องค์ความรู้ : ภาพยนตร์ไทยในยุคสมัยอดีต
เรื่อง ต้นกำเนิดภาพยนตร์ไทยเรื่องแรกโดยคนไทย

ภาพยนตร์ไทยเรื่องโชคสองชั้น เป็นภาพยนตร์เรื่องแรกที่ทำการสร้างและผลิตภาพยนตร์ทุกขั้นตอนทั้งหมดโดยคนสยามในขณะนั้น ซึ่งเป็นภาพยนตร์เงียบ และได้ทำการถ่ายทำเป็นรูปแบบฟิล์มขาว-ดำขนาด ๓๕ มม. ความยาวทั้งหมด ๙๐ นาที ผลิตโดย กรุงเทพ ภาพยนตร์ บริษัท (ต่อมาได้เปลี่ยนเป็น ภาพยนตร์เสียงศรีกรุง) ของพี่น้องตระกูลวสุวัต (เจ้าของโรงพิมพ์และหนังสือพิมพ์รายวัน) นำโดยคุณมานิต วสุวัต เจ้าของโรงถ่ายภาพยนตร์มาตรฐานสากลแห่งแรกของสยามในขณะนั้น และได้เข้าฉายครั้งแรกเมื่อ ๓๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๗๐ ที่โรงภาพยนตร์พัฒนากร

หลังจากนั้นทางหอภาพยนตร์แห่งชาติ ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อคือหอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน) ได้ทำการพบเศษฟิล์มเนกา ทีฟของภาพยนตร์เรื่องนี้ ประมาณปีพ.ศ. ๒๕๓๘ มีสภาพชำรุดและเสื่อมสภาพ อยู่ในกระป๋องบรรจุฟิล์ม ของกองภาพยนตร์เผยแผ่ข่าว กรมรถไฟหลวง พบความยาวเพียง ๑๔๐ ฟุต แต่สามารถกู้เศษฟิล์มได้เพียง ๘๒ ฟุต ซึ่งมีความยาวประมาณ ๑ นาที ในขณะที่ภาพยนตร์ทั้งเรื่องมีความยาวทั้งหมด ๙๐ นาที

นอกจากนี้ภาพยนตร์เรื่องนี้ยังได้รับการขึ้นทะเบียนมรดกภาพยนตร์ของชาติ ครั้งที่ ๒ ในปี พ.ศ. ๒๕๕๕ เนื่องในวันอนุรักษ์ภาพยนตร์ไทย ของหอภาพยนตร์  (องค์การมหาชน) ซึ่งสามารถเข้ารับชมภาพยนตร์ไทยเรื่องโชคสองชั้น ได้ที่ https://www.youtube.com/watch?v=MllxNllgnBY สำหรับภาพยนตร์ไทยเรื่องแรกเรื่องนี้ มีผู้กำกับเป็นคนไทยคนแรกนามว่า หลวงอนุรักษ์รัถการ (เปล่ง สุขวิริยะ) ถือได้ว่าเป็นต้นกำเนิดของภาพยนตร์ของประเทศไทยอย่างแท้จริง

เรียบเรียงและรวบรวมโดย : นายธีรบูลย์ มิตรมโนชัย นักวิชาการโสตทัศนศึกษาชำนาญการ
หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ สำนักศิลปากรที่ ๗ เชียงใหม่

แหล่งอ้างอิง

โดม สุขวงศ์ และ สวัสดิ์ สุวรรณปักษ์.  ร้อยปีหนังไทย.  กรุงเทพฯ : ริเวอร์ บุ๊คส์, ๒๕๔๕.
ไทยบันเทิง.  ไทยบันเทิง ฐานข้อมูลออนไลน์ที่ทุกคนสามารถมีส่วนร่วมได้. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๖๔, จาก https://thaibunterng.fandom.com/th/wiki/ไทยบันเทิง.
ธนาทิพ ฉัตรภูติ.  ตำนานโรงหนัง.  กรุงเทพฯ : เวลาดี, ๒๕๔๗.
เพจ 77PPP. โรงภาพยนตร์พัฒนากร. [ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ ๑๔ ตุลาคม ๒๕๖๔, 
          จาก https://id-id.facebook.com/77PPP/photos/โรงภาพยนตร์พัฒนากร-pattanakorn-theatreกรุงเทพมหานคร-พระนคร-bangkokถ่ายเมื่อปีคศ1/691681507606688/, ๒๕๕๗.
ศิลปวัฒนธรรม:ประวัติศาสตร์.  ตำนาน “โรงหนังวังเจ้าปรีดา” ของนายชัย บำรุงตระกูลโรงหนังยุคเฟื่องฟูสมัยร.๕. [ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ ๑๕ ตุลาคม ๒๕๖๔, 
          จาก https://www.silpa-mag.com/history/article_50944, ๒๕๖๔.
หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน). โชคสองชั้น (๒๔๗๐) หนังไทยเรื่องแรก Chok Song Chun 1927. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๖๔,
          จาก https://www.youtube.com/watch?v=MllxNllgnBY, ๒๕๕๗.
หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน). ปฏิบัติการถ่ายหนังวันปฏิวัติ ๒๔ มิถุนายน ๒๔๗๕ จากความทรงจำของขุนวิจิตรมาตรา. [ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๖๔,
          จาก https://www.fapot.or.th/main/information/article/view/290, ๒๕๖๓.
หอภาพยนตร์ (องค์การมหาชน).  ภาพยนตรานุกรมแห่งชาติที่ ๑ พ.ศ. ๒๔๗๐ - ๒๔๙๙. กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง (มหาชน), ๒๕๕๗.

mata.  โรงหนังแห่งแรกในสยาม. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อ ๑๕ ตุลาคม ๒๕๖๔, จาก https://board.postjung.com/636997.

mikaalls.  ผู้สร้างโรงถ่ายภาพยนตร์เสียงแห่งแรกของไทย.  [ออนไลน์].  สืบค้นเมื่อ ๙ ตุลาคม ๒๕๖๔, จาก http://pocketthai.blogspot.com/2009/07/blog-post_04.html, ๒๕๕๒.