นางสาวสุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม กล่าวว่า จากการประชุมคณะกรรมการฝ่ายจัดทำหนังสือจดหมายเหตุและหนังสือที่ระลึกงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีสมมงคลพระชนมายุเท่าพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ครั้งที่ 1/2568 โดยมีผู้เชี่ยวชาญ ผู้ทรงคุณวุฒิ และผู้แทนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมการประชุม ตามที่คณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีสมมงคลพระชนมายุเท่าพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช มีคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการฝ่ายจัดทำหนังสือจดหมายเหตุและหนังสือที่ระลึกงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีสมมงคลพระชนมายุเท่าพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เพื่อพิจารณาและดำเนินการจัดทำหนังสือจดหมายเหตุและหนังสือที่ระลึกการจัดงานฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีสมมงคลพระชนมายุเท่าพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ที่ประชุมคณะกรรมการฯ กำหนดจัดทำหนังสือจดหมายเหตุและหนังสือที่ระลึก จำนวน 6 เล่ม เป็นหนังสือจดหมายเหตุ จำนวน 1 เล่ม และหนังสือที่ระลึก 5 เล่ม 

              รมว.วธ. กล่าวเพิ่มเติมว่า สำหรับหนังสือจดหมายเหตุพระราชพิธีสมมงคลพระชนมายุเท่าพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ดำเนินการโดยสำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร เป็นหนังสือที่เกิดจากการดำเนินงานตามธรรมเนียมปฏิบัติที่สืบทอดกันมาแต่โบราณ ทั้งนี้ การจัดทำหนังสือจดหมายเหตุจะรวบรวมข้อมูลรายละเอียดเกี่ยวกับการจัดงานเฉลิมพระเกียรติทั้งหมดตั้งแต่พระราชประวัติและพระราชกรณียกิจการจัดเตรียมงานเฉลิมพระเกียรติ พระราชพิธี กิจกรรมเฉลิมพระเกียรติ อาทิ พิธีสืบพระชะตาหลวง รวมถึงพิธีทางศาสนา กิจกรรมโครงการเฉลิมพระเกียรติซึ่งจัดขึ้นทั่วประเทศ ได้ส่งนักจดหมายเหตุไปสังเกตการณ์ จดบันทึก และบันทึกภาพถ่าย ขณะนี้อยู่ระหว่างการนำข้อมูลที่ได้มาเรียบเรียงตามลำดับเวลา พร้อมอธิบายเครื่องประกอบพิธีต่าง ๆ อย่างละเอียด โดยต้นฉบับดังกล่าวต้องผ่านการตรวจสอบความถูกต้องจากผู้ทรงคุณวุฒิ ผ่านการอนุญาตจากสำนักพระราชวัง แล้วจึงจัดพิมพ์เป็นหนังสือจดหมายเหตุไว้เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ของชาติ ให้ประชาชนผู้สนใจได้ศึกษาค้นคว้าสืบไป

             นางสาวสุดาวรรณ กล่าวว่า ส่วนหนังสือที่ระลึกทั้ง 5 เล่ม ประกอบด้วย 1.หนังสือที่ระลึก เรื่อง ตำราพิไชยสงคราม ฉบับรัชกาลที่ 1 โดยสำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร ซึ่งเป็นการนำหนังสือเก่าที่มีคุณค่าเป็นตำราสำคัญว่าด้วยแบบแผนการรบของบ้านเมือง เพื่ออนุรักษ์สืบทอด และเผยแพร่มรดกทางภูมิปัญญาและศิลปวัฒนธรรมของชาติให้เป็นที่ปรากฏสืบไป 2.หนังสือที่ระลึก เรื่อง เจ้านายพระชันษายืน โดยสำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี 3.หนังสือที่ระลึก เรื่อง พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงฟื้นฟูวัฒนธรรม โดยสำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี 4.หนังสือที่ระลึก เรื่อง สังคีติยวงศ์ฉบับกรมศิลปากร โดยคณะสงฆ์มหาเถรสมาคม และ 5.หนังสือที่ระลึก เรื่อง ไตรภูมิโลกวินิจฉยกถา โดยคณะธรรมยุตและวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

              “อย่างไรก็ตาม ในการประชุมฯ ครั้งนี้ ได้พิจารณาโครงร่างหนังสือ รูปแบบ ลักษณะหนังสือ จำนวนพิมพ์หนังสือและการแต่งตั้งคณะอนุกรรมการที่เกี่ยวข้องกับการจัดทำหนังสือจดหมายเหตุและหนังสือที่ระลึก เพื่อให้การจัดทำหนังสือที่ระลึกดังกล่าวเป็นไปด้วยความเรียบร้อย ครบถ้วนสมบูรณ์และสมพระเกียรติ โดยคาดว่าการจัดทำหนังสือแต่ละรายการจะแล้วเสร็จในปีงบประมาณ 2568 ยกเว้นหนังสือจดหมายเหตุฯ ซึ่งจะแล้วเสร็จเมื่อกิจกรรมและโครงการเฉลิมพระเกียรติฯ ได้ดำเนินการเสร็จสิ้นสมบูรณ์ ทั้งนี้ หากการจัดทำหนังสือที่ระลึกจัดพิมพ์เรียบร้อยแล้วจะมอบให้แก่ห้องสมุด หน่วยงานราชการ และสถาบันการศึกษารวมทั้งจัดทำเป็นหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (E-book) เผยแพร่ทางออนไลน์ให้ประชาชนสามารถดาวน์และสามารถเข้าถึงได้สะดวกยิ่งขึ้น