ชื่อเรื่อง: เหตุการณ์ตอนต้นรัชชกาลที่ ๔

ผู้แต่ง: ราชบัณฑิตยสภา

ปีที่พิมพ์: พ.ศ. ๒๔๗๕

สถานที่พิมพ์: พระนคร

สำนักพิมพ์: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร

จำนวนหน้า: ๗๔  หน้า 

เนื้อหา: เหตุการณ์ตอนต้นรัชชกาลที่ ๔ เล่มนี้ จัดพิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงพระศพ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นศักดิ์สโมสร ณ พระเมรุวัดเทพศิริน    ทราวาส ปีวอก พ.ศ.๒๔๗๕ โดยราชบัณฑิตยสภาได้พิจารณาคัดความตอนที่ขาดจากพระราชพงศาวดารรัชชกาลที่ ๔ มาบูรณะให้ความติดต่อกันตลอดเรื่อง เนื้อหาเริ่มด้วยพระประวัติพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นราชศักดิ์สโมสร คำแปลคาถา คำประกาศ ต่อจากนั้นเป็นส่วนของเนื้อความบันทึกเล่าเรื่องเปลี่ยนรัชชกาล พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคต ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อยไปเชิญเสด็จพระบาทสมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้ามงกุฎสมมติเทวาวงศที่วัดบวรนิเวศน์ ตั้งการพิธีลาพระผนวช ถือน้ำพระพิพัฒน์สัตยา จารึกพระสุพรรณบัฏ พระราชพิธีบรมราชาภิเศก เจ้าพระยาคลัง (ดิศ) ว่าที่สมุหะพระกลาโหมกราบบังคมทูล ข้าราชการฝ่ายในถวายตัว เสด็จเลียบพระนครทางสถลมารค พระราชพิธีบวรราชาภิเศก และเสด็จเลียบพระนคร เป็นต้น นับว่าเป็นหนังสือหายากที่ทรงคุณค่าทางด้านประวัติศาสตร์ชาติไทย ที่ทำให้ทราบเหตุการณ์บ้านเมืองในยุคสมัยนั้น สามารถใช้เป็นเอกสารอ้างอิงในการศึกษา ค้นคว้า และวิจัยได้อย่างดียิ่ง
เลขทะเบียนหนังสือหายาก: ๑๐๒๘

เลขทะเบียนหนังสืออิเล็กทรอนิกส์: E-book ๒๕๖๖_๐๐๒๑

หมายเหตุ: โครงการจัดเก็บและอนุรักษ์หนังสือ วารสาร หนังสือพิมพ์ สื่อโสตทัศนวัสดุ และเอกสารโบราณ หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ ประจำปีงบประมาณ ๒๕๖๖ (ไฟล์ดิจิทัลเพื่อการอนุรักษ์เท่านั้น)