โบราณสถานหมายเลข ๑๘ (วัดโขลงสุวรรณคีรี)

          โบราณสถานหมายเลข ๑๘ (วัดโขลงสุวรรณคีรี) ตั้งอยู่ที่ตำบลคูบัว อำเภอเมืองราชบุรี จังหวัดราชบุรี สันนิษฐานว่าเป็นศาสนสถานสำคัญเนื่องในศาสนาพุทธลัทธิมหายานที่มีขนาดสูงใหญ่ที่สุดในโบราณสถานทั้งหมดและตั้งอยู่เกือบใจกลางเมืองโบราณคูบัว โดยใช้เป็นวิหารจากลักษณะคล้ายคลึงกับฐานโบราณสถานเขาคลังใน กลางเมืองโบราณศรีเทพ อำเภอศรีเทพ จังหวัดเพชรบูรณ์ ที่สร้างขึ้นเนื่องในวัฒนธรรมทวารวดี (พุทธศตวรรษที่ ๑๑-๑๖)

          กรมศิลปากรได้ทำการขุดแต่งในปี พ.ศ.๒๕๓๗ พบฐานอาคารขนาดความกว้าง ๒๒.๒๐ เมตร 

ความยาว ๔๓.๕๐ เมตร และสูง ๕.๕ เมตร ทางด้านทิศตะวันออกมีบันไดก่อด้วยอิฐขึ้นไปสู่ลานประทักษิณชั้นบน ส่วนฐานเป็นศิลาแลงประดับตกแต่งด้วยซุ้มและเสาอิงที่แต่เดิมเคยมีรูปพระโพธิสัตว์ทำด้วยปูนปั้นประดับตกแต่ง  ติดกับฐานโบราณสถานทางทิศตะวันออกเฉียง เหนือมีฐานอาคารก่ออิฐขนาดเล็ก แผนผังรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในระยะหลัง

          กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานหมายเลข ๑๘ ในราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๗๙ ตอนที่ ๙๗ วันที่ ๓๐ ตุลาคม ๒๕๐๕

                       The Ancient Monument No. 18 (Wat Khlong Suwankhiri)

          The Ancient Monument No. 18 (Wat Khlong Suwankhiri) is situated in Khu Bua Subdistrict, Mueang Ratchaburi District, Ratchaburi Province. Presumably a religious sanctuary of Mahayana Buddhism, it is the largest and tallest of all monuments and is located almost at the center of the ancient Khu Bua city. Based on its form, which is akin to the foundation of Khao Khlang Nai, a Dvaravati culture (6th-11th centuries) building of the Ancient Town of Si Thep located in Si Thep District, Phetchabun Province, it is assumed that Ancient Monument No. 18 served as an assembly hall (Vihara). 

          The excavation by the Fine Arts Department in 1994 uncovered the rectangular-shaped base of the monument. The base is about 22.20 meters in width, 43.50 meters in length, and 5.5 meters in height. On the east side, there is a brick staircase to the Pradakshina path (a pathway for walking clockwise to do religious worship) of the upper level. The base is made from laterite and decorated with niches and pilasters. It is presumed that a stucco sculpture of Bodhisattva was previously adorned inside each niche. In the northeast direction, next to the monument, there is a small square-shaped brick building that was presumed to be built after the monument. 

          The Fine Arts Department announced the registration of the Ancient Monument  No. 18 as an ancient monument in the Royal Gazette, Volume 79, Part 97, dated 30th October 1962.