วันอาหารโลก” (World Food Day) ตรงกับวันที่ 16 ตุลาคมของทุกปี ซึ่งองค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาชาติ (Food and Agriculture Organization หรือ FAO) กำหนดขึ้นเพื่อระลึกถึงวันก่อตั้งองค์กรเมื่อ พ.ศ. 2488 และสร้างการรับรู้ให้แก่สาธารณชนถึงพันธกิจหลักในการยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนทั่วโลกผ่าน
การขจัดความหิวโหย ความไม่มั่นคงทางอาหาร การพัฒนาระบบอาหารที่มั่นคงและยั่งยืนสำหรับประชากรโลก และการพัฒนาการเกษตรอย่างยั่งยืน ปัจจุบันมีประเทศสมาชิกกว่า 190 ประเทศ รวมถึงประเทศไทยด้วย

ปัจจุบันโลกกำลังเผชิญกับความท้าทายทางด้านอาหารอย่างรอบด้าน ทั้งผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ภาวะสงครามและความขัดแย้งทางการเมือง เศรษฐกิจที่ผันผวน รวมถึงปัญหาความเหลื่อมล้ำทางสังคม สิ่งเหล่านี้ส่งผลให้ผู้คนหลายร้อยล้านคนทั่วโลกยังคงประสบภาวะขาดแคลนอาหาร ขณะเดียวกันปัญหาการสูญเสียอาหาร (Food Loss) และขยะอาหาร (Food Waste) ก็ยังคงเป็นประเด็นสำคัญที่ทำให้ทรัพยากรถูกใช้อย่างสิ้นเปลือง ดังนั้นการลดการใช้ทรัพยากรเกินความจำเป็น
การสนับสนุนเกษตรกรรายย่อย การเลือกบริโภคอาหารท้องถิ่นตามฤดูกาล และลดการทิ้งอาหารที่ยังรับประทานได้ ถือเป็นการกระทำเล็กๆ ที่ช่วยสร้างผลลัพธ์ใหญ่ใน
การรักษาความมั่นคงทางอาหารของโลกอย่างยั่งยืนได้ ทั้งนี้ต้องอาศัยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ทั้งเกษตรกร ผู้ผลิต ผู้บริโภค ภาครัฐ และภาคเอกชน เพื่อพัฒนาระบบอาหารที่เป็นธรรมและสมดุล

ในแต่ละปี FAO จะกำหนดหัวข้อหลัก (Theme) เพื่อสะท้อนสถานการณ์อาหารของโลกในขณะนั้น สำหรับปี พ.ศ. 2568 นี้ มีหัวข้อว่า “Hand in Hand for Better Foods and a Better Future” หมายถึง “จับมือกันเพื่ออาหารที่ดีขึ้นและอนาคตที่ดีกว่า” โดยมุ่งเน้นการร่วมแรงร่วมใจของทุกภาคส่วนเพื่อสร้างระบบอาหารที่เป็นธรรม ยั่งยืน และไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง ซึ่งประเทศไทยได้มีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมและแคมเปญต่างๆ เพื่อสนับสนุนแนวคิดนี้ เช่น การจัดงานวันอาหารโลก ประจำปี 2568
ณ สำนักงานภูมิภาคประจำภาคพื้นเอเชีย - แปซิฟิก องค์การอาหารและการเกษตรแห่งสหประชาชาติ โดยสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ
สยามบรมราชกุมารี ผู้ได้รับการยกย่องและได้รับการทูลเกล้าฯ ถวายตำแหน่ง “ทูตพิเศษด้านการขจัดความอดอยากหิวโหย” (FAO Special Goodwill Ambassador for Zero Hunger) ประจำปี 2565 – 2567 ทรงเสด็จพระราชดำเนินเป็นประธานเปิดงานเมื่อวันที่ 7 ตุลาคม 2568 โดยภายในงานมีการจัดแสดงผลงานและนวัตกรรมการเกษตรเพื่อความมั่นคงทางอาหารของประเทศสมาชิกในภูมิภาค และร่วมสนทนากับผู้แทน FAO ประเทศต่างๆ เพื่อหารือแนวทางความร่วมมือด้านการเปลี่ยนผ่านระบบเกษตรและอาหารสู่ความยั่งยืน

กิจกรรมจากหน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่น่าสนใจ เช่น “กิจกรรมมื้อนี้หมดจาน” จัดโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และบริษัทสยาม
คูโบต้า เพื่อรณรงค์การลดขยะอาหาร และจุดประกายการเปลี่ยนแปลงจากภายในองค์กร พร้อมทั้งประชาสัมพันธ์เชิญชวนภาคีเครือข่ายและพันธมิตร เข้าร่วมกิจกรรมครั้งนี้ โดยตั้งเป้าให้พนักงานสยามคูโบต้า 3,374 คน ร่วมรับประทานอาหารหมดจานพร้อมกันในวันที่ 16 ตุลาคม 2568 เนื่องในวันอาหารโลก (World Food Day) เพื่อร่วมเป็น
ส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนการกระทำเล็กๆ ให้เป็นพลังที่ส่งต่อได้จริง

ดังนั้น ในวันอาหารโลกนี้ จึงเป็นโอกาสสำคัญให้เราทุกคนได้ตระหนักว่า “อาหาร” ไม่ได้เป็นเพียงสิ่งที่ทำให้เราอิ่มเท่านั้น แต่ยังเป็นหัวใจของความอยู่รอดของมนุษยชาติและสิ่งแวดล้อมบนโลกใบนี้ เป็นเครื่องเตือนใจให้เราตระหนักว่า อาหารทุกคำมีคุณค่า และการบริโภคอย่างมีความรับผิดชอบคือจุดเริ่มต้นเล็กๆ ที่ช่วยสร้างโลกที่ไม่อดอยากและเป็นธรรมสำหรับทุกคนในอนาคต โดย “เริ่มต้นเปลี่ยนโลกได้...จากจานอาหารของเราเอง”

แหล่งข้อมูลอ้างอิงและภาพประกอบ

กรมสมเด็จพระเทพฯ เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดงานวันอาหารโลก ครั้งที่ 45.  [ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ 9 ตุลาคม 2568, จาก  
     https://www.prachachat.net/sd-plus/sdplus-sustainability/news-1898549

บุญเติม แสงดิษฐ.  วันสำคัญ.  กรุงเทพฯ: พชรการพิมพ์, 2541.

มื้อนี้หมดจาน กิจกรรม “วันอาหารโลก” สยามคูโบต้า x สสส. ย้ำความมั่นคงทางอาหาร ลด food waste.  [ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ 9 ตุลาคม 2568, จาก  
     https://mgronline.com/greeninnovation/detail/9680000094435

สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเป็นประธานเปิดงานวันอาหารโลก ประจำปี 2568.  
     [ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ 9 ตุลาคม 2568, จาก https://www.thaigov.go.th/th/news/100994

เรียบเรียงโดย    นางสาวปริศนา ตุ้มชัยพร บรรณารักษ์ชำนาญการ

  หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี

  สำนักศิลปากรที่ 5 ปราจีนบุรี กรมศิลปากร