วัดหัวเวียง แม่ฮ่องสอน
         วัดหัวเวียง เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลจองคำ อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน ตามประวัติวัดระบุว่าวัดหัวเวียง คือวัดหัวเมือง ที่สร้างขึ้นตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๓๐๙  จากนั้นจึงสร้างวัดหัวเวียงขึ้น เมื่อปี พ.ศ. ๒๔๐๖ ไม่ทราบนามผู้สร้างวัด ทราบเพียงว่าเป็นวัดแห่งที่สองของเมืองแม่ฮ่องสอน ชาวเมืองแม่ฮ่องสอนจะเรียกว่าวัดกลางเวียง โดยได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ ๑๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๑๙
         ภายในวัดประกอบด้วยศาสนาสถานสำคัญ อาทิ วิหารพาราละแข่ง พระเจ้าพาราละแข่ง (พระมหามัยมุนีจำลอง) ศาลาจำศีลอาคารไม้ เจดีย์ อุโบสถวัดหลังใหม่ เป็นต้น โดยมีรูปแบบงานสถาปัตยกรรมศิลปะไทใหญ่ ผสมผสานศิลปะพม่า และศิลปะตะวันตก ซึ่งมีการทำนุบำรุงรักษา รวมทั้งการบูรณะให้คงความสมบูรณ์ ด้วยความร่วมมือของชุมชนและหน่วยงานภาครัฐเสมอมา
         อาคารที่โดดเด่น มีเอกลักษณ์ คือวิหารพระเจ้าพาราละแข่ง รูปแบบศิลปกรรมไทใหญ่ เป็นอาคารไม้ แบ่งพื้นที่อาคารเป็น ๒ ส่วน ยอดหลังคาซ้อนชั้นเหมือนปราสาทจำนวน ๒ ยอด ยอดแรกเป็นปยาทาดแบบพม่า อีกยอดหนึ่งเป็นปยาทาดโดยมีโดมด้านบน มุงด้วยสังกะสี สลักลวดลายสังกะสีประกอบทุกชั้นหลังคา ภายในประดิษฐานพระพุทธรูป พระเจ้าพาราละแข่ง จำลองจากพระมหามัยมุนี เมืองมัณฑะเลย์ สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๐ โดยหล่อจำลอง ณ เมืองมัณฑะเลย์ ประเทศพม่า แยกเป็น ๙ ส่วน แล้วอัญเชิญล่องมาตามแม่น้ำสาละวิน ขึ้นที่ท่าเรือบ้านท่าโป่งแดง จังหวัดแม่ฮ่องสอน จากนั้นนำไปประกอบที่วัดพระธาตุดอยกองมู และอัญเชิญมาประดิษฐาน ณ วัดหัวเวียงจนถึงปัจจุบัน
#แม่ฮ่องสอน
#วัดในแม่ฮ่องสอน
เรียบเรียง นายวีระยุทธไตรสูงเนิน นักจดหมายเหตุ ชำนาญการ
ภาพ หอจดหมายเหตุแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ เชียงใหม่
อ้างอิง
กรมการศาสนา. ๒๕๓๓. ประวัติวัดทั่วราชอาณาจักรไทย เล่ม ๙. โรงพิมพ์กรมศาสนา : กรุงเทพมหานคร
 ปุ่น เที่ยงบูรณธรรม และคณะ. ๒๕๕๓ รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์ โครงการ "การออกแบบเบื้องต้นและการศึกษาความเป็นไปได้สำหรับพิพิธภัณฑ์มีชีวิตของเมืองแม่ฮ่องสอน". สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)