จันทบุรีเป็นเมืองท่องเที่ยว มีสถานที่ท่องเที่ยวธรรมชาติมากมาย ทั้งน้ำตก ทะเล หาดทราย และยังได้ชื่อว่าเป็นเมืองผลไม้ ที่มีผลไม้นานาชนิด โดยเฉพาะ ทุเรียน ที่เป็นผลไม้มีชื่อเสียงของจันทบุรี ได้ชื่อว่าเป็น ราชาแห่งผลไม้ ประเทศจีนนิยมชมชอบผลไม้จากจันทบุรี จนเป็นสินค้าส่งออก โดยเฉพาะทุเรียนหมอนทอง

เดิมทีเดียวทุเรียนเมืองจันท์ เป็นทุเรียนพันธุ์พื้นเมือง ต้นสูงแหงนคอตั้งบ่า ลูกเล็ก เนื้อบาง เม็ดใหญ่ ชาวสวนจึงเริ่มเสาะหาทุเรียนพันธุ์ดี ที่ให้ผลผลิตสูง คุณภาพดี เมื่อก่อนราวๆ 50 – 60 ปี สมัยนั้นเรียกว่าทุเรียนหม้อ เพราะเป็น กิ่งตอนที่ชำมาในหม้อดินขนาดย่อมๆจากจังหวัดนนทบุรีเข้ามาปลูก และค่อยๆตัดโค่นต้นพันธุ์พื้นเมืองลง

ปัจจุบันเมื่อเอ่ยถึงทุเรียนเมืองจันท์ ถือว่าเป็นทุเรียนพันธุ์ดีทุกสวนทุกต้น พันธุ์ที่นิยมปลูกกันมากคือ พันธุ์หมอนทอง พันธุ์ชะนี และพันธุ์ก้านยาว ซึ่งเป็นพันธุ์ที่ตลาดนิยม รสชาติอร่อย มีการผสมพันธุ์ทุเรียนพันธุ์ใหม่ๆอีกหลายสายพันธุ์ เพื่อให้ได้ผลผลิตคุณภาพดี เนื้อนุ่มสวย เม็ดลีบ ถึงแม้จะมีราคาแพง แต่คนที่อยากบริโภคก็จะหาซื้อมารับประทานกัน

ทุเรียนเป็นผลไม้ที่มีสีสันไม่เหมือนเงาะเมื่อสุกแล้ว ทุเรียนเมื่อสุกจะมีกลิ่นหอมชวนกิน นอกจากจะรับประทานสดๆเมื่อสุกแล้ว เนื่อทุเรียนยังนำไปแปรรูปเพื่อให้เก็บไว้กินได้นานๆนอกฤดูกาล มีทั้งทุเรียนกวน ทุเรียนทอด ท๊อฟฟี่ทุเรียน ทองม้วนพับทุเรียน และยังทำเป็นอาหารอื่นๆที่มีทุเรียนเป็นส่วนประกอบอีกด้วย

อ้างอิง : ที่ระลึกในพิธีเปิดหอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี : อัมรินทร์ พริ้นติ้ง กรุ๊พ. 2533

ผู้เรียบเรียง : นายประพนธ์ รอบรู้

นักวิชาการโสตทัศนศึกษาชำนาญการ หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก จันทบุรี สำนักศิลปากรที่ 5 ปราจีนบุรี