โบราณสถานตึกรัตนธัช
วัดท่าโพธิ์ วรวิหาร

          ตั้งอยู่ในเขตตำบลท่าวัง อำเภอเมืองนครศรีธรรมราช จังหวัดนครศรีธรรมราช ปัจจุบันบริเวณนี้เป็นที่ตั้งของโรงเรียนเทศบาลวัดท่าโพธิ์ ด้านหน้าโรงเรียนยังเหลือร่องรอยหลักฐาน คือ ซากอุโบสถ ก่อด้วยอิฐ ภายในมีพระพุทธรูปประธานปูนปั้น แสดงปางมารวิชัย ๑ องค์ และเศียรพระพุทธรูปศิลาทรายสมัยอยุธยา จำนวน ๓ เศียร ซึ่งคงเป็น “วัดท่าโพธิ์ (เดิม)” ที่สร้างขึ้นในสมัยอยุธยา ต่อมาในสมัยรัตนโกสินทร์ รัชกาลสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช รัชกาลที่ ๑ (ครองราชย์พ.ศ. ๒๓๒๕-๒๓๕๒) เจ้าพระยานครศรีธรรมราช (พัฒน์) ได้ย้ายไปสร้างวังใหม่ ในเขตกำแพงเมือง (ปัจจุบันเป็นที่ตั้งศาลากลางจังหวัดนครศรีธรรมราช) และอุทิศที่ตั้งวังเดิมเป็นที่สร้างวัดท่าโพธิ์ (ใหม่) แทนของเดิมที่ปรักหักพัง ที่ตั้งบริเวณวัดท่าโพธิ์ (ใหม่) จึงเรียกกันว่า “ท่าวัง”   วัดท่าโพธิ์ได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นพระอารามหลวง ชั้นตรี ชนิดวรวิหาร เมื่อพ.ศ. ๒๔๖๐ มีชื่อทางราชการว่า “วัดท่าโพธิ์ วรวิหาร”

          เมื่อครั้งพระรัตนธัชมุนี (พระมหาม่วง สิริรัตน์) เป็นเจ้าอาวาส ได้มีการบูรณปฏิสังขรณ์ สร้างสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ รวมทั้งก่อตั้งโรงเรียนสามัญ โรงเรียนช่างถม และสร้าง “ตึกรัตนธัช” เมื่อพ.ศ. ๒๔๕๙ โดยสร้างตามแบบจากรูปถ่ายบ้านพักของผู้สำเร็จราชการรัฐปีนัง ประเทศมาเลเซีย ลักษณะเป็นอาคารทรงตึก ๒ ชั้น ก่ออิฐถือปูน มีมุขด้านหน้าเป็นสถาปัตยกรรมผสมผสานระหว่างยุโรปและจีน 

          กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนและประกาศกำหนดเขตที่ดินโบราณสถานตึกรัตนธัช วัดท่าโพธิ์ วรวิหาร ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 104 ตอนที่ 246 หน้า 8136 วันที่ 1 ธันวาคม 2530 เนื้อที่โบราณสถานประมาณ 1 ไร่ 3 งาน 80 ตารางวา

Rattanathat Building

Wat Tha Pho Worawihan

          Wat Tha Pho is located in Tha Wang Sub-district, Mueang Nakhon Si Thammarat District, Nakhon Si Thammarat Province. It is an ancient temple that was built in two periods. The first period, The Old Wat Tha Pho was built in Ayutthaya period. Currently, this area is the location of Wat Thapho Municipal School. In front of the school, there are remains, namely the brick Ubosot or the ordination hall which has a Buddha image in the attitude of Subduing Mara and the three sandstone Buddha heads in Ayutthaya art. The second period, in the reign of King Rama I, Chao Phraya Nakhon Si Thammarat (Phat) built a new palace in The City Wall which is the location of the current Nakhon Si Thammarat Provincial Hall. He dedicated the old palace to the temple, later called Wat Tha Pho instead of the old temple. The location of The New Wat Tha Pho was called "Tha Wang". Wat Tha Pho has been a third class Royal Temple with the official name "Wat Tha Pho Worawihan” since 1917.

          Wat Tha Pho was prospered greatly during Phra Rattanathatmuni (Phra Maha Muang Sirirat) was the abbot. Many buildings were restored and constructed such as an Elementary School, a School for Niello craftsmen, and “Rattanathat Building. Rattanathat Building was built in 1916, based on the photograph of the residence of the governor of Penang, Malaysia. It is a double storey building, made of brick and mortar with a front porch that is a combination of European and Chinese architecture.

          The Fine Arts Department announced the registration of Rattanathat Building, Wat Tha Pho Worawihan as a national monument and 1,520 squares - metres of national monument area in the Royal Gazette, Volume 104, Part 246, page 8136, dated  1st December 1987.