หนังสือเสภาขุนช้างขุนแผน นี้ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงพระราชนิพนธ์ ได้ทรงโปรดเกล้าฯ ให้กวีในรัชสมัยของพระองค์ร่วมกันแต่งขึ้น
เป็นวรรณคดีที่มีคุณค่าทั้งในด้านความไพเราะและลีลาในการแต่งตลอดจนเค้าโครงเรื่อง ได้รับการยกย่องตามพระราชบัญญัติวรรณคดีสโมสรในสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จ
พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวว่าเป็นยอดของหนังสือประเภทกลอนเสภาและได้รับประทับราชลัญจกรรูปพระคเณศร์ไว้เป็นเครื่องหมายของการยกย่องนั้นด้วย อีกทั้งยังเป็น
วรรณคดีที่ให้ความรู้ในด้านความเป็นอยู่ของผู้คนและบ้านเมืองในสมัยรัตนโกสินทร์เป็นอย่างดี โดยหนังสือเล่มนี้จะเริ่มด้วยตอนที่ ๑ กำเนิดขุนช้างขุนแผน จนถึงตอนที่ ๔๓
จระเข้เถรขวาด