.....วันที่ ๒๐ มกราคม เช้าตื่นขึ้นราว ๐๗.๐๐ น. เศษ หมอกยังลงเต็มเห็นอะไรไม่ถนัด ปรอท ๕๖ องศาฟาเรนไฮต์ รู้สึกหนาวพอทน รับประทานข้าวกันแล้วก็ออกรถไปเมืองน่านระยะทาง ๑๒๐ กิโล ถนนเรียบร้อยวิ่งได้เร็วได้ข้ามห้วยแม่คำมี ซึ่งมีชื่อมาแต่ก่อนว่าต้องข้ามห้วยไม่น้อยกว่า ๓๐ - ๔๐ ครั้งจึงจะถึงเมืองน่าน.....

.....เมื่อผ่านทางอันอุดมสมบูรณ์ไปด้วยเรือกสวนไร่นาแล้ว ก็เข้าในเขตเขาซึ่งเรียกว่า เขากึ่ง คือครึ่งทางระหว่างแพร่ - น่าน ถนนราดยางเรียบดีกว่าในกรุงเทพฯ มากมาย เพราะพื้นเป็นตัวเขาอยู่แล้ว ถนนลดเลี้ยวไปตามไหล่เขาตามลำธาร ตามช่องเขา ตามริมแม่น้ำน่าน บางตอนงามจนยากที่จะพรรณนา แม้ไม่ถึงในสวิตเซอร์แลนด์ก็นับเป็นญาติกันได้ ข้าพเจ้าคิดว่างามกว่าทุกสายในเมืองไทยในเวลานี้ เวลาอยู่หว่างเขาเห็นน้ำใสไหลรินอยู่ในลำธาร มีต้นเลาขึ้นอยู่เห็นพงอยู่ตามริมน้ำ ดอกอ่อนสีเขียว ดอกสาวสีม่วง ดอกแก่สีโพลง แลดูราวกับปักขนนกไว้เป็นหมู่ๆ งามอัศจรรย์.....

.....เข้าเมืองน่าน ถึงเวลาเที่ยง ๑๐ นาที ถนนหนทางกว้างใหญ่ บ้านเรือนมีฝารอบขอบชิดเป็นส่วนสัด เห็นได้ว่าเป็นเมืองไม้ทั้งแพร่และน่านเพราะมีเรือนฝากระดานแผ่นไม่ใช่เล็กๆ หลังคาก็ทำด้วยไม้เป็นรูปกระเบื้อง เข้าเมืองไปสัก ๒ - ๓ เลี้ยวก็ถึงคุ้มหลวง (ซึ่งเป็นศาลารัฐบาลบัดนี้) และวัดช้างค้ำ อยู่ตรงหน้าคุ้ม วัดพรหมินทร์ (ภูมินทร์) อยู่ทางขวา วังเจ้านายอยู่ข้างซ้าย เราตรงไปศาลารัฐบาลดูงาช้างดำซึ่งเหลืออยู่ข้างหนึ่งในห้องคลังสีม่วงๆ และเป็นงาตัน ถ้าเอาเทียบกับงาขาวธรรมดาแล้วก็ควรเรียกว่า ดำ.....พวกวิทยาศาสตร์เขาว่าช้างเป็นโรค แล้วแต่ผู้ใดจะเชื่ออย่างไร.....

.....ออกจากศาลารัฐบาลไปเยี่ยมเจ้าราชบุตร์ (เจ้าน้อยหมอกฟ้า ณ น่าน) ดูท่าทางท่านก็สบายดีแต่คงเปล่าเปลี่ยวเพราะเหลือกันน้อยองค์แล้ว แล้วไปเฝ้าเยี่ยมเจ้าราชวงศ์ซึ่งกำลังประชวรมากอยู่ในเตียง...ท่านชนมายุถึง ๘๐ เศษแล้วและทุกคนเข้าใจว่าประชวรเป็นครั้งสุดท้าย...ท่านบอกว่า ได้นึกถึงสมเด็จกรมพระยาดำรงอยู่เสมอไม่ลืมได้เลย...เฝ้าอยู่พอไม่ให้ท่านเหนื่อยแล้วก็ทูลลากลับมาขึ้นรถออกไปรับประทานข้าวกลางวันที่พักกรมทางนอกเมือง เจ้าเลี่ยมคำ (เจ้านายเมืองแพร่ในสายสกุล"วังซ้าย") ทำอาหารใส่ปิ่นโตมาในรถด้วยเอร็จอร่อยลำแต๊.....

ส่วนหนึ่งจากเอกสาร "แพร่ - น่าน ๒๔๙๓" นิพนธ์โดย หม่อมเจ้าพูนพิศมัย ดิศกุล ครั้งเสด็จจังหวัดแพร่และจังหวัดน่าน ตั้งแต่วันที่ ๘ - ๒๕ มกราคม พ.ศ. ๒๔๙๓

พิมพ์รวมเล่มอยู่ในส่วนภาคผนวกในหนังสือ "อธิบายระยะทางล่องลำน้ำพิง ตั้งแต่เมืองเชียงใหม่ถึงปากน้ำโพธิ์"