จารึก จ.ป.ร. ณ ปราสาทพนมวัน

         23 ตุลาคมของทุกปี เป็นวันคล้ายวันสวรรคตของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือพระปิยมหาราช ผู้เป็นที่รักแห่งปวงชนชาวไทย

         เนื่องในวันปิยมหาราชนี้ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พิมาย ขอน้อมรำลึกในพระมหากรุณาธิคุณด้วยการพาทุกท่านไปยังปราสาทพนมวัน สถานที่พบจารึก จ.ป.ร. หรือจารึกพระนามาภิไธยย่อของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว 

จารึกดังกล่าวอยู่บริเวณประตูชั้นในด้านทิศใต้ของปราสาทประธาน ปราสาทพนมวัน นอกจากพระนามาภิไธยย่อ จ.ป.ร. แล้วยังมีจารึกระบุวันเวลาที่เสด็จ ดังนี้

          “พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินประพาส เมื่อ รัตนโกสินทรศก 119 แลลงวันตามจันทรคติ วัน 2 เดือน 2 ขึ้น 4 ค่ำ พุทธศักราช 2443 จุลศักราช 1262”

         เมื่อสอบทานกับบันทึกการเสด็จประพาสนครราชสีมาของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 วันที่ 24 ธันวาคม 2443 หน้าที่ 113-114 ตอนหนึ่ง มีความว่า “...แล้วเสร็จทรงม้าพระที่นั่งไปประพาสวัดพนมวัน ทอดพระเนตรวิหารอันเป็นของโบราณทำด้วยศิลาแท่งใหญ่ ๆ ประดับซ้อนขึ้นไป แล้วทรงจารึกพระบรมนามาภิไธยเป็นอักษรย่อ จ.ป.ร. ในแผ่นศิลาฝาผนึกวิหาร และ มีอักษรว่า พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินประพาสเมื่อ รัตนโกสินทรศก 119 แลลงวันตามจันทรคติ วัน 2 เดือน 2 ขึ้น 4ค่ำ พุทธศักราช 2443 จุลศักราช 1262…”

ที่มาภาพ : กลุ่มโบราณคดี สำนักศิลปากรที่ ๑๐ นครราชสีมา