น้ำชุบ หรือ น้ำพริก เป็นอาหารคาวอย่างหนึ่งของคนใต้ มีกะปิเป็นวัตถุดิบหลัก และวัตถุดิบอื่น ๆ ที่สามารถหาได้ตามพื้นบ้าน มีขั้นตอนการทำไม่ยุ่งยาก ใช้เวลาน้อย ซึ่งแต่ละพื้นที่ก็จะมีส่วนผสมของวัตถุดิบ และขั้นตอนการทำที่แตกต่างกันออกไป

      น้ำชุบเก้าอย่าง เป็นน้ำชุบพื้นบ้านของคนภูเก็ต โดยเฉพาะในอำเภอถลาง สามารถเลือกทำรับประทานได้ตามความชอบ แต่สำหรับในพิธีกรรม น้ำชุบทั้งเก้าอย่าง เป็นสำรับอาหารที่จะขาดไปเสียไม่ได้ เช่น พิธีไหว้ตายายผีหลาง (ถลาง)  

      ประเพณีไหว้ตายายผีหลาง เป็นประเพณีเก่าแก่ของคนอำเภอถลางที่สืบทอดกันมาเป็นเวลานาน เพื่อเป็นการแสดงความกตัญญูกตเวทีและความสำนึกในบุญคุณของบรรพบุรุษ รวมทั้งยังเป็นการพบปะระหว่างเครือญาติ 

แต่เดิมนั้นจัดกันที่บริเวณบ้านเจ้าเมืองถลาง หรือบ้านลูกหลานเจ้าเมืองถลาง เช่นบ้านลิพอน บ้านดอน บ้านสาคู บ้านเหรียง ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ตั้งอยู่ใน อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต พิธีกรรมจะเริ่มขึ้นหลังจากดวงอาทิตย์เริ่มจะลับขอบฟ้า จนถึงรุ่งเช้า ของวันอังคาร วันพฤหัสบดี หรือวันเสาร์ ในช่วงเดือน 4 หรือเดือน 6  ข้างขึ้น ตามปฏิทินจันทรคติ

      ในปัจจุบัน ลูกหลานชาวถลาง ได้ประกอบพิธีนี้ขึ้นที่วัดม่วงโกมารภัจจ์ ในวันที่ 12 มีนาคม ของทุกปี เพื่อรำลึกถึงบรรพบุรุษ และรำลึกถึงท้าวเทพกระษัตรี (คุณหญิงจัน) ท้าวศรีสุนทร (คุณมุก) ที่ร่วมกันสู้ในศึกสงครามเก้าทัพจนชนะพม่า ในวันที่ วันที่ 13 มีนาคม พ.ศ.2328 ซึ่งชาวถลาง ถือกันว่าวันนี้เป็น "วันถลางชนะศึก"