เงินดอกไม้ หรือเงินผักชี

          สมัยล้านนา พุทธศตวรรษที่ ๒๑

          ซื้อจากพิพิธภัณฑ์หม่อมเจ้าปิยะภักดีนาถ เมื่อวันที่ ๓๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๗๙

          ปัจจุบันจัดแสดง ณ ห้องล้านนา อาคารประพาสพิพิธภัณฑ์ พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร

          เงินดอกไม้ (Flower Money) หรือเงินผักชี เป็นก้อนโลหะเงิน ค่อนข้างกลมแบน ลวดลายบนผิวเงินมีลายคล้ายดอกไม้ ซึ่งลวดลายดังกล่าวเกิดจาก การใช้หลอดไม้ขนาดยาวเป่าลมลงในเบ้าที่มีโลหะเงินยังเป็นของเหลวอยู่ การเป่าลมลงไปนี้อาจเป่าเป็นแห่ง ๆ หมุนไปโดยรอบเบ้าหลอมทำให้เกิดลายขึ้นบนผิวหน้าคล้ายหยดน้ำที่ตกลงมาแตกกระจายอยู่บนพื้นแข็งโดยรอบ

          เงินดอกไม้ (Flower Money) หรือเงินผักชีเป็นหนึ่งในเงินตราล้านนาประเภทกลุ่มเงินที่มีมูลค่าสูง* เนื่องจากมีส่วนผสมของโลหะเงินในสัดส่วนที่ค่อนข้างเยอะ  ตรงกันข้ามกับกลุ่มเงินประเภทเงินมูลค่าต่ำ มีตัวอย่างเช่น เงินท้อก เงินใบไม้ เงินปากหมู เงินวงตีนม้า ซึ่งเงินเหล่านี้มีอัตราส่วนผสมของโลหะเงินที่แตกต่างกันออกไปหรืออาจจะไม่มีเลย โดยใช้โลหะทองแดง หรือทองเหลืองแทน เงินตราเหล่านี้เป็นสิ่งที่ใช้แลกเปลี่ยนของรัฐล้านนาในช่วงที่เป็นอิสระ นอกจากนี้ยังพบเงินไซซี (Sycee Money) ซึ่งแสดงถึงการติดต่อค้าขายกับจีนอีกด้วย

          ระบบเศรษฐกิจของล้านนาเจริญขึ้นสูงสุดในรัชสมัยพระเจ้าติโลกราช (พร้อมกับอำนาจของล้านนาที่แผ่ขยายไปยังเมืองต่าง ๆ) โดยเมืองที่สำคัญทางเศรษฐกิจคือ เมืองเชียงใหม่และเมืองเชียงแสน ซึ่งมีเส้นทางติดต่อกับบ้านเมืองอื่น ๆ ต่อไปอีก นอกจากนี้เมืองขนาดเล็กลงมาที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจ เช่น เมืองฮอด เมืองน่าน เมืองแพร่ และเมืองพะเยา ก็ตั้งอยู่บนเส้นทางการค้าที่กองคาราวานเดินทางผ่านและแลกเปลี่ยนสินค้าด้วยเช่นกัน  

*ในกลุ่มเงินประเภทนี้ยังมีเงินอื่น ๆ เช่น เงินเจียง เป็นต้น

อ้างอิง

ธนาคารแห่งประเทศไทย. เงินตราไทย Thai money. กรุงเทพฯ: ธนาคารแห่งประเทศไทย, ม.ป.ป.

สรัสวดี อ๋องสกุล. ประวัติศาสตร์ล้านนา. พิมพ์ครั้งที่ ๔. กรุงเทพฯ: อมรินทร์, ๒๕๕๑.

ธนาคารแห่งประเทศไทย. เงินตราสมัยล้านนา. [ออนไลน์]. สืบค้นเมื่อวันที่ ๒๓ มีนาคม ๒๕๖๖, จาก: https://www.bot.or.th/.../Northern/Pages/T-Lannacoin.aspx