#องค์ความรู้พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติเชียงใหม่
ประเพณีเตียวขึ้นดอย ไหว้สาป๋าระมีองค์พระธาตุดอยสุเทพ
ประเพณีเตียวขึ้นดอย เป็นประเพณีงานบุญในจังหวัดเชียงใหม่ที่จัดขึ้นช่วงคืนก่อนวันวิสาขบูชา* โดยในปีนี้วันเตียวขึ้นดอยตรงกับคืนวันที่ 21 พฤษภาคม 2567
.
“เตียว” เป็นภาษาเหนือ แปลว่า “เดิน” ในวันนี้ตั้งแต่ช่วงหัวค่ำประชาชนจำนวนมากทั้งเด็กและผู้ใหญ่ จะร่วมกันเดินขึ้นดอยเพื่อไปสักการะพระธาตุดอยสุเทพเนื่องในวันวิสาขบูชา โดยจะมีพิธีอัญเชิญสรงน้ำพระราชทานจากลานอนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัย ไปยังวัดพระธาตุดอยสุเทพด้วย
.
คนส่วนใหญ่จะเริ่มเดินตั้งแต่หน้าประตูมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ผ่านสวนสัตว์เชียงใหม่ และแวะไหว้ที่อนุสาวรีย์ครูบาศรีวิชัย ซึ่งเป็นผู้บุกเบิกริเริ่มสร้างถนนขึ้นวัดพระธาตุดอยสุเทพ ก่อนจะเดินไปตามถนนศรีวิชัยขึ้นดอยไปเรื่อย ๆ เป็นระยะทางประมาณ 11 กิโลเมตร ใช้เวลาเดินประมาณ 4-6 ชั่วโมง ขึ้นอยู่กับความช้าเร็วในการเดินของแต่ละคน
.
ระหว่างทางขึ้นดอยจะมีโรงทานคอยแจกอาหารน้ำดื่มให้แก่ประชาชน รวมทั้งมีพระสงฆ์จากซุ้มของวัดต่าง ๆ คอยประพรมน้ำมนต์ให้ นอกจากนี้ยังมีจุดพักและจุดบริการให้ความช่วยเหลือตลอดทางอีกด้วย
.
เมื่อเดินถึงวัดพระธาตุดอยสุเทพแล้ว จะมีกิจกรรมพิธีสวดเจริญพุทธมนต์ ฟังธรรมเทศนา และเดินเวียนเทียน 3 รอบเพื่อสักการะองค์พระธาตุ ก่อนจะเดินกลับลงมาหรือนั่งรถแดงตามแต่กำลัง หรือในบางคนก็จะนอนรอจนถึงตอนเช้าของวันวิสาขบูชา เพื่อร่วมพิธีทำบุญตักบาตร และพิธีถวายน้ำสรงพระราชทานพระธาตุดอยสุเทพ  
.
ประเพณีเตียวขึ้นดอย ถือได้ว่าเป็นธรรมเนียมของคนในจังหวัดเชียงใหม่ในประเพณีเดือนแปดเป็ง มีความเชื่อกันว่าการเดินเท้าขึ้นไปสักการะองค์พระธาตุเพื่อถวายเป็นพุทธบูชาจะได้รับบุญอย่างมาก
.
การเตียวขึ้นดอยเปรียบได้เหมือนกับการวิ่งมาราธอน ที่ต้องใช้ทั้งแรงกายและแรงใจเพื่อไปให้ถึงปลายทางหรือเส้นชัย ระหว่างทางจะได้เห็นถึงความศรัทธาหรือความมุ่งมั่นของผู้ร่วมทาง เป็นประเพณีที่ได้รับประโยชน์ทั้งด้านร่างกายและจิตใจไปพร้อม ๆ กัน รวมทั้งยังช่วยสืบสานประเพณีให้คงอยู่ต่อไป
 .
* วันวิสาขบูชา เป็นหนึ่งในวันสำคัญทางพุทธศาสนา ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ซึ่งเป็นวันประสูติ ตรัสรู้   และปรินิพาน ของพระพุทธเจ้า โดยเวียนมาบรรจบในวันและเดือนเดียวกัน
--------------------------------------------------
อ้างอิง
Chiang Mai News. เล่าขาน “ประเพณีเดินขึ้นดอยสุเทพ” #เตียวขึ้นดอย เตียวขึ้นดอย : คลิปข่าวเชียงใหม่. วันที่อัพโหลด 11 พฤษภาคม 2566. เข้าถึงจาก https://www.youtube.com/watch?v=Tfe3hO1LUZA  เมื่อวันที่ 25 เมษายน 2567