ค้นพบ “วิธีการใช้น้ำมันมะพร้าวจุดตะเกียงเจ้าพายุแทนแอลกอฮอล์” ในปี ๒๔๘๗

.

เอกสารจดหมายเหตุชุดจังหวัดจันทบุรี ระบุว่าเมื่อวันที่ ๑๓ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๔๘๗ ปลัดกระทรวงมหาดไทยได้แจ้งคณะกรมการจังหวัดจันทบุรีว่า นายสถานีรถไฟสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย ได้ค้นพบวิธีการใช้น้ำมันมะพร้าวจุดตะเกียงเจ้าพายุแทนแอลกอฮอล์ขึ้นสำเร็จ จึงขอให้จังหวัดเผยแพร่ข้อมูลให้ประชาชนทราบต่อไป โดยมีคำแนะนำวิธีการใช้ดังนี้

.

---- ให้เทน้ำมันมะพร้าวใส่จานแอลกอฮอล์ ซึ่งติดอยู่ที่โคนเสาไส้ตะเกียงเจ้าพายุประมาณเศษสองส่วนสามของจาน

---- ฉีกเศษผ้า ชุบน้ำมันมะพร้าวให้ชุ่มเอาวางในจานแอลกอฮอล์ ให้บางส่วนของผ้าพ้นขึ้นมาจากน้ำมันเล็กน้อย

---- เอาไม้ขีดไฟจุดที่ผ้าซึ่งมีน้ำมันหล่อเลี้ยง พอเสาไส้ตะเกียงมีความร้อนได้ที่ จึงทำการสูบ

ผลที่ได้จากการใช้น้ำมันมะพร้าวแทนแอลกอฮอล์จุดตะเกียงนี้ กรมวิทยาศาสตร์ได้ทำการทดลองปรากฏว่าใช้แทนกันได้ดี แต่ใช้เวลานานกว่าแอลกอฮอล์เล็กน้อย

.

• ความเป็นมาของตะเกียงเจ้าพายุ

ตะเกียงเจ้าพายุดวงแรกของโลก ได้ถือกำเนิดขึ้นในปี ค.ศ.๑๘๙๕ โดยนาย Meyenberg, Wendorf และ Henlein ได้ทำการจดลิขสิทธิ์ “ตะเกียงไอ (Vapourlamp)” เมื่อวันที่ ๑๒ ธันวาคม ค.ศ.๑๘๙๕ ตะเกียงประเภทนี้นอกจากใช้ในบ้านเรือนแล้ว ยังใช้เป็นโคมไฟตามถนนหนทาง รวมถึงประภาคารเพื่อส่องแสงเจิดจ้าฝ่าความมืดผ่านมหาสมุทรเพื่อแจ้งเตือนเรือถึงภัยจากหินโสโครก

.

• หลักการทำงานของตะเกียงเจ้าพายุ

เกิดจากหลักการเปล่งแสงของวัสดุ อันเนื่องมาจากพลังงานความร้อน (Incandescent)

เหมือนกับหลอดไฟไส้ร้อนและสว่างจ้าจากกระแสไฟฟ้านั่นเอง แต่เจ้าพายุนั้นจะให้ความร้อนกับไส้ไหม (Rayon)

ที่ทำมาจากสาร ceramic พวก Thorium Oxide, Cerium Oxide และ Magnesium Oxide ซึ่งสารทั้ง ๓ ตัวนี้ จะมีคุณสมบัติพิเศษ คือเปล่งแสงได้สว่างที่สุดเมื่อได้รับความร้อน โดยแสงนั้นจะสว่างจ้ากว่าเปลวไฟจากน้ำมันถึง ๖ เท่า

.

การให้ความร้อนกับไส้ไหมนี้ กระทำโดยพ่นน้ำมันก๊าดที่มีความดันผ่านหัวฉีด และผสมกับอากาศ

และจุดให้เปลวน้ำมันก๊าดนี้ "พ่น" ผ่านไปยังไส้ไหมที่เคลือบ Oxide ไว้ โดยไส้ไหมของเจ้าพายุ จะไม่ไหม้เป็นจุณเพราะสาร ceramic ที่เคลือบไส้นี้มีจุดหลอมเหลว

สูงถึง ๒,๕๕๐ องศา แต่เปลวจากไอน้ำมันก๊าดที่เผาไส้นั้นจะร้อนเพียง ๑,๔๐๐ องศาเท่านั้น

ผู้สนใจสามารถค้นคว้าข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ หอจดหมายเหตุแห่งชาติ จันทบุรี และระบบสืบค้นเอกสารจดหมายเหตุ https://archives.nat.go.th

ผู้เรียบเรียง

นางสาวสุจิณา พานิชกุล นักจดหมายเหตุปฏิบัติการ

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ จันทบุรี

------------------------------

อ้างอิง :

หอจดหมายเหตุแห่งชาติ จันทบุรี. เอกสารกระทรวงมหาดไทย ชุดจังหวัดจันทบุรี จบ ๑.๒.๔/๓๑๗ เรื่องการใช้น้ำมันมะพร้าวธรรมดาแทนแอลกอฮอล์จุดตะเกียงเจ้าพายุ (๑๓ กุมภาพันธ์ - ๒๙ มีนาคม ๒๔๘๗).

ตะเกียงเจ้าพายุ. เข้าถึงได้จาก https://www.thailandoutdoor.com/.../Lantern/lantern.html สืบค้นเมื่อ ๑ กันยายน ๒๕๖๕.

หลักการทำงานของตะเกียงเจ้าพายุ. เข้าถึงได้จาก https://www.facebook.com/shopoutdoorlife สืบค้นเมื่อ ๑ กันยายน ๒๕๖๕.