เนื่องในวันพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว วันที่ ๓๐ พฤษภาคมของทุกปี เป็นวันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ เพื่อน้อมรำลึกถึง

พระมหากรุณาธิคุณของพระองค์ หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี ขอนำเสนอความรู้เรื่อง โรงพยาบาลพระปกเกล้า : พระบรมราชานุสรณ์รัชกาลที่ ๗ เพื่อประโยชน์สุขของปวงชนชาวไทย

          โรงพยาบาลพระปกเกล้า เดิมมีชื่อว่า “โรงพยาบาลจันทบุรี” โดยเมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๐ หลวงนรินทร์ประสาทเวช (เจน สุนทโรทัย) อดีตสาธารณสุขมณฑลจันทบุรี ขณะที่ดำรงตำแหน่งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรของจังหวัดจันทบุรีอยู่นั้น ได้เป็นผู้ริเริ่มดำเนินการจัดสร้างโรงพยาบาลขึ้นในจังหวัดจันทบุรี โดยคณะกรรมการจังหวัดจันทบุรีได้เลือกเอาพื้นที่ท้ายเนินปลัด (เนินป่าโรงไห) ริมถนนเลียบเนินตรงข้ามกับทุ่งนาเชยเป็นที่ก่อสร้างโรงพยาบาล ซึ่งได้รับบริจาคที่ดินจากราษฎร จำนวน ๗๗ ไร่ ๑ งาน ๘ ตารางวา การก่อสร้างโรงพยาบาลได้เริ่มขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๘๑ และแล้วเสร็จในเดือนธันวาคม พ.ศ. ๒๔๘๒ เป็นโรงพยาบาลขนาด ๕๐ เตียง เปิดให้บริการในวันที่ ๒๔ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๘๓ โดยให้ชื่อว่า “โรงพยาบาลจันทบุรี” มีนายแพทย์เลิศ สมบูรณ์ยิ่ง เป็นผู้อำนวยการคนแรกของโรงพยาบาล

          สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ ๗ ได้เสด็จมาประทับ ณ สวนบ้านแก้ว จังหวัดจันทบุรี เมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๓ และครั้งหนึ่งพระองค์ได้เสด็จพระราชดำเนินมา

ที่โรงพยาบาลจันทบุรี เพื่อทำแผลที่เกิดจากการถูกของมีคมบาด ภาพที่ปรากฏต่อสายพระเนตร คือภาพโรงพยาบาลเล็กๆ โทรมๆ เป็นที่สะท้อนพระราชหฤทัยยิ่งนัก พระองค์ทรงตระหนักพระราชหฤทัยด้วยกุศลจิตว่า อาคารต่างๆ ของโรงพยาบาลที่มีอยู่แล้วยังน้อยเกินไป ไม่เป็น การเพียงพอแก่การรักษาพยาบาล และเป็นการสมควรที่จะสร้างอาคารและจัดหาเครื่องมือเครื่องใช้ในการรักษาพยาบาลเพิ่มให้มากขึ้น จึงทรงดำริว่า ตึกผ่าตัดอันทันสมัยเป็นสิ่งสำคัญที่ควรจะสร้างขึ้นก่อน เพื่อจะเป็นการช่วยชีวิตประชาชนผู้เจ็บป่วย และผู้ต้องประสบอุปัทวันตราย ซึ่งจะต้องได้รับการรักษาพยาบาลทางผ่าตัดอย่างทันท่วงที

          สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี ได้ทรงพยายามจัดหาทุนทรัพย์สำหรับใช้ในการก่อสร้าง โดยพระราชทานเงินส่วนพระองค์เป็นทุนส่วนใหญ่ไว้ และได้ทรงจัดให้มีการแสดงละครขึ้นที่จังหวัดพระนครเพื่อหารายได้มาสมทบทุนในการสร้างตึกผ่าตัดหลังนี้ โดยการก่อสร้างแล้วเสร็จเมื่อ พ.ศ. ๒๔๙๙ นับว่าเป็นตึกผ่าตัดที่ทันสมัยที่สุดในขณะนั้น และสมเด็จฯ ได้ทรงพระราชทานนามตึกนี้ว่า “ตึกประชาธิปก” อันเป็นพระนามเดิมของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเพื่อถวายเป็นพระบรมราชานุสรณ์และอุทิศส่วนพระราชกุศลถวายแด่พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว

          ในขณะเดียวกันได้มีการปรับปรุงและขยายโรงพยาบาลประจำจังหวัดจันทบุรีให้ใหญ่ขึ้น จากเดิมที่เป็นเพียงโรงพยาบาลขนาด ๕๐ เตียง ได้ขยายให้เป็นโรงพยาบาลขนาด ๑๕๐ เตียง พร้อมด้วยอุปกรณ์ทางการแพทย์ที่ทันสมัย และต่อมาคณะรัฐมนตรีได้มีมติให้เปลี่ยนชื่อจาก “โรงพยาบาลจันทบุรี” เป็น “โรงพยาบาลพระปกเกล้า” เพื่อน้อมเกล้าถวายเป็นพระบรมราชานุสรณ์แด่พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว

          โรงพยาบาลพระปกเกล้ามีพัฒนาการความก้าวหน้าขึ้นเป็นลำดับ มีศักยภาพสูงสามารถรองรับการให้บริการทางสาธารณสุขแก่ประชาชนครอบคลุมทั้งในพื้นที่จังหวัดจันทบุรีและในพื้นที่ภาคตะวันออก ปัจจุบันเป็นโรงพยาบาลศูนย์ ขนาด ๗๕๕ เตียง มีบทบาทหน้าที่ให้บริการตามภารกิจกระทรวงสาธารณสุข โดยให้บริการแบบผสมผสาน (Integrated Service) ในด้านการส่งเสริมสุขภาพการป้องกันโรค การรักษาพยาบาล การฟื้นฟูสภาพ และเป็นศูนย์การรักษาเฉพาะโรคที่ต้องใช้ทรัพยากรระดับสูง (Excellent Center) ให้บริการทางการแพทย์ครบทุกสาขาวิชา เป็นสถานบริการที่จะรับการส่ง-ต่อผู้ป่วยเพื่อตรวจวินิจฉัยหรือรักษาพยาบาล เป็นศูนย์ความเชี่ยวชาญระดับสูง ๕ ด้าน ได้แก่ ด้านอุบัติเหตุฉุกเฉิน ด้านโรคมะเร็ง ด้านโรคหัวใจ ด้านทารกแรกเกิด และด้านการปลูกถ่ายอวัยวะ นอกจากนี้ยังเป็นเป็นสถาบันร่วมผลิตแพทย์โดยความร่วมมือระหว่างกระทรวงสาธารณสุขและคณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยอีกด้วย

          โรงพยาบาลพระปกเกล้า พระบรมราชานุสรณ์แห่งพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ แห่งนี้ นับว่าเป็นอนุสรณ์แห่งพระมหากรุณาธิคุณที่สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีได้ทรงมีแก่ชาวจันทบุรีและประชาชนตลอดมาตราบจนปัจจุบัน

เรียบเรียงโดย    นางสาวปริศนา ตุ้มชัยพร บรรณารักษ์ชำนาญการ

                     หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี

                     สำนักศิลปากรที่ ๕ ปราจีนบุรี กรมศิลปากร

แหล่งข้อมูลอ้างอิง

๗๒ ปี โรงพยาบาลพระปกเกล้า. กรุงเทพฯ: จามจุรีโปรดักส์, ๒๕๕๕.

แผนยุทธศาสตร์โรงพยาบาลพระปกเกล้า ปี ๒๕๖๒ - ๒๕๖๕.  [ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๖๘, จาก https://www.ppkhosp.go.th

ศิบดี นพประเสริฐ. โรงพยาบาลพระปกเกล้า.  [ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ ๒๓ พฤษภาคม ๒๕๖๘, จาก https://wiki.kpi.ac.th/index. php?title=โรงพยาบาลพระปกเกล้า