พระพุทธรูปนาคปรก
วัสดุ : ไม้ ลงรักปิดทอง
แบบศิลปะ/อายุสมัย : ศิลปะล้านนา พื้นเมืองน่าน อายุราวพุทธศตวรรษที่ ๒๔-๒๕ (๑๐๐-๒๐๐ ปีมาแล้ว)
ประวัติ : กรมศิลปากรผาติกรรมจากวัดชนะไพรี อำเภอท่าวังผา จังหวัดน่าน

พระพุทธรูปนาคปรกปางสมาธิ พระอิริยาบถประทับนั่งขัดสมาธิราบบนฐานบัวหงาย หงายพระหัตถ์ทั้งสองวางบนพระเพลา มีนาคแผ่พังพานเหนือพระเศียรซ้อนกัน ๒ เศียร ขนดนาคทำเป็นพุทธบังลังก์

สัตตมหาสถาน ที่ซึ่งพระพุทธเจ้าประทับอยู่หลังการตรัสรู้ ๗ แห่ง คือ ปฐมสมโพธิบัลลังกะ ทุติยอนิมิสสกะ ตติยจงกมเสฏฐะ จตุถรัตนาฆระ ปัญจมอัชชุปาสัญจะ ฉัฏฐมมุจรินเทนะ และสัตตมราชายตุ

พระพุทธรูปนาคปรกสื่อถึงพุทธประวัติหลังการตรัสรู้ในสัปดาห์ที่ ๖ หลังตรัสรู้ พระพุทธองค์เสด็จไปประทับบำเพ็ญสมาธิ ณ มุจรินทพฤกษ์หรือต้นจิก อันอยู่ทางปราจีน (ตะวันออก) แห่งพระมหาโพธิ์ ขณะนั้นบังเกิดฝนตกลงมามิได้ขาดตลอด ๗ วัน จึงมีพญานาคมุจลินท์ ซึ่งอยู่ในสระใกล้มุจรินทพฤกษ์นั้น มาขดขนดกายวนรอบพระพุทธเจ้า ๗ รอบ แล้วแผ่พังพานปกป้องเบื้องบนพระเศียร โดยจะมิให้มูลดินและสัตว์ร้ายทั้งปวงมาต้องพระองค์ได้ เมื่อฝนหยุดตกแล้วก็คลายขนดกายออกถวายสักการะ

เอกสารอ้างอิง
กรมศิลปากร. พระพุทธรูปปางต่างๆ. กรมศิลปากร : กรุงเทพฯ. ๒๕๕๘.