แบบศิลปะ / สมัย สมัยรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ ๒๔ 

        วัสดุ (ชนิด) ไม้ โลหะ กระจก

        ขนาด กว้าง ๑๘ เซนติเมตร

        ประวัติความเป็นมา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานพระราชชายาเจ้าดารารัศมีเพื่อไว้ดูระหว่างการเดินทางกลับนครเชียงใหม่ เมื่อ พ.ศ.๒๔๕๑

        ความสำคัญ ลักษณะและสภาพของโบราณวัตถุ ศิลปวัตถุ 

เมื่อพระราชชายาเจ้าดารารัศมีกราบถวายบังคมลากลับไปเยี่ยมเมืองเชียงใหม่ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาต และทรงส่งสิ่งของจำนวนมากไปพระราชทานแด่พระราชชายาขณะเดินทาง “ถ้ำมอง” นี้ ปรากฏในพระราชหัตถเลขา ลงวันที่ ๑๖ กุมภาพันธ์ รัตนโกสินทร์ศก ๑๒๗ ดังนี้ “... ด้วยดิลกว่าจะขึ้นไปส่ง เผอิญพออ้ายฝรั่งให้เอารูปถ้ำมองมาขาย จึงนึกว่าไปตามทางจะเปล่าเต็มที อ่านหนังสือตาลาย เผื่อจะหยุดดูรูปเล่นเปนการแก้รำคาญ แต่เสียดายเวลา ไม่พอที่จะได้จดชื่อตำบนลงเปนหนังสือไทย นอกจากเมืองจีนแลญี่ปุ่น เปนที่ซึ่งเคยไปเที่ยวแล้วโดยมาก ที่เล่าถึงในหนังสือไกลบ้านก็มีมากตำบล ยังมีสวิสเซอร์แลนด์ เบลเยี่ยม แลฮอลแลนด์ที่ได้ไป แต่เห็นว่าที่ส่งมาถึง ๗๙๘ มากเต็มทีอยู่แล้วไม่มีที่จะเอาไป แต่เท่านี้ก็หนักพออยู่แล้ว ไม่แน่ใจว่าจะชอบฤาไม่ เพราะมันหนักเรือกีดที่เต็มที แต่ถ้ามีเรือเป็นขั้วสมุดจะเรียกแทนก็ได้ ดุ๊ก และเจ้าชายว่าคงจะชอบจึงได้ส่งขึ้นมา แต่ถ้าพรุงพรังนักส่งให้ดิลกคืนมาเสียก็ได้ มันยังมีช่องที่จะส่งถึงได้ ก็ส่งไปด้วยความคิดถึงเท่านั้น ...”