วันพุธที่ ๑๔ พฤษภาคม ๒๕๖๘ เวลา ๑๑.๐๐ น. ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร กรมศิลปากร สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ ร่วมกับมูลนิธิสิริวัฒนภักดี บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) จัดงานแถลงข่าวการจัดนิทรรศการพิเศษ ภาพถ่ายจากฟิล์มกระจก ชุด หอพระสมุดวชิรญาณ ครั้งที่ ๓ Glass Plate Negatives: Circles of Centres โดยมีนายพนมบุตร จันทรโชติ อธิบดีกรมศิลปากร ท่านผู้หญิงสิริกิติยา เจนเซน และนายนิติกร กรัยวิเชียร ผู้แทนมูลนิธิสิริวัฒนภักดี บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) ร่วมแถลงข่าว
            ฟิล์มกระจก เป็นเอกสารจดหมายเหตุประเภทโสตทัศนวัสดุ เป็นฟิล์มชนิดหนึ่งที่มีภาพในลักษณะเนกาทีฟและโพสซิทีฟปรากฏบนแผ่นกระจก เป็นหนึ่งในวิทยาการด้านการถ่ายภาพที่นิยมในช่วงพุทธศักราช ๒๓๙๕ - ๒๔๗๒ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวถึงพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อพุทธศักราช ๒๕๖๐ องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ หรือยูเนสโก ได้ประกาศให้ฟิล์มกระจกและภาพถ่ายต้นฉบับจากฟิล์มกระจก ชุด หอพระสมุดวชิรญาณ เป็นมรดกความทรงจําแห่งโลก (Memory of the World) ในฐานะที่เป็นบันทึกทางประวัติศาสตร์ที่แสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตและศิลปวัฒนธรรม ผ่านมุมมองของผู้ถ่ายภาพ สะท้อนให้เห็นถึงวิวัฒนาการด้านต่างๆ ทั้งการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรมประเพณี วิถีชีวิตความเป็นอยู่ บุคคล สถานที่ และเหตุการณ์สำคัญในอดีต มีคุณค่าทางวัฒนธรรม เป็นของแท้ดั้งเดิมและมีเพียงหนึ่งเดียว ไม่สามารถหาสิ่งอื่นใดมาทดแทนได้
 
            นิทรรศการพิเศษ Circles of Centres เป็นความร่วมมือระหว่างกรมศิลปากร สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ มูลนิธิสิริวัฒนภักดี บริษัท ไทยเบฟเวอเรจ จำกัด (มหาชน) สมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ และมูลนิธิส่งเสริมการถ่ายภาพ โดยมีท่านผู้หญิงสิริกิติยา เจนเซน เป็นภัณฑารักษ์และผู้อำนวยการโครงการ ได้รวบรวมภาพถ่ายจากฟิล์มกระจก ชุด หอพระสมุดวชิรญาณ จำนวน ๘๔ ภาพ นำมาจัดแสดงโดยได้รับแรงบันดาลใจจากโรล็องด์ บาร์ตส์ (Roland Barthes) นักปรัชญาชาวฝรั่งเศส Circles of Centres คือการบันทึกช่วงเวลาอันโดดเด่นในประวัติศาสตร์สยาม ภาพถ่ายส่วนใหญ่มาจากช่วงที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงครองราชย์ ทรงนำพาประเทศผ่านความสับสนของยุคเปลี่ยนผ่าน สะท้อนภาพชีวิตอันหลากหลายของพระองค์ ไม่เพียงในกรุงเทพฯ แต่ยังรวมถึงการเสด็จประพาสหัวเมืองสยาม อันเป็นส่วนหนึ่งของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ภาคพื้นทวีป ตั้งแต่ประจวบคีรีขันธ์ไปถึงสงขลา เรื่อยไปจนถึงรัฐสุลต่านต่าง ๆ ทางตอนใต้ เช่น ตรังกานู และอื่น ๆ 

            ทั้งนี้ ได้กำหนดจัดพิธีเปิดนิทรรศการฯ ในวันพุธที่ ๒๑ พฤษภาคม ๒๕๖๘ แล้วจึงเปิดให้ประชาชนเข้าชมตั้งแต่วันที่ ๒๒ พฤษภาคม - ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๖๘ (ปิดวันจันทร์) เวลา ๑๐.๐๐ – ๒๐.๐๐ น. ณ ห้องนิทรรศการหลัก ชั้น ๙ หอศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร ติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ทางเว็บไซต์ www.nat.go.th หรือโทรศัพท์ ๐ ๒๒๘๑ ๑๕๙๙ ต่อ ๒๒๘
-------------------------------------------

ตัวอย่างภาพส่วนหนึ่งในนิทรรศการ

ภาพ : พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสรงมูรธาภิเษกสนาน ในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา เมื่อวันที่ 22 กันยายน 2448 ณ มณฑปพระกระยาสนาน ที่ชาลาข้างพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ในพระบรมมหาราชวัง

ภาพ : พระบรมวงศานุวงศ์และข้าราชการในพระราชสำนัก แต่งกายเต็มยศประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เฝ้าฯ รับเสด็จ สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชดำเนินถวายผ้าพระกฐิน ณ วัดมกุฏกษัตริยาราม

 

ภาพ : การพระกุศลพระชนมพรรษา พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า ครบ 65 พรรษา เสมอด้วยพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมขุนเจริญผลพูลสวัสดิ์ พระชนก ณ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม เมื่อวันที่ 18-19 พฤศจิกายน พุทธศักราช 2466

ภาพ : กระบวนวอของหม่อมและพระธิดาที่ตามเสด็จพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย กำลังข้ามแม่น้ำปัตตานี นอกเมืองยะลา ระหว่างเสด็จตรวจราชการมณฑลปักษ์ใต้ เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคม พุทธศักราช 2449

ภาพ : ช้างพระที่นั่งของพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย ระหว่างเสด็จตรวจราชการมณฑลปักษ์ใต้ ด้านหลังเห็นวอของหม่อมและพระธิดาที่ตามเสด็จ ถ่ายเมื่อเดือนกรกฎาคม พุทธศักราช 2449

ภาพ : ปากถ้ำพระพุทธโฆษาจารย์ ถ้ำที่อยู่สูงขึ้นไปเหนือหมู่กุฏิวัดมหาสมณาราม พระนครคีรี เมืองเพชรบุรี ถ่ายเมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จประพาสมณฑลราชบุรี วันที่ 13 กันยายน พุทธศักราช 2452