วันพญาวัน วันที่สามของประเพณีปีใหม่เมือง
ปีนี้ตรงกับวันที่ ๑๖ เมษายน ๒๕๖๗ ถือเป็นวันเถลิงศกเปลี่ยนจุลศักราชตามปฏิทินล้านนา
จากจุลศักราช ๑๓๘๕ ปีก่าเหม้า ซึ่งเป็นปีเถาะ สู่จุลศักราช ๑๓๘๖ ปีกาบสี
ซึ่งคำว่า กาบ เป็นชื่อปีไทยโบราณ ซึ่งเป็นชื่อของแม่ปีที่ตรงกับจุลศักราชหรือศกที่ลงท้ายด้วยเลข ๖ ส่วนคำว่า สี เป็นชื่อขอลลุกปีตรงกับปีมะโรงตามปีนักษัตร
ปีมะโรง หรือในล้านนาเรียกว่าปีสี สัญลักษณ์คืองูใหญ่หรือนาค
นาคเป็นงูใหญ่มีหงอน เป็นสัตว์ในเทวตำนานความเชื่อขอพราหมณ์(ฮินดู) ไทยได้รับความเชื่อเรื่องนาคจากผ่านคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา โดยนำมาผสมผสานกับความเชื่อดั้งเดิม จนกลายเป็นคติความเชื่อความศรัทธาเกี่ยวกับเรื่องนาคอย่างแน่นแฟ้นในวัฒนธรรมสะท้อนผ่านงานด้านศิลปกรรม นาฏศิลป วรรณคดี ประเพณีและคติความเชื่อท้องถิ่น
ด้วยคติความเชื่อของนาคที่เป็นสัตว์ปกป้องคุ้มครองและพิทักษ์พระพุทธศาสนา
ประกอบกับรูปลักษณ์ของนาคทำให้ช่างสามารถนำมาประยุกต์กับงานศิลปกรรมอันเนื่องด้วยพระพุทธศาสนาแทบทุกประเภท
อ้างอิง
พิมพรรณ ไพบูลย์หวังเจริญ, บรรณาธิการ. ภูมิริรักษ์ ครุฑ ยักษ์ นาค. รุ่งศิลป์การพิมพ์ (1977): นครปฐม, ๒๕๖๖.
สนั่น ธรรมธิ. ๒๕๖๗. ปฏิทินล้านนา ๒๕๖๗ มื้อจั๋นวันดี ฉบับมหาวิทยาลัยเชียงใหม่. เข้าถึงได้จาก: http://surl.li/spaxh . ๑๕ เมษายน ๒๕๖๗.