กลุ่มเผยแพร่และประชาสัมพันธ์

เว็บท่ากรมศิลปากร

พลับพลาเปลื้องเครื่อง อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย

พลับพลาเปลื้องเครื่อง เป็นอาคารหลังเดียวที่ตั้งอยู่นอกแนวกำแพงแก้วของปราสาทพิมาย โดยอยู่ทางด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ของสะพานนาค ผังของอาคารเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ขนาดกว้าง ๒๖.๐๐ เมตร ยาว ๓๕.๑๐ เมตร หันไปทางด้านทิศตะวันออก เป็นอาคารมีหลังคามุงกระเบื้อง
ภายในอาคารมีลักษณะเป็นห้องเรียงต่อกัน ๓ แถว ในแนวทิศเหนือ-ใต้ โดยมีห้องขนาดใหญ่ ๒ ห้อง กั้นขนาบห้องยาวตรงกลาง ผนังด้านนอกของห้องยาวมีระดับลดหลั่นกัน ๓ ช่วง แสดงการแบ่งห้องเป็น ๓ ห้อง เช่นเดียวกับภายในซึ่งมีกรอบประตูกั้นเป็น ๓ ห้องเชื่อมต่อกัน สามารถเดินตัดจากด้านหน้า-ด้านหลังของอาคารผ่านทางห้องยาวนี้ ประตูห้องชั้นนอกสุดทั้ง ๒ ด้านและประตูหน้า-หลังของอาคารเท่านั้นที่มีรูเดือยสำหรับใส่บานประตูไม้
ห้องกลางเป็นห้องที่มีอากาศถ่ายเทดีที่สุด เนื่องจากมีช่องประตูและช่องหน้าต่างอยู่ในแนวตรงกัน หน้าต่างด้านทิศใต้ของห้องนี้ตรงกับหน้าต่างด้านทิศใต้ของห้องใหญ่และของตัวอาคาร นอกจากนี้ช่องประตูของห้องใหญ่ทั้ง ๒ ที่ขนาบอยู่ในทิศเหนือ-ใต้ก็อยู่ในแนวตรงกัน เพื่อช่วยในการถ่ายเทอากาศและการเข้ามาของแสงสว่างภายในอาคาร การวางทิศทางของผนังทึบ-โปร่งนอกจากจะสอดคล้องกับการรับแสงอาทิตย์ในช่วงเวลาเช้า-บ่ายแล้วยังเหมาะสมกับทิศทางลม เนื่องจากทิศใต้เป็นทิศที่จะมีลมพัดเข้ามาตลอด จึงเป็นผนังโปร่งเปิดให้โล่งเพื่อดึงลมเข้ามาภายในอาคาร ส่วนทิศตะวันตกเฉียงใต้นั้นเป็นทิศของลมมรสุม ในฤดูฝนมีลมพัดแรงจึงเหมาะสมที่จะทำผนังทึบในด้านนี้
การออกแบบอาคารหลังนี้นอกจากจะแสดงให้เห็นถึงการคำนึงถึงทิศทางลม แสงสว่าง และการถ่ายเทอากาศภายในตัวอาคารแล้ว ยังให้ความเป็นส่วนตัวของผู้ที่อยู่ภายในอีกด้วย ห้องทั้งหมดภายในอาคารไม่สามารถมองเห็นได้จากภายนอก แม้จะมีช่องหน้าต่างโปร่งอยู่ทั้งด้านทิศตะวันออกและด้านทิศใต้ สันนิษฐานว่าอาคารหลังนี้น่าจะใช้เป็นที่พักเปลี่ยนเครื่องแต่งกายก่อนเข้าไปประกอบพิธีกรรมภายในศาสนสถาน และสร้างขึ้นในราวพุทธศตวรรษที่ ๑๗ เนื่องจากได้พบทับหลังรูปเทวดาประทับเหนือหน้ากาลซึ่งคายท่อนพวงมาลัยออกมาทั้ง ๒ ข้าง และทับหลังภาพบุคคลหลั่งน้ำมอบม้าแก่พราหมณ์หรือทับหลังพิธีอัศวเมธตามรูปแบบศิลปะแบบบาปวน อายุราวพุทธศตวรรษที่ ๑๗

---------------------------------------------------------
เรียบเรียง/ภาพ : นางสาววิลาสินี แช่มสะอาด นักโบราณคดีชำนาญการ อุทยานประวัติศาสตร์พิมาย
---------------------------------------------------------
เอกสารอ้างอิง:
- ศิลปากร, กรม. นำชมอุทยานประวัติศาสตร์พิมาย.พิมพ์ครั้งที่ ๕. นครราชสีมา: โรงพิมพ์โจเซฟ,๒๕๕๔. - ศุภชัย นวการพิศุทธิ์ นักโบราณคดีอิสระ, การสนทนา , ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๔.

(จำนวนผู้เข้าชม 3027 ครั้ง)

สงวนลิขสิทธิ์ © 2563 กรมศิลปากร. กระทรวงวัฒนธรรม - นโยบายเว็บไซต์ | มาตรฐาน

Messenger