ประตูหลอก

ประตูหลอก (blind door) เป็นส่วนประกอบทางสถาปัตยกรรมซึ่งพบในปราสาทเขมร โดยใช้หินมาสลักเป็นรูปบานประตูเลียนแบบประตูไม้ซึ่งเป็นประตูที่ใช้งานจริง จึงไม่สามารถใช้เป็นทางเข้าหรือออกได้ โดยทั่วไปสร้างรอบปราสาทประธานทั้ง ๓ ทิศ และมีช่องประตูจริงที่ไว้ใช้เข้าหรือออกได้เพียง ๑ ช่อง นอกจากนี้ยังสร้างประดับในอาคารหลังอื่นๆ เช่น บรรณาลัย ซุ้มประตูโคปุระ หรือระเบียงคต การสร้างประตูหลอกนอกจากจะสร้างขึ้นเพื่อประดับอาคารเพื่อความสวยงามแล้ว ยังมีอีกจุดประสงค์คือเพื่อรองรับน้ำหนักของส่วนยอดอาคารหรือยอดปราสาทอีกด้วย

ประตูหลอกที่ปราสาทสด๊กก๊อกธม

ปราสาทสด๊กก๊อกธมพบประตูหลอกซึ่งทำจากหินทรายดังต่อไปนี้

1ที่ตัวปราสาทประธาน ๓ บาน ทางทิศเหนือ ทิศตะวันตก ทิศใต้ โดยประตูหลอกทางทิศเหนือบริเวณส่วนล่าง พบรูของท่อโสมสูตรซึ่งมีไว้เพื่อให้น้ำศักดิ์สิทธิ์จากการประกอบพิธีศิวลึงค์ภายในห้องบูชาด้านใน (ครรภคฤหะ) ไหลออกมา ส่วนประตูที่ใช้เข้าออกจริงมีเพียงทางทิศตะวันออกของตัวปราสาท ซึ่งสมัยก่อนมีการติดตั้งประตูไม้

2ที่ประตูหลังของบรรณาลัยทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ๑ บาน

3ที่ระเบียงคต ๔ บาน บริเวณซุ้มประตูรองตรงทั้ง ๔ มุม

4ซุ้มโคปุระทางทิศตะวันตก ๑ บาน

.

.

อ้างอิง

- กรมศิลปากร. สำนักโบราณคดี. (๒๕๕๐). ศัพทานุกรมโบราณคดี. กรุงเทพฯ: สำนักโบราณคดี กรมศิลปากร : หน้า ๓๐๙.

- Maurice Glaize (1997). Monuments of the Angkor Group. p. 40.