ตู้ลายทอง กท.๗

ฝีมือช่าง สมัยรัตนโกสินทร์ (รัชกาลที่ ๓)

เดิมอยู่วัดบวรมงคลราชวรวิหาร กรุงเทพมหานคร ปัจจุบันเก็บรักษาที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ สมเด็จพระนารายณ์

ขนาด ด้านหน้า บน ๑๑๕ ซม. ล่าง ๑๒๓ ซม.

ด้านข้าง บน ๘๘ ซม. ล่าง ๙๓ ซม.

............................

ตู้ลายรดน้ำ ตกแต่งด้วยลายกนกเปลวเครือเถาไขว้ ครุฑคาบ นาคคาบ ออกเถาหัวครุฑ หัวนาค เคล้าภาพสัตว์ กะรอก ลิง นก ในระหว่างเถากนกด้วยท่าทางแตกต่างกัน ตัวเดียวบ้าง เป็นคู่บ้าง ด้านหน้าคล้ายภาพจับ ภาพเล่าเรื่องรามเกียรติ์ ด้านข้างเคล้าภาพพุทธประวัติ ที่ขอบบน ๓ ด้าน ตกแต่งด้วยลายใบเทศ ประดิษฐ์อย่างใหม่คล้ายลายหมอนทองอยู่เหนือลายบัว ขอบล่าง ๓ ด้าน ตกแต่งด้วยลายดอกพุดตานเครือเถาอยู่เหนือลายบัว

ขอบลวดใต้กรอบลิ้นชักด้านหน้ามีจารึกอักษรไทย ๑ บรรทัด ถอดออกเป็นภาษาไทยปัจจุบันได้ความว่า

“จุลศักราช ๑๒๐๖ ปีมะโรงฉอศก เดือน ๒ ขึ้น ๑๐ ค่ำ วันศุกร์ จีนออ แม่เมือง จีนทัว แม่ทรัพย์ เจ้า..(ลบเลือน)..เจ้าเก้า เจ้าเล็ก นางแพ ได้สร้างตู้ไว้ในพระพุทธศาสนาในหนึ่ง สิ้นเงิน ๑๕ ตำลึง ๒ บาท ขอกุศลนี้จงสำเร็จแก่พระ”

ด้านหน้าฝั่งขวา ตอนบนเป็นภาพอินทรชิตแปลงเป็นพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ หนุมานกำลังเข้าต่อสู้โดยเกาะอยู่ที่คอช้าง ๒ มือจับหัวช้างในท่าพยายามดึงให้หัวช้างหลุดจากคอ ถัดลงมามีภาพจับลิงรบยักษ์อยู่ทางริมซ้าย มีลิงเล็ก ๔ ตัว ถือดาบยืนมองอยู่ทางริมขวา ตอนกลางเป็นภาพจับหนุมานดึงหัวช้างหลุดออกจากคอ แล้วตัวเองเซหงายลงทับหัวช้าง ถัดลงมาเล็กน้อย ริมขวามีภาพจับลิงรบยักษ์ ตอนล่างเป็นภาพกองทัพฝ่ายยักษ์ ในภาพทศกัณฐ์ทรงรถเทียมราชสีห์ มีพลเสนายักษ์เดินทัพติดตามมาเป็นแถว

ด้านซ้ายตอนบนเป็นภาพจับพระรบยักษ์ ตอนกลางเป็นภาพจับพระรามรบทศกัณฐ์ ตอนล่างเป็นภาพกองทัพฝ่ายพระรามในภาพพระรามทรงเทียมรถม้า มีขุนกระบี่วานรเดินทัพติดตามมา

ด้านข้างตู้ฝั่งขวา เป็นภาพพระพุทธเจ้าประทับนั่งปางสมาธิอยู่ในบุษบก มีเทวดารายล้อมในอิริยาบถต่าง ๆ ต่ำสุดเป็นภาพเล่าเรื่อง พหลาคาวีชาดก ในภาพเป็นภาพพื้นดินมีศาลาอยู่ริมซ้าย หน้าศาลามีฤๅษีนั่งถือลูกประคำ เสือกับวัวหมอบอยู่หน้าฤๅษีมีราชสีห์ยืนอยู่ริมขวา ๑ ตัว

ด้านข้างซ้าย เป็นภาพพุทธประวัติปางเสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์ ในภาพตอนบนเป็นภาพพระพุทธเจ้าประทับนั่งบนหลังม้ากัณฐกะ มีนายฉันนะเกาะหางม้าตามเสด็จ มีเทวดาแวดล้อมส่งเสด็จ มีภาพพระยามารยืนห้ามการเสด็จอยู่ทางริมขวา ตอนกลางเป็นภาพพระพุทธเจ้าประทับนั่งบนอาสนะในท่าตัดพระเมาลี ตอนล่างตรงกลางมีภาพนายฉันนะนอนสลบซบอยู่กับคอม้ากัณฐกะ

..................................