จิรยา ประพรต.เตาเผาถ่าน ยายตุ้ม.จันท์ยิ้ม.(3):3;.กุมภาพันธ์-มีนาคม 2561

 
เตาเผาถ่าน ยายตุ้ม ขี่รถผ่านไปผ่านมาทางไปลาดนัดยามเย็น เห็นควันโขมงในทุก ๆ วันทําให้ได้รู้จัก ยายตุ้ม หรือ นางชิก ศรัทธาธรรม มากขึ้น ยายตุ้ม คือ ผู้มีแรงบันดาลใจ วัย 70 กว่าปี อายุมาก แต่ไม่หยุดนิ่ง หลังจากได้พูดคุยกันได้รู้ว่าคุณยายเป็นผู้อาวุโสของหมู่บ้านที่มีความคิดว่าต้นไม้ ที่แก่ ๆ ไม่ออกผลผลิ ผัดทิ้งแล้วจะเอาไปไว้ไหน? รู้สึกเสียดายที่ได้ปลูกมาหลายปี สันเงาะ ต้นมังคุด ต้นทุเรียน มีอายุมากและให้ผลผลิตน้อยต้องโค่นทั้งเพื่อปลูกใหม่ สำหรับล้นที่โค่นนั้น น่าจะสร้างประโยชน์ได้มากกว่าที่จะทิ้งเสียเปล่า เพราะต้นไม้แต่ละต้นใช้เวลาในการปลูก ดูแล และเติบโa หลายปี จึงได้คิดจะมาทําเป็นฝันเผาถ่าน นำไปขายสร้างรายได้เล็ก ๆ น้อย ๆ บางส่วนก็สามารถ นำไปใช้หุงต้มภายในครัวเรือนได้ จึงสร้างเตาเผาถ่านขึ้นมา สู่ธุรกิจเล็ก ๆ ที่มาของควันโขมง

เตาเผาถ่านของยายตุ้ม

เตาเผาถ่านที่ใช้ คือ เตาอิฐก่อเองกับมือ ผลิตถ่านออกมา ต่อการเปิดเตา 1ครั้งได้ถ่านมากกว่าเตาดินธรรมดา การลงทุนก่อสร้าง จะสูงกว่าเตาดินเหนียว เพราะว่าต้องใช้อิฐก่อเป็นรูปเตาแต่ใช้ได้นาน ทั้งชั่วอายุ หลังจากนั้นก็ต้องใช้ดินเหนียวเป็นตัวประสานก้อนอิฐ ให้ติดกันเป็นรูปทรงของเตา การก่อสร้างเตาอิฐก่อไม่ใช้ปูนซีเมนต์ ตัวของอิฐกับปูนไม่เท่ากันเมื่อเตาร้อนจะทําให้เตาเผาถ่านแตกหรือว่า ร้าวได้ถ้าเราใช้ดินเหนียวแทนปูนการขยายตัวก็จะน้อย รอยร้าวร้อยแตก ของเตาก็จะน้อย อายุการใช้งานของเตาก็นานด้วย เตาที่ใช้อยู่เป็นประจํา ก็ทํามานานแล้วยังเผาถ่านออกมาสวย

คุณสมบัติของถ่านที่ดีที่ยายตุ้มทําเอง มีความหนาแน่นสูง ให้ความร้อนสูง ไม่มีควันเมื่อติดไฟไม่แตกสะเก็ดเมื่อติดไฟ มีขี้เถ้าน้อย ผิวหน้ารอยหักมีสีมันวาว เคาะมีเสียงดังกังวาน

การสร้างเตาเผาถ่าน

- ควรจะปั้นเป็นรูปไข่ จะมีผลช่วยให้การกระจายความร้อนเป็นไป ได้ดีทั่วกัน ที่ตั้งของเตาเผาถ่าน ไม่ควรอยู่ตากแดดตากฝน ตําแหน่งที่ใช้ เป็นที่จุดไฟหน้าเตา ควรจะอยู่ต่ํากว่าพื้นเตาปล่องควันไฟในตอนล่าง ต้องมีขนาดใหญ่กว่าตอนบน เพื่อป้องกันลมเข้าทางปล่องควันเตา เรื่องอากาศภายในเตาก็สําคัญ ต้องใช้ความเชี่ยวชาญสูงถึงจะได้ถ่านที่ดี