สัตตภัณฑ์
เจ้าแม่รถแก้ว มารดาเจ้าจักรคำขจรศักดิ์ เจ้าผู้ครองนครลำพูนองค์ที่ ๑๐
ถวายวัดพระธาตุหริภุญชัย เมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๐
ย้ายมายังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หริภุญไชย เมื่อ พ.ศ. ๒๕๑๘
ขนาด สูง ๑๗๙ ซม. ยาว ๑๘๒ ซม. กว้าง ๒๗.๕ ซม.
สัตตภัณฑ์ คือ เชิงเทียนสำหรับบูชาพระประธานในวิหารหรือพระธาตุสำคัญ เป็นเครื่องสักการะสำคัญอย่างหนึ่งในคติทางศาสนาของล้านนา ทำจากไม้ รูปครึ่งวงกลม แกะสลักและประดับด้วยรักสมุกปั้นปิดทองประดับด้วยกระจกสีทำเป็นรูปนาคเกี้ยวกันจำนวนทั้งสิ้น ๒๘ เศียร ด้านบนเป็นรูปหน้ายักษ์คายนาค มีเสาสำหรับเสียบเทียนจำนวน ๗ ต้น
ฐานด้านล่าง มีรักสมุกปั้นเป็นอักษรธรรมล้านนา อ่านโดย ภูเดช แสนสา
ตีพิมพ์ในหนังสือเจ้าหลวงลำพูน โดยมูลนิธินงราชดำริอนุรักษ์ฝ่ายเหนือ และมูลนิธิเจ้าจักรคำขจรศักดิ์ เมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๘ ความว่า
"สุทินฺนํวตฺเมทานํ  อโหวตฺตเมทานํ ผล...นิสเย เมตฺเตยฺยสนฺตเก พุทธสาสเนทานํ นิพฺพานํ ปรมํ สุขํ พุทธสักกราช ๑๒๗๙ ตัว ปีเมืองใส้ มหามูลสัทธาหมายมีแม่เจ้ารสแก้ว เปนเค้า พร้อมกับด้วยปุตตาปุตตีซุ่คน ก็ได้ส้างยังสัตตภัณฑาถวาย... พระแก้วเจ้า ๓ ประการในวัดพระมหาชินธาตุเจ้า เมื่อเดือนวิสาขะเพงเมงวัน ๗ ไทเมืองใส้ ภ.ส. ๒๔๖๐"
แม่เจ้ารถแก้ว (ชายาในเจ้าอินทยงยศโชติ เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ ๙, พระมารดาเจ้าจักรคำขจรศักดิ์ เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ ๑๐) พร้อมด้วยโอรสธิดา ได้สร้างสัตตภัณฑ์ถวายพระรัตนตรัยในวัดพระธาตุหริภุญชัย เมื่อเดือนวิสาขะ (เดือนแปดเหนือ หรือเดือนหกตามปฏิทินภาคกลาง) ปี พ.ศ. ๒๔๖๐
สัตตภัณฑ์นี้ ปัจจุบันจัดแสดงห้องนิทรรศการ ศิลปกรรมเมืองลำพูน
พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หริภุญไชย
เปิดให้เข้าชมในวันพุธ-อาทิตย์
ตั้งแต่เวลา ๘.๓๐ -๑๖.๐๐ น.
ยกเว้นวันจันทร์-อังคาร และหยุดนักขัตฤกษ์
อ้างอิง
ณัฏฐภัทร จันทวิช (บรรณาธิการ). โบราณวัตถุศิลปวัตถุในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หริภุญไชย. กรุงเทพฯ: ส.พิจิตรการพิมพ์, ๒๕๔๘.
พิเชษฐ ตันตินามชัย,ภูเดช แสนสา. เจ้าหลวงลำพูน. เชียงใหม่:วิทอินดีไซน์, ๒๕๕๘.