จดหมายเหตุ : เล่าอดีต

ฟื้นฟูประเพณีวันตรุษสงกรานต์ ณ ศาลากลางจันทบุรี พ.ศ.๒๔๙๒

.

“ตรุษ” แปลว่า ตัดหรือขาด คือตัดปี ขาดปี หรือสิ้นปี หมายถึงวันสิ้นปีที่ผ่านไปแล้ว “สงกรานต์” แปลว่า การย้ายที่ เคลื่อนที่ คือพระอาทิตย์ย่างขึ้นสู่ราศีใหม่ หมายถึงวันขึ้นปีใหม่ จากหนังสือพิธีกรรม (พ.ศ.๒๔๙๒) โดยแปลก สนธิรักษ์ ได้กล่าวถึงตำนานความเป็นมาและกิจกรรมของพิธีตรุษสงกรานต์ในอดีตว่า ก่อนจะถึงวันตรุษสงกรานต์ ผู้คนจะเตรียมหาเครื่องแต่งตัวไว้แต่งประกวดประชันกัน ใครมีเครื่องประดับอะไรก็เอามาแต่งกันจนหมดสิ้นในวันนั้น นอกจากนี้ก็เตรียมหาของทำบุญ บางพวกก็ประชุมรื่นเริงร้องรำกันไปตามถนัด

“ฤดูเดือนห้าหน้าคิมหันต์

พวกมนุษย์สุดสุขสนุกครัน

ได้ดูกันพิศวงเมื่อสงกรานต์

ทั้งผู้ดีเข็ญใจใส่อังคาส

อภิวาทพุทธรูปในวิหาร

ล้วนแต่งตัวทั่วกันวันสงกรานต์

ดูสคราญเพริดพริ้งทั้งหญิงชาย”