-- องค์ความรู้จากเอกสารจดหมายเหตุ : สร้างโรงเรียนที่แม่ใจ --
 ในตอนที่แล้ว ผู้เขียนได้นำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับการสร้างโรงเรียนที่อำเภอดอกคำใต้ จังหวัดพะเยา ซึ่งปรากฏในเอกสารจดหมายเหตุชุดกรมราชเลขาธิการ รัชกาลที่ 6 กระทรวงศึกษาธิการ และในเอกสารจดหมายเหตุชุดเดียวกันนี้ ยังปรากฏเรื่องราวการสร้างโรงเรียนอีกแห่งหนึ่งในพื้นที่จังหวัดพะเยา นั่นคือโรงเรียนที่วัดศรีถ้อย อำเภอแม่ใจ ดังนี้
 เมื่อเดือนมิถุนายน ร.ศ  130 (พ.ศ. 2454) ผู้ว่าราชการเมืองเชียงราย ได้มีใบบอกกราบทูลพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระดำรงราชานุภาพ เสนาบดีกระทรวงมหาดไทย (พระยศ-ตำแหน่งในขณะนั้น) ความว่า กรมการอำเภอแม่ใจ (ขณะนั้นยังเป็นส่วนหนึ่งของเมืองหรือจังหวัดเชียงราย) ได้จัดตั้งโรงเรียนสอนหนังสือไทยขึ้นที่วัดศรีถ้อย ตำบลแม่ใจเหนือ โดยเปิดการเรียนการสอนครั้งแรกเมื่อวันที่ 16 พฤษภาคมที่ผ่านมา มีนักเรียนจำนวน 35 คน และได้อาราธนาพระอินทจักร์ เจ้าอธิการวัดศรีถ้อยมาเป็นครูผู้สอน ซึ่งในการจัดตั้งโรงเรียนแห่งใหม่นี้ ได้มีผู้มีจิตศรัทธานับตั้งแต่นายอำเภอ บรรดากำนันผู้ใหญ่บ้าน และราษฎรนำสิ่งของมาบริจาคให้แก่โรงเรียนเป็นจำนวนมาก โดยสิ่งของที่นำมาบริจาคนั้นส่วนมากเป็นครุภัณฑ์ที่จำเป็นสำหรับการเรียนการสอน ได้แก่ โต๊ะ เก้าอี้ และกระดานดำ
 โรงเรียนสอนหนังสือไทยที่วัดศรีถ้อยเปิดทำการสอนถึงเมื่อใดนั้นไม่เป็นที่ปรากฏ และเรื่องราวเกี่ยวกับโรงเรียนแห่งนี้ก็ค่อยๆ สูญหายไปจากประวัติศาสตร์เช่นเดียวกับโรงเรียนสมาคมพิทยาทานที่ดอกคำใต้ จึงควรจะต้องมีการศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมจากเอกสารอื่นๆ ต่อไป เพื่อให้เห็นภาพของการจัดการศึกษาในพื้นที่จังหวัดพะเยาเมื่อร้อยกว่าปีก่อนอย่างชัดเจนยิ่งขึ้น
ผู้เขียน: นายธัชพงศ์ พัตรสงวน (นักจดหมายเหตุปฏิบัติการ หอจดหมายเหตุแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติฯ พะเยา)
เอกสารอ้างอิง:
สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ. เอกสารชุดกรมราชเลขาธิการ รัชกาลที่ 6 กระทรวงศึกษาธิการ มร. 6 ศ/4 เรื่อง ผู้บริจาคทรัพย์สนับสนุนโรงเรียนวัดศรีถ้อย แม่ใจ เมืองเชียงราย [ 26 มิ.ย. 130 ].
#จดหมายเหตุ #องค์ความรู้จากจากจดหมายเหตุ #หอจดหมายเหตุแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติฯพะเยา #เอกสารจดหมายเหตุ