พระไภษัชยคุรุไวฑูรยประภา

เลขทะเบียน   ๐๙/๒/๒๕๓๔

ศิลปะลพบุรี พุทธศตวรรษที่ ๑๘

สำริด ขนาด สูง ๒๐.๕ เซนติเมตร หน้าตักกว้าง ๙ เซนติเมตร

                วิทยาลัยเกษตรกรรมนครราชสีมามอบให้พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ มหาวีรวงศ์ เมื่อ พ.ศ.๒๕๓๔

            พระไภษัชยคุรุสร้างในรูปพระพุทธรูปนาคปรกทรงเครื่องปางสมาธิประทับนั่งขัดสมาธิราบ พระพักตร์รูปสี่เหลี่ยม พระขนงต่อกันเกือบเป็นเส้นตรง พระเนตรเปิดพระโอษฐ์แย้มแสดงความเมตตา  พระนาสิกแบน พระกรรณยาวสวมกุณฑลหรือตุ้มหู ทรงสวมมงกุฎทรงกรวยหรือชฎามกุฎ  สวมกรองศอ พาหุรัด กำไลข้อ  พระกร หงายพระหัตถ์ทั้งสองวางบนพระเพลา ถือหม้อน้ำอมฤตอยู่บนพระหัตถ์ ขอบสบงเว้าต่ำ ประทับนั่งบนขนดนาคสามชั้น ด้านหน้ามีชายผ้าทิพย์ มีเศียรนาคเจ็ดเศียร แผ่พังพานอยู่ด้านบน

            พระไภษัชยคุรุนี้คงสร้างตามอย่างคติที่พระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ (พ.ศ.๑๗๒๔ – พ.ศ.๑๗๕๗) แห่งกัมพูชา ทรงสร้างอโรคยาศาลขึ้นทั่วราชอาณาจักร และสร้างพระไภษัชยคุรุหรือพระพุทธเจ้าผู้รักษาโรคตามพุทธศาสนาลัทธิมหายาน ไว้เป็นผู้คุ้มครองอโรคยาศาลเหล่านั้น

Phra Bhaisajyaguru Vaitoonprapha (Medicine Buddha)

Registration No. 09/2/2534

Lopburi Art, ca.13th century

Bronze, Height 20.5 cm. Width9 cm.

            Donated by Nakhon Ratchasima College of Agriculture to Maha Viravong National Museum in 1991.

            The Medicine Buddha is sitting in the meditation mudra on the intertwined coil of naga as a throne. Its seven-headed hood is spread over the Buddha offering him shelter. The Buddha’s face is square with connected curving eyebrows above the large nose; he has wide eyes and thick smiling lips. He is wearing a crown, earrings, necklace and a bracelet. In his hands he holds a holy water container.

            Such sculptures were usually found in Khmer temples said to have been used as hospital during Khmer King Jayavarman VII’s time. It is believed that bodily pain such as an eye ache, for example, can be cured by touching the eye of Phra Bhaisajyaguru Vaitoonprapha.