ที่ตั้ง บ้านจีต ตำบลบ้านจีต กิ่งอำเภอกู่แก้ว จังหวัดอุดรธานี
พิกัดแผนที่ แผนที่ระวาง 5643 III มาตราส่วน 1: 50,000
พิมพ์ครั้งที่ 1 -RTSD ลำดับชุด L 7017
พิกัดกริด 48 QUE 041998
เส้นรุ้ง ๑๗ องศา ๑๐ ลิปดา ๓๕ ฟิลิปดา เหนือ
เส้นแวง ๑๐๓ องศา ๐๙ ลิปดา ๑๘ ฟิลิปดา ตะวันออก
สิ่งสำคัญที่ขึ้นทะเบียน
๑.เจดีย์ ( อิฐ )
๒.โคปุระ หรือ ประตูซุ้ม
๓.กำแพงแก้ว
๔.ซากโบราณสถาน
๕.ศาลา ( สร้างทับโบราณสถาน )
ประวัติสังเขป
กู่แก้วตั้งอยู่ในบริเวณวัดกู่แก้วรัตนาราม ชาวบ้านเรียกว่าวัดกู่แก้ว เดิมชื่อวัดกู่ เพราะมีกู่โบราณ ( ปราสาทศิลาแลง ) เป็นที่เคารพของชาวบ้านจึงช่วยกันทำนุบำรุงวัดตลอดมา วัดกู่แก้วได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ ๑ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๖๗
ลักษณะรูปแบบศิลปกรรม
ประกอบด้วยแนวกำแพงแก้วศิลาแลง ด้านหน้าคือด้านทิศตะวันออกเป็นประตูซุ้มหรือ โคปุระก่อด้วยศิลาแลง โบราณสถานแห่งนี้สันนิษฐานว่าคงเป็นศาสนสถานประจำสถานพยาบาล หรือที่เรียกว่า อโรคยศาล ซึ่งโดยทั่วไป ภายในกำแพงแก้วมักจะประกอบด้วยปราสาทประธานอยู่ตรงกลาง และมีบรรณาลัยอยู่ที่มุมทิศตะวันออกเฉียงใต้ แต่ทั้งนี้โบราณสถานได้ถูกดัดแปลงรบกวนสภาพมานานแล้ว โดยมีการก่อสร้างอาคารโถง ( ศาลา ) ทับซากโบราณสถานเดิมจนไม่เห็นร่องรอยของปราสาทประธาน หรือบรรณาลัยด้านหลัง หรือด้านทิศตะวันตกของศาลา มีธาตุเจดีย์ก่อด้วยอิฐลักษณะศิลปกรรมแบบล้านช้างสร้างทับโบราณสถานอยู่ ๑ องค์ สภาพปัจจุบันส่วนยอดพังทลาย
อายุสมัย ราวพุทธศตวรรษที่ ๑๘ สมัยพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ แห่งอาณาจักรเขมร ในช่วงสมัยวัฒนธรรมเขมร
ประเภทโบราณสถาน
อโรคยศาล หรือศาสนสถานประจำสถานพยาบาล ในพุทธศาสนาลัทธิมหายาน
ลักษณะการใช้งานในปัจจุบัน
โบราณสถานที่ถูกดัดแปลงใช้งานเป็นศาลาและสถานที่เคารพสักการะของท้องถิ่นอยู่ในบริเวณวัด
การดำเนินงาน -
การขึ้นทะเบียน
๑.กำหนดจำนวนโบราณสถานสำหรับชาติ ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๕๒ วันที่ ๘ มีนาคม ๒๔๗๘ ระบุชื่อ “ วัดโบราณราษฎรเรียกว่ากู่ อำเภอหนองหาร ตำบลบ้านจิด “
๒.กำหนดเขตที่ดินโบราณสถาน ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๙๙ ตอนที่ ๑๗๒ วันที่ ๑๘ พฤศจิกายน ๒๕๒๕ ฉบับพิเศษ ระบุว่า “ โบราณสถานวัดโบราณ ตำบลจีด อำเภอหนองหาร จังหวัดอุดรธานี ปัจจุบันคือวัดกู่แก้ว ตำบลจีด อำเภอหนองหาร จังหวัดอุดรธานี “ มีพื้นที่ประมาณ ๑ ไร่ ๒ งาน
ที่มาของข้อมูล
๑.ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๕๒ วันที่ ๘ มีนาคม ๒๔๗๘
๒.ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๙๙ ตอนที่ ๑๗๒ วันที่ ๑๘ พฤศจิกายน ๒๕๒๕ หน้า ๓๒ ฉบับพิเศษ.
๓.สำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่ ๗ ขอนแก่น , ทำเนียบโบราณสถานอีสานบน , เอกสารอัดสำเนา , ๒๕๔๒.
หมายเหตุ ชื่อเขตการปกครองในปัจจุบัน กิ่งอำเภอกู่แก้ว ตั้งเมื่อวันที่ ๓๐ เมษายนพ.ศ.๒๕๓๗
(จำนวนผู้เข้าชม 2720 ครั้ง)