ย้อนกลับไปเมื่อ 115 ปี ก่อน นักสำรวจชาวฝรั่งเศส เอเจียน เอ็ดมองต์ ลูเนต์ ลาจองกิเยร์ ได้พบปราสาทหลังนี้เป็นครั้งแรก การค้นพบกู่สวนแตงของ ลาจองกิเยร์ ในครั้งนั้น ทำให้เราทราบว่า “ปราสาทประธานมีทับหลัง เป็นรูปศิวนาฏราช ส่วนทับหลังด้านอื่นๆ สลักภาพพระนารายณ์บรรทมสินธุ์ สลักภาพกูรมาวตาร (พระนารายณ์อวตารเป็นเพื่อรองรับมันทรคีรี ในพิธีกวนเกษียรสมุทร) สลักภาพวามนาวตาร (พระนารายณ์อวตารเป็นพราหมณ์เตี้ย) สลักภาพพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ และสลักภาพเทวดาประทับนั่งเหรือหน้ากาล” ซึ่งปัจจุบัน ทับหลังที่พบ จัดแสดง ณ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พิมาย และพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร

 

           ตัดต่อ เรียบเรียงนำเสนอ โดย นายวรรณพงษ์ ปาละกะวงษ์ ณ อยุธยา
นักโบราณคดีปฏิบัติการ กลุ่มโบราณคดี สำนักศิลปากรที่ 10 นครราชสีมา