#เครื่องมือเครื่องใช้ในภาคเหนือ
จ๋ำ
จ๋ำ เป็นภาษาล้านนา มีความหมายเช่นเดียวกับคำว่า ยอ ในภาษาไทยถิ่นอีสาน ซึ่งพจนานุกรมหัตถกรรมเครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน ของศาสตราจารย์วิบูลย์ ลี้สุวรรณ์ อธิบายไว้ว่า ยอเป็นเครื่องจับปลาชนิดหนึ่ง เป็นร่างแหผืนสี่เหลี่ยม มุมทั้งสี่ผูกติดกับคันสำหรับยก ยอขนาดเล็กใช้จับปลาตามแหล่งน้ำในทุ่งนาหรือลำคลองที่น้ำนิ่งและไม่ลึก เพื่อดักปลาที่ว่ายอยู่ในบริเวณนั้น บางทีใช้รำข้าวล่อปลาเข้ายอ..แต่ถ้าเป็นลำคลองที่ลึกขนาดใหญ่ เฉพาะตัวร่างแหของยอจะมีความกว้างด้านละ ๔-๕ วาขึ้นไป คันยอทำด้วยไม้ไผ่หรือไม้เนื้อแข็ง ปัจจุบันยังพบการใช้งานของยอในการเกษตรกรรมและซื้อขายผ่านช่องทางออนไลน์อย่างแพร่หลาย
ภาพ : หอจดหมายเหตุแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เชียงใหม่ ภาพชุด การประกวดภาพเก่าเกี่ยวกับจังหวัดลำพูน (เจ้าของภาพ นายธีระวัฒน์ ศุภกา)
อ้างอิง : เมธินีย์ ชอุ่มผล. ๒๕๖๒. "CHEENA VALA - ยอยกอินเดีย". วารสารเมืองโบราณ (Online). http://www.muangboranjournal.com/post/Cheena-Vala., สืบค้นเมื่อวันที่ ๗ กันยายน ๒๕๖๔.