ปราสาทบ้านน้อย ต.ผักขะ อ.วัฒนานคร จ.สระแก้ว ปราสาทบ้านน้อย เป็นอโรคยาศาลสร้างด้วยศิลาแลงและอิฐ ปัจจุบันเป็นอโรคยาศาลเพียงแห่งเดียวที่สำรวจพบในจังหวัดสระแก้ว สร้างขึ้นในสมัยรัชกาลของพระเจ้าชัยวรมันที่ ๗ (ค.ศ. ๑๑๘๑-๑๒๑๘) แผนผังของโบราณสถานประกอบด้วยปราสาทประธานและบรรณาลัยที่ล้อมรอบด้วยกำแพงแก้ว มีโคปุระหรือซุ้มประตูทางด้านทิศตะวันออกเพียงด้านเดียวภายในโคปุระแบ่งเป็นห้องทิศเหนือและห้องทิศใต้ ด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือของกำแพงแก้วเป็นที่ตั้งของบารายรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ขอบบารายกรุด้วยศิลาแลงเป็นขั้นบันไดลาดลงไปที่ก้นสระ นอกจากนี้ยังพบบารายที่มีคันดินล้อมรอบบริเวณด้านทิศเหนือและทิศตะวันออกของอโรคยาศาล โดยบารายด้านทิศเหนือกว้างประมาณ ๔๕ เมตร ยาวประมาณ ๖๐ เมตร บารายด้านทิศตะวันออกกว้างประมาณ ๑๑๐ เมตร ยาวประมาณ ๒๒๕ เมตร กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถานปราสาทบ้านน้อย ในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๑๑๕ ตอนพิเศษ ๓๘ ง วันที่ ๒๐ พฤษภาคม ๒๕๔๑ เนื้อที่โบราณสถาน ๔๕ ไร่ ๙๕ ตารางวา ในปีพุทธศักราช ๒๕๖๓ กรมศิลปากร โดยสำนักศิลปากรที่ ๕ ปราจีนบุรี ได้ดำเนินงานทางโบราณคดีบริเวณปราสาทบ้านน้อย โดยได้ทำการขุดค้น ขุดตรวจและขุดแต่งทั้งภายในและภายนอกกำแพงแก้ว รวมทั้งบารายด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ เพื่อทำการศึกษาเกี่ยวกับรูปแบบสถาปัตยกรรมของโบราณสถานสำหรับเป็นข้อมูลประกอบการออกแบบบูรณะเสริมความมั่นคงและปรับปรุงภูมิทัศน์บริเวณโบราณสถานเพื่อพัฒนาเป็นแหล่งท่องเที่ยวเรียนรู้ที่สำคัญของจังหวัดสระแก้วในอนาคต ผู้เขียน : นางเป็นภัสญ์ ศรีสุวิทธานนท์ นักโบราณคดีปฏิบัติการ กลุ่มโบราณคดี สำนักศิลปากรที่ ๕ ปราจีนบุรี #สำนักศิลปากรที่๕ปราจีนบุรี #กรมศิลปากร #กระทรวงวัฒนธรรม