เดินหน้าติดตามโบราณวัตถุเพิ่มอีก 16 รายการ “แผ่นทองดุนลายพระพุทธรูป - พระโพธิสัตว์” 

 

             เมื่อวันที่ 27 พฤษภาคม 2568 นางสาวสุดาวรรณ หวังศุภกิจโกศล รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม เปิดเผยความคืบหน้าสำคัญการติดตามโบราณวัตถุกลุ่มประโคนชัยกลับคืนสู่ประเทศไทย ภายหลังการประชุมคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทย ครั้งที่ 1/2568 ว่าหลังจากพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโก ประเทศสหรัฐอเมริกาได้ถอดถอนโบราณวัตถุไทย 4 รายการ ออกจากทะเบียนพิพิธภัณฑ์โดยสมบูรณ์เพื่อเตรียมพร้อมส่งคืนประเทศไทย ประกอบด้วย พระโพธิสัตว์ 3 องค์ และพระพุทธรูป 1 องค์ โดยโบราณวัตถุทั้ง 4 รายการนี้เป็นส่วนหนึ่งของกลุ่มประติมากรรมที่ค้นพบในพื้นที่อำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ (ปัจจุบันคืออำเภอเฉลิมพระเกียรติ) ซึ่งถูกลักลอบนำออกนอกประเทศตั้งแต่ปี พ.ศ. 2507 

             “จากการตรวจสอบพบว่าโบราณวัตถุเหล่านี้ถูกลักลอบขุดไปจากปราสาทเขาปลายบัด 2 จังหวัดบุรีรัมย์ โดยพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชียได้เริ่มต้นดำเนินการพิจารณาโบราณวัตถุชุดดังกล่าว เมื่อปลายเดือนกันยายน 2567 หลังจากนั้นดำเนินการเปิดรับฟังความคิดเห็นจากผู้มีส่วนได้เสียและรวบรวมข้อมูลหลักฐานเพิ่มเติมเป็นระยะเวลา 6 เดือน จนกระทั่งคณะกรรมการของพิพิธภัณฑ์มีมติเมื่อวันที่ 22 เมษายน 2568 ให้ถอดถอนโบราณวัตถุดังกล่าวออกจากทะเบียนโบราณวัตถุของพิพิธภัณฑ์อย่างสมบูรณ์ ขั้นตอนต่อไป กรมศิลปากรจะขอความร่วมมือจากกระทรวงการต่างประเทศ โดยสถานกงสุลใหญ่ ณ นครลอสแอนเจลิสเป็นผู้ประสานงานการส่งคืนโบราณวัตถุในขั้นตอนต่อไปโดยกำหนดการส่งมอบต้องรอให้ทางพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ซานฟรานซิสโกประกาศอย่างเป็นทางการคาดว่าสามารถนำกลับสู่ประเทศไทยได้ภายในปีนี้” นางสาวสุดาวรรณ กล่าว

             “การได้รับคืนโบราณวัตถุ 4 รายการครั้งนี้เป็นความสำเร็จของการติดตามโบราณวัตถุในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทยที่ได้ดำเนินการอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ปี 2560 โดยการประสานงานกับสำนักงานสืบสวนความมั่นคงแห่งมาตุภูมิ (Homeland Security Investigation - HSI) นับได้ว่าเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญในการติดตามโบราณวัตถุประติมากรรมสัมฤทธิ์กลุ่มประโคนชัย ในพิพิธภัณฑ์อื่นๆ ต่อไป” นางสาวสุดาวรรณกล่าว 

             รมว.วัฒนธรรม กล่าวอีกว่า นอกจากนี้ที่ประชุมได้มีมติเห็นชอบติดตามโบราณวัตถุเพิ่มเติมอีก 16 รายการ ที่เก็บรักษาในสหรัฐอเมริกาซึ่งในจำนวนนี้มีโบราณวัตถุที่น่าสนใจเป็นพิเศษ อาทิ แผ่นทองดุนลายพระพุทธรูปและพระโพธิสัตว์ จากพิพิธภัณฑ์เมโทรโพลิทัน และพิพิธภัณฑ์ศิลปะคลีฟแลนด์ที่มีรูปแบบเปรียบเทียบได้กับแผ่นทองดุนลายพระพุทธรูปที่เพิ่งค้นพบจากโบราณสถานพระนอน วัดธรรมจักรเสมาราม อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งจะมีประโยชน์อย่างยิ่งในการศึกษาทางโบราณคดีของประเทศไทย ทั้งนี้การติดตามโบราณวัตถุกลับคืนสู่ประเทศไทยเป็นภารกิจสำคัญของ วธ.ในการอนุรักษ์และพัฒนางานด้านมรดกศิลปวัฒนธรรมของชาติ ความสำเร็จครั้งนี้แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นและความร่วมมือระหว่างประเทศในการอนุรักษ์และพัฒนาภารกิจงานด้านมรดกทางวัฒนธรรมของไทยต่อไป

----------------------------------------------------