"ข้าว วิถีไทย สายใยวัฒนธรรมแห่งแผ่นดิน"

      : เครื่องมือ เครื่องใช้ ในการทำนาในอดีต เครื่องมือเครื่องใช้ในระยะเตรียมดิน ชิ้นที่ ๓ "ไถ"

ในส่วนของเครื่องมือเครื่องใช้ในการทำนาจะแบ่งออกเป็น ๔ ประเภทตามการใช้งาน ดังนี้

     ๑. เครื่องมือเครื่องใช้ในระยะเตรียมดิน

     ๒. เครื่องมือเครื่องใช้ในช่วงเก็บเกี่ยว

     ๓. เครื่องมือเครื่องใช้ในการขนส่งข้าว

     ๔. เครื่องมือเครื่องใช้ในการแปรรูปข้าว

     เครื่องมือทำนาไถดินเพื่อปลูกข้าวหรือพืชต่าง ๆ ทำด้วยไม้และเหล็ก รูปร่างคล้ายตัวอักษร "ง" ประกอบด้วยคันไถ หางยาม ผาล และหัวหมู

     ไถมี ๒ ชนิด คือ ไถวัวและไถควาย

     ไถวัว คือ ไถที่เทียมด้วยวัว ใช้วัว ๒ ตัวคู่กัน ไถวัวมักมีคันไถยาวและงอนขึ้นไปจนถึงแอกบนคอวัว

     ไถควาย คือ ไถที่เทียมด้วยควาย ใช้ควายตัวเดียวลากไถ มีแอกน้อยคล้องอยู่ที่ปลายคันไถ และมีเชือกคร่าว ล่ามไปคล้องกับคอมหรือโกกที่คอควาย

     ไถใช้ได้หลายลักษณะ เช่น ไถพลิกหน้าดินเพื่อเตรียมหว่านข้าวหรือหว่านเมล็ดพืช ไถกลบเพื่อให้ขี้ไถปิดเมล็ดข้าว หรือเมล็ดพืชที่หว่านไว้ เป็นต้น

     นางสาวภัทรา เชาว์ปรัชญากุล ภัณฑารักษ์ชำนาญการ

     พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ ชาวนาไทย เรียบเรียง/เผยแพร่

ที่มา/แหล่งข้อมูล

     - วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญาจังหวัดสุพรรณบุรี

     - วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญาจังหวัดร้อยเอ็ด

     - วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญาจังหวัดแพร่

     - วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญาจังหวัดพัทลุง

     - วิบูลย์ ลี้สุวรรณ : พจนานุกรมหัตถกรรม เครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน

     - รองศาสตราจารย์วัฒนะ จูฑะวิภาต : ศิลปะพื้นบ้าน

     - สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน เล่มที่ ๓ โครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ใน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

     - สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน เล่มที่ ๑๓ โครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ใน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

     - สารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน เล่มที่ ๒๒ โครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โดยพระราชประสงค์ใน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว