กลุ่มเผยแพร่และประชาสัมพันธ์

เว็บท่ากรมศิลปากร

แผนที่ปโตเลมี

ในการที่มนุษย์จะเดินเรือไปยังดินแดนส่วนต่างๆ ของโลก เครื่องมือที่นักเดินเรือจำเป็นต้องมีติดตัวไว้ตลอดก็คือแผนที่ ซึ่งทำให้นักเดินเรือสามารถรู้ตำแหน่งของสถานที่ ที่จะเดินทางไป และในครั้งนี้ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพาณิชย์นาวี จันทบุรี ขอนำเสนอแผนที่โบราณที่เก่าแก่ที่สุดฉบับหนึ่งของโลก คือ แผนที่โลกของปโตเลมี (Ptolemy World Map)

แผนที่ปโตเลมี คาดว่าเขียนขึ้นราว ค.ศ. 100 โดย คลอดิอุส ปโตเลมี นักภูมิศาสตร์ชาวกรีกแห่งเมืองอเล็กซานเดรีย (เมืองท่าสำคัญในอียิปต์สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าอเล็กซานเดอร์มหาราช ราว 300 ปีก่อนคริสตศักราช) โดยแผนที่ปโตเลมีได้อธิบายดินแดนที่เป็นที่รับรู้ในโลกโบราณ เช่น ยุโรป คาบสมุทรอาหรับ อินเดีย จีน รวมไปถึงดินแดนที่เรียกว่าแผ่นดินทองหรือสุวรรณภูมิ โดยการเขียนแผนที่ของปโตเลมีนั้นได้รวบรวมข้อมูลจากคำบอกเล่าของพ่อค้า นักเดินทาง ที่เคยเดินทางไปยังส่วนต่างๆ ของโลกมาแล้ว
จุดเด่นของแผนที่ปโตเลมีนอกจากจะอธิบายดินแดนต่างๆ แล้ว ยังมีการระบุเส้นละติจูด และลองจิจูด เพื่อบอกตำแหน่ง และใช้องค์ความรู้ด้านภูมิศาสตร์ คณิตศาสตร์และดาราศาสตร์มาใช้ในการเขียนแผนที่ สมัยต่อมาแผนที่ของปโตเลมีได้ถูกนำไปใช้อย่างแพร่หลายโดยนักเดินเรือชาวอาหรับ ส่วนในยุโรปนำมารื้อฟื้นในราวศตวรรษที่ 15 โดยเป็นแผนที่ ที่นักเดินเรือชาวโปรตุเกสและโคลัมบัส ใช้เป็นแนวทางในการเดินทางสำรวจโลก
ที่สำคัญอีกอย่างนึงคือ แผนที่ปโตเลมี มีการกล่าวถึงดินแดนสุวรรณภูมิ โดยลักษณะของแผนที่ได้วาดเป็นรูปดินแดนที่ยื่นออกไปในมหาสมุทร และเขียนกำกับด้วยคำว่า "avrea cersonese แปลว่า แผ่นดินทอง" โดยระบุตำแหน่งให้ดินแดนนี้อยู่ระหว่างอินเดีย และจีน
แผนที่ของปโตเลมี แม้จะมีการใช้มาตราส่วน แต่ก็มีความคลาดเคลื่อนอยู่มาก เนื่องจากการเขียนแผนที่ของปโตเลมีนั้น ใช้ข้อมูลจากการบอกเล่า และการคำนวนทางคณิตศาสตร์เป็นหลัก โดยผู้เขียนแผนที่ไม่ได้เดินทางไปยังดินแดนต่างๆ ด้วยตัวเอง

อ้างอิง
1. แผนที่แผนทางในประวัติศาสตร์โลกและสยาม.ไมเคิล ไรท์,2548
2. ประวัติความเป็นมาของแผนที่ , รศ.ทวี ทองสว่าง

ที่มาของข้อมูล : พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพาณิชย์นาวี จันทบุรี https://www.facebook.com/207171695986671/posts/3867519976618473/

(จำนวนผู้เข้าชม 15228 ครั้ง)

สงวนลิขสิทธิ์ © 2563 กรมศิลปากร. กระทรวงวัฒนธรรม - นโยบายเว็บไซต์ | มาตรฐาน

Messenger