พระวอช่อฟ้า
ศิลปะรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๕
กว้าง ๘๔.๕ เซนติเมตร สูง ๑๘๙ เซนติเมตร
สำหรับสมเด็จพระมหาสมณเจ้าทรง กระทรวงวังส่งมา
พระราชยานประทับราบสำหรับสมเด็จพระมหาสมณเจ้า (พระสังฆราชที่เป็นพระบรมวงศ์) ทำด้วยไม้แกะสลักปิดทองประดับกระจก หลังคาทรงคฤห์ซ้อน ๒ ชั้น กรอบหน้าบันประดับช่อฟ้า ใบระกา และนาคเบือน มีพนักพิงและราวขอบพนัก พนักด้านข้างและด้านหน้าทำด้วยงาช้างจำหลักเป็นลวดลายแก้วชิงดวง สำหรับพนักพิงด้านหลังประดับกระจกลายยา มีสาแหรกสำหรับหาม ใช้คนหาม ๘ คน
พระวอช่อฟ้าหลังนี้ สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในรัชกาลที่ ๕ คราวพระราชพิธีมหาสมณุตมาภิเษก สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ พ.ศ. ๒๔๓๔ ดังปรากฏตาม “พระประวัติพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมสมเด็จพระปวเรศวริยาลงกรณ์” ซึ่งตีพิมพ์ ในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๙ (๙ ตุลาคม ๒๔๓๕) ความตอนหนึ่งว่า
"...พระราชทานเสวตฉัตรห้าชั้น แลตาลปัตรพื้นตาด พัดรองปักตรามหาสมณุตมาภิเศก พานพระศรีพระเต้าน้ำบ้วนพระโอษฏ์ทองขาวซึ่งเปนเครื่องราชูปโภค แลพระวอช่อฟ้า เรือพระที่นั่งศรี เปนพระเกียรติยศ...”
และเข้าใจว่าคงจะเป็น พระวอช่อฟ้า องค์เดียวกันนี้เอง ที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานในการพระราชพิธีมหาสมณุตมาภิเษก สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส เมื่อพ.ศ. ๒๔๕๓ ดังปรากฏใน ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๒๗ (วันที่ ๒๘ มกราคม ร.ศ. ๑๒๙)
“...เจ้าพนักงานกรมพระราชยานแต่งพระวอช่อฟ้าตั้งถวายที่พระอุโบสถ กรมฝีพายผูกแต่งเรือศรีม่านทองไปเทียบฉนวนน้ำน่าพระอาราม ถวายประดับพระอิศริยยศด้วย”
อนึ่งในพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ พ.ศ.๒๕๕๑ และพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี พ.ศ. ๒๕๕๕ พระวอช่อฟ้าองค์นี้มีหน้าที่อัญเชิญพระสรีรางคารจากพระเมรุท้องสนามหลวงมายังพระศรีรัตนเจดีย์ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ออกนามตามหมายรับสั่งว่า "พระวอสีวิกากาญจน์"
(จำนวนผู้เข้าชม 1816 ครั้ง)