กลุ่มเผยแพร่และประชาสัมพันธ์

เว็บท่ากรมศิลปากร

เล่าเรื่องประติมานวิทยา: วัชรปรยังกะ (Vajraparyaṅka)

เล่าเรื่องประติมานวิทยา: วัชรปรยังกะ (Vajraparyaṅka) ท่านั่งขัดสมาธิเพชร เป็นท่านั่งโยคะ (อาสนะ-asana) หรือท่านั่งบำเพ็ญเพียร ทำสมาธิฝึกจิต เรียกอีกว่า วัชราสนะ (Vajrāsana) หรือ ธยานสนะ (Dhyānasana)
วัชรปรยังกะ (Vajraparyaṅka) มีความหมายเกี่ยวข้องกับวัชราสน์ คือบัลลังก์เพชร ซึ่งพระพุทธเจ้าประทับเมื่อบำเพ็ญสมาธิ ผจญมาร มารวิชัย และตรัสรู้ ลักษณะพระชงฆ์ (แข้ง) ไขว้กันอย่างมั่นคง แลเห็นฝ่าพระบาททั้งสอง มีความหมายเกี่ยวข้องกับการไม่สั่นสะเทือน การไม่เคลื่อนไหว
จัดเป็นท่านั่งของพระพุทธเจ้า พระโพธิสัตว์ และเทพเจ้าทั้งหลายเมื่อทำสมาธิ หรือปฏิบัติโยคะ

ภาพ 1. ลายเส้นแสดงวัชรปรยังกะ หรือนั่งขัดสมาธิเพชร

ภาพ 2. พระพุทธรูปขัดสมาธิเพชร (วัชรปรยังกะ) สมัยรัตนโกสินทร์

-----------------------------------
เรียบเรียงข้อมูล: นางสาวเด่นดาว ศิลปานนท์ ภัณฑารักษ์เชี่ยวชาญ สำนักพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ
-----------------------------------
อ้างอิงจาก
1. Gods, Goddesses & Religious Symbols of Hinduism, Buddhism & Tantrism, 2014, 291. 2. The illustrated dictionary of Hindu iconography, 1985, 151 3. พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรอินเดีย, 2527, 336-337.

(จำนวนผู้เข้าชม 3773 ครั้ง)

สงวนลิขสิทธิ์ © 2563 กรมศิลปากร. กระทรวงวัฒนธรรม - นโยบายเว็บไซต์ | มาตรฐาน

Messenger