ความเชื่อและพลังศรัทธาแห่งอัญมณี

ปัจจุบันอัญมณีและหินสียังคงได้รับความนิยมอย่างต่อเนื่อง ไม่เพียงเพราะความงดงาม แต่ยังเพราะ พลังและความหมาย ที่มอบให้แก่ผู้ครอบครอง เชื่อกันว่ามีพลังเสริมดวง เสริมบารมี หรือปัดเป่าสิ่งไม่ดีออกจากชีวิต ผู้คนมักเลือกสวมใส่หินสีให้ถูกโฉลกกับวันเกิดหรือราศี เพื่อความเป็นสิริมงคลและสร้างความมั่นใจ อีกทั้งยังมีความเชื่อว่าหินสีมีแร่ธาตุที่ช่วยปรับสมดุลของกายและใจ

ในประเทศไทย มีหลักฐานทางโบราณคดีแสดงให้เห็นว่าคนไทยรู้จักและใช้อัญมณีมานานเกือบพันปี โดยพบเพชรพลอยหลากชนิดในกรุพระโบราณตามเมืองสำคัญ เช่น ลพบุรี สุโขทัย และอยุธยา ซึ่งมักบรรจุรวมกับเครื่องทองเพื่ออุทิศกุศล แสดงถึงความเชื่อและคุณค่าทางวัฒนธรรมของอัญมณี ต่อมาในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นในรัชกาลที่ 2 ได้มีการรวบรวม ตำราแก้วเก้าประการ โดยสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) เป็นผู้คัดลอกและถวายจนเป็นที่รู้จักแพร่หลายสืบมาจนถึงปัจจุบัน

เพชรดีมณีแดง       เขียวใสแสงมรกต
เหลืองใสสดบุศราคำ             แดงแก่ก่ำโกเมนเอก
สีหมอกเมฆนิลกาฬ           มุกดาหารหมอกมัว
แดงสลัวเพทาย                สังวาลย์สายไพฑูรย์

จากบทกลอนข้างต้นอัญมณีทั้งเก้า ประกอบด้วย  เพชร, มณีแดง (ทับทิม), มรกต, บุศราคัม, โกเมน, นิลกาฬ, มุกดาหาร, เพทาย และไพฑูรย์ (แก้วตาแมว) โดยมีความเชื่อว่า เพชร สัญลักษณ์แห่งอำนาจและความมั่นคง, มณีแดง (ทับทิม) แทนความกล้าหาญและชัยชนะ, มรกต เสริมความเจริญรุ่งเรือง, บุศราคัม นำความมั่งคั่ง, โกเมน เพิ่มพลังและกำลังใจ, นิลกาฬ ปกป้องคุ้มครองจากสิ่งชั่วร้าย, มุกดาหาร เสริมความสงบเยือกเย็น, เพทาย เสริมเสน่ห์และความสง่างาม และ ไพฑูรย์ (แก้วตาแมว) ช่วยให้ชีวิตราบรื่นและมีโชคลาภ

ด้วยความเชื่อนี้ อัญมณีจึงเป็นทั้งเครื่องประดับ เครื่องราง และสัญลักษณ์แห่งฐานะ ที่สะท้อนความงามและศรัทธาของผู้คนในแต่ละยุคสมัย ดังนั้น แม้คุณจะไม่เชื่อว่าอัญมณีสามารถเปลี่ยนชีวิตได้ แต่การเปิดใจค้นหาอัญมณีที่สอดคล้องกับตัวตนของคุณ อาจทำให้คุณพบเครื่องประดับที่เป็นทั้งความงามและพลังใจที่จะอยู่กับคุณตลอดไป

สามารถอ่านเรื่องราวเพิ่มเติมเกี่ยวกับพลังของอัญมณีและหินสีได้ที่ ห้องหนังสือทั่วไป 1 หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี

แหล่งอ้างอิง

จุฑามาศ ณ สงขลา.  พลังอัญมณีและหินสีนำโชค เสริมดวงชะตา.  กรุงเทพฯ: สถาพรบุ๊คส์, 2558. 

ธัญญา นิมิตรากุล.  อัญมณีและหินสี เพิ่มพูนโชคลาภ เสริมพลังชีวิต.  กรุงเทพฯ: ไพลิน, 2548. 

ร้านเพชรชมพู.  เรื่องควรรู้ของแหวนนพเก้าที่กำลังได้รับความนิยมมากในปัจจุบัน.  [ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ 12 พฤศจิกายน 2568, จาก
     https://www.petchchompoo.com/th/content/Gem-and-Jewelry-Library/Noppakao%20Ring
วิชัย โรจนมณเฑียร.  อนุสรณ์เนื่องในงานฌาปนกิจศพ นายไนเล้ง (แซ่เอี้ย) โรจนมณเฑียร.  พระนคร: บริษัทการพิมพ์ วีระสัมพันธ์, 2509.

เรียบเรียงโดย นางสาวทิพวรรณ จันทร์ปัญญา บรรณารักษ์ปฏิบัติการ

หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี

สำนักศิลปากรที่ 5 ปราจีนบุรี กรมศิลปากร