ประวัติและบทบาทหน้าที่

เมื่อปีพุทธศักราช  2533  พลเอกมานะ  รัตนโกเศศ  สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดนครพนมและดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการในสมัยนั้นให้การสนับสนุนที่จะจัดตั้งหอสมุดแห่งชาติสาขาขึ้นที่จังหวัดนครพนมเพื่อให้เป็นศูนย์รวมแห่งการเรียนรู้ที่จะเอื้อประโยชน์ในการศึกษาค้นคว้าแก่นักเรียน  นักศึกษา   และประชาชนในจังหวัดนครพนม  และจังหวัดใกล้เคียงโดยการเข้าร่วมกิจกรรมหนึ่งในโครงการที่รัฐบาลจัดขึ้นน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเป็นราชสักการะเพื่อเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ  เนื่องในมหามงคลเฉลิมพระชนม พรรษา  5  รอบ (12  สิงหาคม  2535) และได้รับพระราชทาน พระบรมราชานุญาตให้ใช้ชื่อว่า “หอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ิ์  พระบรมราชินีนาถ  นครพนม” เนื่องจากไม่มีงบประมาณในการก่อสร้างอาคารใหม่  และอาคารศาลากลาง จังหวัดนครพนมหลังเก่าถูกทิ้งไว้ โดยไม่ได้ใช้ประโยชน์มาช้านาน  รัฐมนตรี ว่าการกระทรงศึกษาธิการและจังหวัดนครพนมจึงเห็นสมควร ให้ดำเนินการปรับปรุงซ่อมแซมเพื่อใช้เป็นอาคารหอสมุดแห่งชาติฯ   และเปิดให้บริการเมื่อพุทธศักราช  2537  เป็นต้นมา  งบประมาณในการซ่อมแซมอาคารในระยะแรกเป็นงบประมาณจาก โครงการอีสานเขียวจำนวน  7,973,000 บาท โดยผูกพันงบประมาณไว้  2  ปี  ดังนี้

พ.ศ. 2534          ค่าปรับปรุงอาคาร                3,000,000             บาท
พ.ศ. 2535          ค่าปรับปรุงอาคาร                4,250,000             บาท
                        ค่าติดตั้งและเดินสายไฟ           723,000             บาท     
พ.ศ. 2536         ได้รับงบประมาณ  1,936,000  บาท  เป็นค่าก่อสร้างโรงอาหารและห้องสุขาบริเวณด้านหลังอาคารหอสมุด                                 ซึ่งเป็นการก่อสร้างทดแทนโรงอาหารเดิมที่เป็นอาคารไม้ และชำรุดทรุดโทรม ประกอบกับตัวอาคารหอสมุดฯ                            ไม่มีห้องสุขา จึงจำเป็นต้องจัดสร้างสิ่งอำนวยความสะดวกเหล่านี้ไว้ด้วย 
พ.ศ. 2537         ได้รับอนุมัติให้เกลี่ยอัตรากำลังจากหอสมุดแห่งชาติสาขาอื่นรวม  6   ตำแหน่ง  ไปปฏิบัติหน้าที่หอสมุดฯ                                   นครพนม  และเริ่มเปิดบริการได้ตั้งแต่เดือนมิถุนายน  พ.ศ. 2537   เป็นต้นไป
พ.ศ. 2538          ฯพณฯ พลเอกชวลิต  ยงใจยุทธ  รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมในขณะนั้นได้มา                                 เยี่ยมชมหอสมุดฯนครพนม และบริจาคเงินจำนวน  5,000,000  บาท เพื่อจัดซื้อครุภัณฑ์และโสตทัศนูปกรณ์
พ.ศ. 2549           ได้รับงบประมาณในการซ่อมหลังคาอาคารหอสมุด  
                         จำนวน  2,400,000  บาท  ผู้รับจ้าง ประมูลได้  2,380,000  บาท
พ.ศ. 2550          ได้รับงบประมาณในการปรับปรุงอาคารทั้งหลัง  7,000,000  บาท ผู้รับจ้างประมูลได้  4,999,000 บาท 

** พ.ศ. 2540  อาคารหอสมุดแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์  
พระบรมราชินีนาถ นครพนม  ได้รับการคัดเลือกจากคณะกรรมาธิการ
อนุรักษ์ศิลปะสถาปัตยกรรมให้เป็นอาคารอนุรักษ์ดีเด่น ประจำปี  พ.ศ. 2540 **

บทบาทหน้าที่

	ดำเนินการสำรวจ รวบรวมจัดหา  จัดเก็บทรัพยากรสารนิเทศ  วิเคราะห์หมวดหมู่  จัดทำรายการจัดทำฐานข้อมูล จัดการข้อมูลท้องถิ่น/ เอกสารโบราณ  อนุรักษ์และสงวนรักษาทรัพยากรสารนิเทศ
	ศึกษาค้นคว้า  วิจัยงานวิชาการ  ด้านบรรณารักษศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์  หนังสือ  อักษร  และเอกสารโบราณในเขตพื้นที่และรวบรวมองค์ความรู้ต่าง ๆ
	ดำเนินการให้บริการการอ่าน  ศึกษาค้นคว้าและสนับสนุนการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน  แก่เด็ก  นักเรียน  นักศึกษา  นักวิชาการและประชาชนทั่วไป  และสำรวจวัดความพึงพอใจของผู้ใช้บริการ
	ให้คำปรึกษา  แนะนำ  ฝึกอบรมงานวิชาการวิชาการ ด้านบรรณารักษศาสตร์และสารนิเทศศาสตร์
	วางแผนพัฒนาหอสมุดแห่งชาติในเขตพื้นที่ให้มีประสิทธิภาพและได้มาตรฐานสากล
	ประสานงานกับสำนักหอสมุดแห่งชาติส่วนกลางในการเผยแพร่  และกำหนดเลขมาตรฐานสากลประจำหนังสือ (ISBN)  และเลขมาตรฐานสากลประจำวารสาร (ISSN)