นางโยคินีหรือฑากิณี เป็นเทพีในพุทธศาสนา ลัทธิวัชรยานตันตระ มีทั้งหมด 8 องค์ ซึ่งเป็นสัญลักษณ์แทนทิศทั้ง 8 ทรงมีกำเนิดมาจากพระวัชรินทร์ หรือ เหวัชระ ซึ่งเป็นบุคลาธิษฐานของการบรรลุโพธิญาณโดยฉับพลัน ส่วนนางโยคินี เป็นบุคลาธิษฐานของพลังจิตที่ได้จากการบำเพ็ญโยคะ ทรงมีหน้าที่ต่อสู้สิ่งชั่วร้าย ขจัดอวิชชาหรือความโง่เขลาในจักรวาล และดูแลรักษาทิศทั้ง 8

 

          นางโยคินีทั้ง 8 จะปรากฏล้อมรอบเหวัชระอยู่ทั้ง 8 ทิศ โดยแต่ละองค์จะมีลักษณะ 1 เศียร 2 กร 3 เนตร วรรณะหรือผิวกายจะมีสีแตกต่างกันออกไป และกำลังเต้นรำ(ท่าอรรธปรยังกาสนะ)อยู่บนมารทั้ง 4 หรือซากศพ พระหัตถ์ของแต่ละองค์จะทรงถือสิ่งของประจำพระองค์ ได้แก่

 

          ประติมากรรมสำริดรูปสตรี ที่พบบริเวณพลับพลาเปลื้องเครื่อง ปราสาทพิมาย มีลักษณะเป็นประติมากรรมสตรีกำลังเต้นรำ(ท่าอรรธปรยังกาสนะ)อยู่บนซากศพ พระหัตถ์ขวาถือเต่า พระหัตถ์ซ้ายถือกปาละ(ถ้วยหัวกะโหลก) ซึ่งตรงกับลักษณะของนางเวตาลี ซึ่งเป็นนางโยคินีที่ดูแลรักษาทิศตะวันตก จากข้อมูลในปัจจุบันพบประติมากรรมสำริดรูปนางเวตาลี 1 ใน นางโยคินีทั้ง 8 เพียงองค์เดียวในประเทศไทย และจัดแสดงอยู่ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพิมาย