"ชวนชม" โบราณวัตถุสวย ๆ งาม ๆ ของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สงขลา 

..................................................................................

ชามเบญจรงค์พร้อมฝา 

วัสดุ: ดินเผาเคลือบ

ขนาด: ปากกว้าง 20 เซนติเมตร สูง 12.5 เซนติเมตร

ศิลปะรัตนโกสินทร์ พุทธศตวรรษที่ 25

..................................................................................

         ชามเบญจรงค์พร้อมฝาลักษณะเป็นเครื่องถ้วยประเภทเนื้อดินเผาเคลือบสีขาว ตัวชามปากกว้าง ขอบปากผาย ก้นลึก ใต้ก้นมีเชิงสั้นตัวฝาปิดมีลักษณะคล้ายชาม และมีขอบเชิงสำหรับจับ เมื่อนำฝามาครอบ ตัวฝาจะต่ำกว่าขอบปากเล็กน้อยด้านในชามสีขาวไม่มีลวดลาย ด้านนอกตกแต่งด้วยการเขียนสีลายน้ำทองรูปดอกเหมยสีชมพู และเขียนอักษรจีนในวงกลม บริเวณด้านข้างของชามและฝา สภาพขอบปากบิ่น และมีรอยร้าว

         อักษรจีนดังปรากฏบนชามเบญจรงค์พร้อมฝาชุดนี้ คือตัวอักษรซิ่ว (Shou) เป็นการเขียนลายแบบสัญลักษณ์อักษรภาพโบราณ สื่อถึงการอวยพรให้มีอายุวัฒนะ และลายดอกเหมยที่ปรากฏบนชามฝาเบญจรงค์ตามความเชื่อของชาวจีนนั้น เป็นดอกไม้ที่มีความสวยงามอีกทั้งยังทนต่อสภาพอากาศ เนื่องจากเป็นดอกไม้ที่ผลิบานในช่วงฤดูหนาว จึงถือเป็นสัญลักษณ์ของความคงทน และความยั่งยืน 

         โดยปกติแล้วตัวอักษรจีนไม่ค่อยเป็นที่นิยมนำมาใช้ตกแต่งบนเครื่องถ้วยเบญจรงค์ กระทั่งราวพุทธศตวรรษที่ 25 เป็นต้นมา เริ่มมีการปรับเปลี่ยนลวดลายให้เหมาะสมตามยุคสมัย ชามจำนวนหนึ่งที่ผลิตในช่วงระยะหลัง ๆ จึงเริ่มปรากฏลายอักษรภาพโบราณตามภาชนะหรือก้นภาชนะ  ซึ่งจะเขียนลายในรูปแบบสัญลักษณ์มงคลจีน

..................................................................................

เรียบเรียง/กราฟฟิก : ฝ่ายวิชาการพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สงขลา 

..................................................................................

อ้างอิง: ดอว์น เอฟ. รูนีย์. “เครื่องถ้วยเบญจรงค์และลายน้ำทอง.” กรุงเทพฯ : ริเวอร์บุ๊คส์, 2560.