาทั้งสองข้างของเงินเจียงประทับตราของผู้มีอำนาจผลิตเงินตรา ประกอบด้วย ตราจักรประจำเมือง ชื่อเมืองที่ผลิต และเลขบอกพิกัดราคา โดยตัวอักษรที่ตอกประทับลงบนเงินเจียงนั้นใช้อักษรสุโขทัย ซึ่งน่าจะเกิดขึ้นในสมัยของพญากือนาเนื่องจากมีการรับพุทธศาสนาเข้ามาพร้อมกับการนำตัวอักษรสุโขทัยมาใช้ในล้านนา แต่ต่อมาในสมัยหลังใช้อักษรฝักขามซึ่งใช้กันแพร่หลายในล้านนาประทับลงบนเงินเจียงแทน.
องค์ความรู้จากพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ รามคำแหง เรื่อง ประติมากรรมรูปบุรุษและสตรี
เลขทะเบียน: กจ.บ.7/1-7:1ก-7ก ชื่อเรื่อง: พระสงฺคิณี พระสมนฺตมหาปฏฐาน เผด็จ ข้อมูลลักษณะ: อักษรขอม ภาษาบาลี-ไทย เส้นจาร ฉบับล่องชาด ประวัติ : ได้มาจากวัดห้วยสะพาน ต.หนองโรง อ.พนมทวน จ.กาญจนบุรี เมื่อวันที่ 18 มีนาคม 2533 จำนวน 1คัมภีร์ 14 ผูก จำนวนหน้า: 62 หน้า
เลขทะเบียน: กจ.บ.6/1-7:1ก-7ก ชื่อเรื่อง: พระอภิธมฺมตฺถสงฺคิณี พระมหาปฏฺฐาน เผด็จ ข้อมูลลักษณะ: อักษรขอม ภาษาบาลี-ไทย เส้นจาร ฉบับล่องชาด ประวัติ : ได้มาจากวัดห้วยสะพาน ต.หนองโรง อ.พนมทวน จ.กาญจนบุรี เมื่อวันที่ 18 มีนาคม 2533 จำนวน 1คัมภีร์ 14 ผูกจำนวนหน้า: 88 หน้า
สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ไทยอีกพระองค์หนึ่ง ที่คนไทยเคารพศรัทธาต่อเนื่องมายาวนานหลายศตวรรต โดยเฉพาะจันทบุรี หัวเมืองชายทะเลตะวันออก ซึ่งตามพงศาวดารได้บันทึกว่าเป็นเมืองที่พระองค์ทรงเลือกที่มาสะสมเสบียงพืชพันธุ์ธัญญาหาร อาวุธยุทโธปกรณ์ เรือรบ 100 ลำ และเหล่าทหารกล้า เพื่อออกไปกอบกู้อยุธยา จนมีชัยชนะเหนือพม่าในที่สุด จากที่กล่าวมา จังหวัดจันทบุรีจึงได้มีแนวทางก่อสร้าง พระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ณ บริเวณทุ่งนาเชย แต่ด้วยงบประมาณมีจำกัด คณะกรรมการดำเนินการก่อสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จึงมีดำริที่จะสร้างเหรียญสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เพื่อเป็นที่ระลึก อีกทั้งเพื่อนำเงินรายได้นี้นำไปสมทบเป็นค่าก่อสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ที่ได้ดำเนินการมาหลายปียังไม่แล้วเสร็จ ดังนั้นใน พ.ศ.2517 จึงได้จัดสร้างเหรียญที่ระลึกขึ้น ในส่วนของเอกสารจดหมายเหตุไม่ได้ระบุว่าจำนวนเท่าไร ในพิธีพุทธาภิเษกเหรียญสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ใด้จัดขึ้นในวันที่ 28 ธันวาคม พ.ศ.2517 ณ พระอุโบสถวัดพลับ ต.บางกะจะ อ.เมืองจันทบุรี สมเด็จพระอริยวงศาคตญาณสมเด็จพระสังฆราช ประธานฝ่ายสงฆ์ และนายบุญช่วย ศรีสารคาม ผู้ว่าราชการจังหวัดจันทบุรี เป็นประธานฝ่ายฆราวาส และในพิธีอันยิ่งใหญ่และศักดิ์สิทธิ์ในครั้งนั้น มีพระเถราจารย์ที่มีชื่อเสียงโด่งดังในเรื่องพุทธคุณทั้งระดับประเทศและระดับจังหวัดมากมาย มาร่วมนั่งปรก โดยเฉพาะในส่วนของภาคตะวันออก ได้แก่ -หลวงพ่อทอง วัดเกาะแก้ว จังหวัดฉะเชิงเทรา -หลวงพ่อเหมือน วัดกำแพง จังหวัดชลบุรี -หลวงพ่อหอม วัดชากหมาก จังหวัดระยอง -หลวงพ่อกี๋ วัดแหลมมะขาม จังหวัดตราด -หลวงพ่อสวน วัดบางกระดาน จังหวัดตราด -พระพิศาลธรรมคุณ วัดบูรพาพิทยาราม จังหวัดจันทบุรี -หลวงพ่อคง วัดวังสรรพรส จังหวัดจันทบุรี -หลวงพ่อสมชาย วัดเขาสุกิม จังหวัดจันทบุรี และต่อมาในวันจันทร์ที่ 28 ธันวาคม พ.ศ.2524พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วย สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช แห่งนี้ เพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ผสกนิกรในจังหวัดจันทบุรีและผู้ที่มาเยี่ยมเยือนสักการะ ส่วนเหรียญสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช รุ่นสร้างอนุสาวรีย์นั้น ผู้เขียนทราบมาว่าในขณะนี้เป็นเหรียญที่ค่อนข้างหายาก และมีราคาสูงพอประมาณเลยทีเดียว-------------------------------------------------------ผู้เขียน : สุมลฑริกาญจณ์ มายะรังสี นักจดหมายเหตุชำนาญการ หอจดหมายเหตุแห่งชาติ จันทบุรี-------------------------------------------------------/// อ้างอิง หอจดหมายเหตุแห่งชาติจันทบุรี. จบ1.1.1.6/49 เอกสารชุดจังหวัดจันทบุรี ส่วนแผนกมหาดไทย. เรื่องพิธีพุทธาภิเษกเหรียญสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช (13 – 28 ธันวาคม 2517)
ชื่อเรื่อง ภิกฺขุปาติโมกฺข (ปาติโมกข์)
สพ.บ. 365/1ขประเภทวัสดุมีเดีย คัมภีร์ใบลานหมวดหมู่ พุทธศาสนาลักษณะวัสดุ 60 หน้า กว้าง 5.5 ซม. ยาว 59.5 ซม.หัวเรื่อง พุทธศาสนา เทศน์มหาชาติ คาถาพัน ชาดก
บทคัดย่อ/บันทึก เป็นคัมภีร์ใบลาน อักษรธรรมอีสาน ภาษาบาลี เส้นจาร ฉบับทองทึบ-ลานดิบ-ล่องชาด ได้รับบริจาคมาจากวัดลานคา ต.โคกคราม อ.บางปลาม้า จ.สุพรรณบุรี
รายการบรรเลง เวลา ๐๙.๐๐ น.
- การบรรเลงโหมโรงเพลงขวัญเมือง วงสำนักการสังคีต- การขับเสภาและการแสดงรำอาศิรวาท วงสำนักการสังคีต - การแสดงรำเชิดจีน วงสำนักการสังคีต- การบรรเลงประเภทเพลงปรบไก่- เพลงสี่บท เถา วงกรมดุริยางค์ทหารบก- เพลงตามกวาง เถา วงสำนักวัฒนธรรม ฯกรุงเทพมหานคร- เพลงแขกลงสรง เถา วงกองดุริยางค์ตำรวจ- เพลงสามัคคีรวมไทย เถา วงกองดุริยางค์ทหารเรือ- เพลงม้าย่อง เถา วงกองดุริยางค์ทหารอากาศ- เพลงหงส์ทอง เถา วงกรมประชาสัมพันธ์ - การบรรเลงเพลงลา - เพลงทยอยนอก สามชั้น วงรวมเหล่า หมายเหตุ - กำหนดการอาจจะมีการปรับเปลี่ยนตามความเหมาะสม- กิจกรรมนี้อยู่ภายใต้มาตรการป้องกันโรคตามแผนมาตรฐานความปลอดภัยด้านสุขอนามัยและมาตรการที่ทางราชการกำหนด
โพธิปกฺขิยธมฺม (โพธิปกฺขิยธมฺม)
ชบ.บ.49/1-11
เอกสารโบราณ (คัมภีร์ใบลาน)
เลขทะเบียน : นพ.บ.185/3ห้องจัดเก็บ : ศรีโคตรบูรณ์ประเภทสื่อ : เอกสารโบราณหมวดหมู่ : พุทธศาสนาลักษณะวัสดุ : 54 หน้า ; 5.5 x 54 ซ.ม. : ทองทึบ-ล่องชาด-ล่องรัก ; ไม่มีไม้ประกับชื่อชุด : มัดที่ 107 (123-132) ผูก 3 (2565)หัวเรื่อง : สทฺทสงฺคห(สัททะสังคหะ)--เอกสารโบราณ คัมภีร์ใบลาน พุทธศาสนาอักษร : ธรรมอีสานภาษา : ธรรมอีสานบทคัดย่อ : มีเนื้อหาเกี่ยวกับพุทธศาสนา สามารถสืบค้นได้ที่ห้องศรีโคตรบูรณ์ หอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ นครพนม
หออนุสรณ์เจ้าพระยายมราช มีที่มาจากหอนั่งซึ่งใช้เป็นที่ว่าราชการในเคหาสน์ย่านหัวลำโพง ของเจ้าพระยายมราช (แก้ว สิงหเสนี) เสนาบดีกรมพระนครบาล สมัยรัชกาลที่ ๔ ลักษณะเป็นศาลาใหญ่ ๒ ชั้น ชั้นบนเป็นห้องโถงมีบานเฟี้ยมกั้น ๓ ด้าน รวม ๒๘ บาน บนบานเฟี้ยมมีภาพแกะสลักเล่าเรื่องสามก๊ก เป็นศิลปกรรมจีนที่นิยมในสมัยนั้น ซึ่งภายหลังทายาทตระกูลสิงหเสนีได้มอบให้กับกรมศิลปากรเพื่อเป็นสมบัติของชาติ รวมทั้งบริจาคเงินจัดสร้างหออนุสรณ์เจ้าพระยายมราช เพื่อเป็นที่จัดแสดงบานเฟี้ยมชุดนี้ บานเฟี้ยมชุดนี้ ทำมาจากไม้พะยูงแกะสลักปิดทอง เป็นของที่สั่งซื้อมาจากประเทศจีนในราคาบานละ ๘๐ บาท มีจำนวน ๒๘ บาน เป็นบานที่มีลวดลาย ๒๖ บาน และไม่มีลวดลาย ๒ บาน โดยบานที่มีลวดลาย ส่วนบนแกะสลักรูปค้างคาวห้าตัว (อู้ฟู่) ล้อมรอบอักษรจีนคำว่า “ซังฮี้” ส่วนล่างแกะสลักภาพเล่าเรื่องสามก๊ก นับเป็นประณีตศิลป์ที่งดงามทรงคุณค่า แสดงถึงความนิยมศิลปกรรมแบบจีนในหมู่คหบดีไทย สมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ผู้สนใจสามารถเข้าชมหออนุสรณ์เจ้าพระยายมราช และบานเฟี้ยม ผนังไม้จำหลักวรรณกรรม “สามก๊ก” ได้ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร เปิดทุกวันพุธ – อาทิตย์ เวลา ๐๘.๓๐ - ๑๖.๐๐ น. สอบถามเพิ่มเติม โทร. ๐ ๒๒๒๔ ๑๔๐๒, ๐ ๒๒๒๔ ๑๓๓๓
ศาลาที่ว่าการมณฑลจันทบุรี หรือ ศาลากลางจังหวัดจันทบุรี หลังเดิม ซึ่งปัจจุบันเป็นที่ทำการของหอจดหมายเหตุแห่งชาติ จันทบุรี กรมศิลปากร ในอดีตเป็นที่ทำการบริหารราชการของมณฑลจันทบุรี ตามหลักฐานในเอกสารจดหมายเหตุมีดำริห์สร้างอาคารหลังนี้ตั้งแต่ พุทธศักราช 2454 และได้ก่อสร้างมาตามลำดับ จนถึงปลาย พุทธศักราช 2459 จึงเสร็จสมบูรณ์ ต่อมาในปีพุทธศักราช 2460 หม่อมเจ้าสฤษดิเดช สมุหเทศาภิบาลมณฑลจันทบุรี ได้ทูลเชิญมหาอำมาตย์เอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ เสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ เสด็จมาทำพิธีเปิดศาลาที่ว่าการมณฑลจันทบุรี โดยเปิดอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม พุทธศักราช 2460 ตามเอกสารคำกล่าวรายงานในพิธีเปิดของหม่อมเจ้าสฤษดิเดช เอกสารจดหมายเหตุชุดนี้มีเอกสารประกอบในชุดมีเรื่องราวสำคัญในอดีตที่เกี่ยวข้องกับการรับเสด็จในครั้งนี้ในหลายส่วนอาทิ เช่น เอกสารคำกล่าวรายงานในพิธีเปิดของหม่อมเจ้าสฤษดิเดช สมุหเทศาภิบาลมณฑลจันทบุรี ที่กล่าวถึงเหตุของการสร้างศาลาที่ว่าการมณฑลจันทบุรีหลังนี้ หัตเลขาของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ ที่เขียนถึงหม่อมเจ้าสฤษดิเดช และข้าราชการในมณฑลจันทบุรีเพื่อแสดงความยินดีและขอบคุณ ทั้งให้โอวาทในความจงรักภักดีต่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในคราวพิธีเปิดศาลาที่ว่าการมณฑลจันทบุรี เอกสารประกอบรายงานของ พระสำเริงนฤปการ ปลัดมณฑลจันทบุรี ที่ได้ส่งทูลเอกสารรายงานเกี่ยวกับทำเนียบท้องที่ ทำเนียบข้าราชการแผนกมหาดไทย ยอดสำมโนครัว ยอดการเลี้ยงชีพพลเมือง เพื่อทูลรายงานให้ทรงทราบเกี่ยวกับสภาพโดยทั่วไปของมณฑลจันทบุรีในช่วงเวลานั้น เอกสารการแบ่งหน้าที่จัดการรับเสด็จ การเตรียมการของส่วนต่างๆ เช่น การจัดพาหนะรับจากเรือที่นั่งที่ปากน้ำที่ท่าหลวง การจัดยานพาหนะจากท่าหลวงไปที่ประทับ การจัดการน้ำ โคมไฟ ความสะอาด การจัดการอาหารเครื่องดื่ม เป็นต้น เอกสารรายการเสด็จประพาส ซึ่งป็นกำหนดการเสด็จพระพาสยังที่ต่างๆ ในช่วงวันที่ 11-17 พฤษภาคม พุทธศักราช 2460 หลังเสร็จพิธีเปิดศาลาที่ว่าการมณฑลจันทบุรี โดยเสด็จไปยังที่ต่างๆ เช่น อำเภอพลอยแหวน น้ำตกพลิ้ว เสด็จศาล ทหาร ตำรวจภูธร เรือนจำ เสด็จจังหวัดตราด และเสด็จจังหวัดระยอง เอกสารเตรียมการในการร่วมโต๊ะรับประทานอาหาร เนื่องด้วยพิธีเปิดศาลาที่ว่าการมณฑลจันทบุรี อาทิรายนามผู้ที่รับเชิญร่วมรับประทานอาหาร การเตรียมการ แผงผังการนั่งของบุคคลต่างๆ แผนผังการจัดสถานที่การเตรียมการในการเดินโต๊ะ เอกสารการจัดเวรเฝ้ายามประจำที่ประทับ เอกสารชุดนี้เป็นเอกสารชั้นต้นที่เล่าเรื่องราวเหตุการณ์ในอดีตที่สำคัญต่อจังหวัดจันทบุรี นับว่าโชคดีที่ยังไม่สูญหายไปตามกาลเวลา ซึ่งเอกสารชุดนี้สะท้อนเรื่องราวในอดีตในหลายมิติ ซึ่งผู้สนใจสามารถเข้าใช้บริการเอกสารชุดนี้ได้ในรูปแบบไฟล์ดิจิทัล ที่หอจดหมายเหตุแห่งชาติ จันทบุรี ในวันและเวลาราชการ------------------------------------------------------------ผู้เขียน นายอดิศร สุพรธรรม นักจดหมายเหตุชำนาญการ หอจดหมายเหตุแห่งชาติ จันทบุรี ------------------------------------------------------------เอกสารอ้างอิง หอจดหมายเหตุแห่งชาติจันทบุรี. (13)มท 2.1/240 เอกสารกระทรวงมหาดไทย ชุดมณฑลจันทบุรี เรื่อง กรมพระจันทบุรีนฤนาถ เสนาบดีกระทรวงพระคลังมหาสมบัติ เสด็จเปิดศาลาที่ว่าการมณฑลจันทบุรี (มีนาคม 2459 – 13 พฤษภาคม 2460)
